بحران آب

بحران آب دیگر یک هشدار دوردست نیست؛ واقعیتی است که هر روز عریان‌تر از قبل در برابر ما قد می‌کشد و نشان می‌دهد ریشه این فروپاشی نه در آسمان، بلکه در سال‌ها تصمیم‌گیری‌های نادرست روی زمین نهفته است.

اردکانی با اشاره به سیاست وزارت نیرو در تأمین آب مشترکان تهرانی، از پرهیز این وزارتخانه از هرگونه نوبت‌بندی خبر داد و گفت: به دلیل کاهش ذخایر و افت بارندگی‌ها، برای مدیریت عادلانه منابع موجود، کاهش حداکثری فشار شبکه توزیع در ساعات شب و بامداد به‌صورت یک شب در میان اجرا می‌شود.

کاهش متوالی ذخایر سدها و افت محسوس سطح سفره‌های زیرزمینی، شرایط منابع آبی کشور را در وضعیت هشدار قرار داده و پیامدهای جدی برای بخش‌های شهری و کشاورزی به همراه دارد.

شبکه آب‌رسانی کشور سال‌هاست فرسوده شده و بخش زیادی از آب قبل از رسیدن به دست مصرف‌کننده از بین می‌رود. این وضعیت، اصلاح فوری و گسترده می‌طلبد؛ اقدامی که در برنامه‌ها دیده شده، اما به‌دلایل متعدد اجرایی نشده است.

بحران خشکسالی در ایران نه تنها ابرها را خالی کرده، بلکه فضای مجازی را به صحنه‌ای برای جدل درباره هارپ و سوءمدیریت منابع آب تبدیل کرده است. کاربران، از ناتوانی در مدیریت آب تا احتمال جنگ اقلیمی، نظرات مختلفی مطرح می‌کنند.

شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی اطلاعیه ای در خصوص قطعی آب در تبریز صادر کرد.

تهران در آستانه تجربه یکی از سخت‌ترین سناریوهای آبی تاریخ خود قرار گرفته؛ وضعیتی که اگر آذر بدون بارش سپری شود، می‌تواند پایتخت ۱۳ میلیونی کشور را به نقطه‌ای برساند که تخلیه موقت برخی مناطق تنها راه عبور از بحران باشد.

 آقای احمدی‌نژاد زمانی تصمیم داشت یک وزارتخانه را به شیراز منتقل کند، می‌دانید چقدر خسارات به‌بار آورد؟ چه کتاب‌های نفیسی در اثر باران و موارد دیگر از بین رفت، حال چگونه می‌خواهند شهری چون تهران را تخلیه کنند؟ ایشان حرف‌های شدنی نمی‌زند. حتی اگر بگویند با تانکر آب به تهران بیاوریم و بین مردم توزیع کنیم، بسیار منطقی‌تر از تخلیه شهر است

کاوه مدنی گفت: «من نه پیشگو هستم و نه غیب‌گو. بسیاری از افراد در تاریخ توسعه ایران درباره مشکلات احتمالی آب و محیط‌زیست کشور هشدار داده بودند. من نیز در مقطعی تلاش کردم در این زمینه نقش داشته باشم و همراه با گروهی از پژوهشگران روی این موضوع کار کردیم.»

بحران آب در تهران دیگر یک هشدار دوردست نیست؛ نشانه‌های آن سال‌هاست در تصمیم‌گیری‌های شهری، توسعه‌های بی‌ضابطه و بارگذاری جمعیتی بر پهنه‌ای خشک دیده می‌شود. اکنون کارشناسان هشدار می‌دهند که اگر تا پایان پاییز بارشی رخ ندهد و سدها همچنان خالی بمانند، پایتخت ممکن است وارد مرحله‌ای شود که تنها راه عبور از آن، تخلیه موقت شهر باشد.

نماینده رئیس جمهور در مورد برنامه دولت برای بحران آب تهران و انتقال پایتخت اعلام کرد.

مافیای آب، شبکه‌ای پیچیده از پیمانکاران، سیاستگذاران و ذی‌نفعان اقتصادی است که در لایه‌های مختلف تصمیم‌گیری حضور دارند. آنها تعیین می‌کنند کدام سد ساخته شود، کدام دشت آب بگیرد و کدام روستا تشنه بماند.

مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، با اشاره به سنت‌های گذشته گفت: «در گذشته مردم برای باران به بیابان می‌رفتند و نماز باران می‌خواندند. در کنار همه اقدامات مدرن نباید از این سنت‌ها غافل شویم.» اظهارات جالب و قابل تامل او را در ویدیو ببینید و بشنوید

سخنگوی صنعت آب کشور اعلام کرد در صورت ادامه کم‌بارشی پاییز، ذخایر سدهای تهران پاسخگوی نیاز مصرف نخواهند بود و مدیریت مصرف باید افزایش یابد.

پزشکیان پنج‌شنبه ۱۵ آبان با اشاره به بحران منابع آبی هشدار داد که اگر در آذرماه باران نبارد آب در تهران جیره‌بندی خواهد شد و اگر باز هم باران نبارد، باید تهران را تخلیه کرد.  «اگر بعد از جیره‌بندی آب، باز هم باران نیاید دیگر اصلا آب نداریم و باید تهران را خالی کنند.» در پی این صحبت رسانه‌ها موج انتقاد شدیدی را راه انداختند. جوان نوشت: «چرا باید به گونه‌ای اظهرنظر شود که گویی برنامه‌ای برای کنترل بحران کم آبی ندارد؟ دشمن همچنان در کمین است تا از هر حادثه یا اظهارنظر نسنجیده‌ای موج آفرینی رسانه‌ای کند. در شرایطی که جامعه هم‌زمان با برخی مشکلات اقتصادی روبه‌رو است، مردم بیش از هر زمان دیگری به آرامش و اطمینان خاطر نیاز دارند. فارس خواستار آن شد که نحوه طرح بحران آب در سطح عمومی «با دقت و ملاحظه همراه باشد» و افزود جامعه‌ای که هر روز با انبوهی از اخبار اقتصادی، سیاسی و بین‌المللی مواجه است، بیش از هر زمان به «سخن متعادل و اطمینان‌بخش از زبان رییس‌جمهوری نیاز دارد.

وضعیت منابع آبی ایران به نقطه‌ای رسیده که دیگر صرفاً در حوزه هشدارهای کارشناسی باقی نمانده؛ این بار، رئیس دولت از احتمالی سخن گفته که تا چند ماه پیش، در حد یک فرضیه تلخ در محافل غیررسمی بود: تخلیه تهران. مسعود پزشکیان صراحتاً اعلام کرده که اگر باران نیاید، ابتدا جیره‌بندی و سپس، «باید تهران را خالی کنند». در سایه این هشدار، کارشناسان، این سناریو را نه یک راه‌حل اضطراری، بلکه بخشی از یک «استراتژی بلندمدت» می‌داند؛ استراتژی که در قالب تعطیلی‌های ناشی از آلودگی و قطعی برق، سال‌هاست در حال اجرای یک مانور خاموش برای تخلیه پایتخت است.

سازمان هواشناسی با هشدار درباره کاهش نگران‌کننده بارش‌ها اعلام کرد که نشانه‌های بحران آب در بسیاری از استان‌های کشور به‌طور محسوس نمایان شده است. بنا بر این گزارش، میزان بارندگی‌ها نسبت به میانگین بلندمدت کاهش چشمگیری داشته و تداوم این روند می‌تواند وضعیت منابع آبی را در ماه‌های آینده بحرانی‌تر کند.

تهران را باید خالی کنیم. این جمله صریح و نگران‌کننده، از زبان رئیس‌جمهور منتخب، مسعود پزشکیان، در اوج بحران پایتخت مطرح شد.

رئیس‌جمهور در سخنانی مهم گفت: در صورت تداوم خشکسالی باید تهران را تخلیه کنیم. در دیداری که با حضور رئیس‌جمهور برگزار شد، سخنان احساسی یکی از خیرین مدرسه‌ساز موجب اشک ریختن دکتر پزشکیان شد. او در ادامه این نشست با اشاره به بحران آب تهران هشدار داد: «اگر تا آذرماه باران نبارد، ناچار به جیره‌بندی آب خواهیم بود و در صورت تداوم خشکسالی باید تهران را تخلیه کنیم.» پزشکیان همچنین با انتقاد از ساختار اداری نهاد ریاست‌جمهوری گفت: «این نهاد ۴ هزار نیرو دارد، در حالی که باور کنید اگر ۴۰۰ نفر هم باشند، بهتر از این‌ها کار می‌کنند.»

در میانه قرنی که تغییر اقلیم و بحران منابع طبیعی به نبض سیاست و اقتصاد جهان تبدیل شده، ایران در سکوتی عجیب به سوی بزرگ‌ترین فاجعه زیست‌محیطی تاریخ معاصر خود پیش می‌رود. زمین می‌سوزد، رودها از نفس افتاده‌اند، و آسمان ماه‌هاست که باران را فراموش کرده است.