کارآفرین اجتماعی چیست؟ بررسی چند نمونه از آن

​این افراد حاضرند ریسک و تلاش زیادی را برای ایجاد تغییرات مثبت در جامعه از طریق اجرای طرح‌های ابتکاری خود بپذیرند. کارآفرینان اجتماعی ممکن است بر این باور باشند که طرح‌های آن‌ها راهی را برای رسیدن شما به هدف زندگی‌تان، کمک به دیگران برای یافتن اهدافشان و ایجاد تغییر در جهان (تمام این موارد در کنار تامین اندک درآمدی برای آن‌ها) فراهم می‌کنند.

استفاده گسترده از شیوه های اخلاقی – مانند سرمایه گذاری تاثیرگذار، مصرف گرایی آگاهانه و برنامه های مسئولیت اجتماعی شرکتی – موفقیت کارآفرینان اجتماعی را تسهیل می کند.

نکات کلیدی

کارآفرینان اجتماعی ممکن است به دنبال تولید محصولات سازگار با محیط زیست باشند، به جامعه ای که از خدمات محروم هستند خدمات‌رسانی کنند یا بر فعالیت های بشردوستانه متمرکز شوند.

کارآفرینی اجتماعی در کنار سرمایه‌گذاری مسئولیت‌پذیر اجتماعی (SRI) و سرمایه‌گذاری زیست‌محیطی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) روند رو به رشدی داشته است.

آشنایی با کارآفرینان اجتماعی

در حالی که بیشتر کارآفرینان از ظرفیت کسب سود انگیزه می‌گیرند، انگیزه سود مانع از تأثیر مثبت کارآفرینان عادی بر جامعه نمی شود. آدام اسمیت اقتصاددان، در کتاب خود به نام ثروت ملل توضیح داده است که: «به دلیل خیرخواهی قصاب، آبجوساز یا نانوا نیست که می‌توانیم شامی برای خود به دست بیاوریم بلکه از توجه آنها به منفعت شخصی خود است که می‌توانیم چنین کاری را انجام دهیم.»

اسمیت معتقد بود که وقتی افراد به دنبال تامین منافع خود باشند، به سمت اتخاذ تصمیماتی هدایت می شوند که به دیگران نیز منفعتی می‌رساند. مثلاً نانوا می خواهد برای امرار معاش خانواده اش کسب درآمد کند. این فرد برای انجام این کار محصولی – نان – را تولید می کند که صدها نفر را تغذیه و سیر می کند.

یکی از نمونه‌های کارآفرینی اجتماعی موسسات تامین مالی خرد هستند. این موسسات خدمات بانکی را به افراد یا گروه های بیکار یا کم درآمد ارائه می دهند که در غیر این صورت به خدمات مالی دسترسی نخواهند داشت. نمونه های دیگر کارآفرینی اجتماعی شامل برنامه های آموزشی، ارائه خدمات بانکی در مناطق محروم و کمک به کودکانی است که به دلیل بیماری همه گیر بی سرپرست شده‌اند. تمام این تلاش‌ها برای رسیدگی به نیازهای برآورده نشده جوامعی است که نادیده گرفته شده‌اند یا به خدمات، محصولات یا ملزومات اساسی موجود در جوامع توسعه‌یافته‌تر دسترسی ندارند.

کارآفرین اجتماعی همچنین ممکن است به دنبال رفع عدم توازن در دسترسی به اینگونه خدمات، برطرف کردن دلایل ریشه ای اینگونه مشکلات اجتماعی یا انگ اجتماعی مرتبط با سکونت در چنین جوامعی باشد. هدف اصلی یک کارآفرین اجتماعی کسب سود نیست. بلکه کارآفرین اجتماعی به دنبال انجام بهسازی‌های گسترده در جامعه است. با این حال، کارآفرین اجتماعی برای موفقیت در کار خود بایستی از نظر مالی هم‌چنان هشیار باشد.

کارآفرینی اجتماعی با سرمایه گذاری مسئولیت‌پذیر اجتماعی (SRI) و سرمایه گذاری زیست‌محیطی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) مرتبط است. سرمایه‌گذاری مسئولیت‌پذیر اجتماعی به معنای سرمایه گذاری پول در شرکت ها و صندوق هایی است که اثرات اجتماعی مثبتی تولید می‌کنند. محبوبیت سرمایه‌گذاری مسئولیت‌پذیر اجتماعی نیز در سال های اخیر به شدت افزایش یافته است. سرمایه گذارانی که به مسئولیت اجتماعی خود توجه دارند اغلب از سرمایه گذاری در شرکت هایی که مواد اعتیاد آور (مانند الکل، قمار و تنباکو) تولید می‌کنند یا می فروشند اجتناب می کنند. آنها همچنین ممکن است به دنبال شرکت هایی باشند که در زمینه گسترش عدالت اجتماعی، پایداری زیست محیطی و انرژی های جایگزین یا تلاش های مربوط به تولید فناوری پاک فعالیت می کنند.

سرمایه گذارانی که نسبت به مسئولیت اجتماعی خود آگاه هستند، سرمایه گذاری های جدید بالقوه را از نظر معیارهای زیست محیطی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) بررسی می کنند. این مجموعه استانداردها نحوه عملکرد شرکت‌ها به عنوان مباشران طبیعت، نحوه مدیریت روابط آن‌ها با کارکنان، تامین کنندگان، مشتریان و جوامعی که در آن‌ها فعالیت می کنند و نحوه رفتار آن‌ها با رهبران خود، نحوه پاداش‌دهی به مدیران و رویکردهای حسابرسی، معیارهای کنترل داخلی و حقوق سهامداران آن‌ها را در نظر می گیرند.

نمونه هایی از کارآفرینی اجتماعی

ارائه خدمات آب شیرین از طریق احداث چاه های جدید نمونه دیگری از کارآفرینی اجتماعی است. هدف یک کارآفرین اجتماعی ممکن است فراهم کردن امکان دسترسی به منابع برای جوامعی باشد که فاقد خدمات آب و برق پایدار برای خودشان هستند.

در عصر مدرن، کارآفرینی اجتماعی اغلب با دارایی‌های فناورانه ترکیب می‌شود: به عنوان مثال، اتصال اینترنت پرسرعت به جوامع دور افتاده به طوری که کودکان در سن مدرسه دسترسی بیشتری به منابع اطلاعات و دانش داشته باشند.

توسعه اپلیکیشن های موبایلی که نیازهای یک جامعه خاص را بیان می کنند راه دیگری برای جلوه‌ی کارآفرینی اجتماعی است. این فرآیند ممکن است شامل ارائه راهکارهایی به افراد برای اطلاع‌رسانی مشکلاتی مانند ترکیدگی شبکه آب، قطع شدن خطوط برق یا الگوهای تصادفات رانندگی مکرر به مدیران شهر خود باشد. همچنین برنامه‌هایی برای گزارش تخلفات که مقامات شهری یا حتی مجریان قانون مرتکب می‌شوند توسعه یافته‌اند که ممکن است از طریق فناوری امکان اعتراض و اظهارنظر به اجتماعات محلی اعطا کنند.