تبلور تحقق اقتصاد مقاومتی در وزارت نفت/ کارنامه وزارت نفت در 6سال گذشته درخشان است

به گزارش اقتصادآنلاین، معاون اول رییس جمهور در این جلسه با اشاره به گزارش وزیر نفت در خصوص پیشرفت ها و دستاوردهای کشور در بخش نفت و گاز در اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی، گفت: اقدامات انجام شده در این حوزه کاملا منطبق با سیاست های اقتصاد مقاومتی بوده است و باید با جدیت تداوم یابد.
جهانگیری با بیان اینکه همه ویژگیهای اقتصاد مقاومتی نظیر دانش بنیان بودن، مردمی کردن اقتصاد، برونگرایی، درون زایی و عدالت بنیانی در طرح های اجرا شده در صنعت نفت و گاز کشور نمایان است،‌ تصریح کرد: ایجاد ارزش افزوده و ممانعت از خام فروشی، افزایش برداشت نفت و گاز از میادین مشترک، واگذاری طرح ها به پیمانکاران داخلی و بخش خصوصی و فراهم کردن زمینه برای حضور دانشگاه ها و شرکت های استارتاپی از دستاوردهای بزرگ وزارت نفت است که باید در این زمینه از مدیران این وزارتخانه قدردانی کنیم.
وی ادامه داد: یکی از بخش هایی که در دولت تدبیر و امید بطور جدی متحول شد، بخش نفت و گاز کشور بود که این تحول مدیون مدیریت صحیح و دقیقی است که به شکلی قابل ستایش توانسته محدودیت ها در توسعه این صنعت را برطرف کند.
معاون اول رییس جمهور ضمن ابزار تاسف از هجمه ها و فشارها بر وزارت نفت، گفت: جای تعجب است که وزارت نفت با وجود کارنامه درخشان خود باید به جای حمایت و تقدیر بیشترین فشارها و هجمه ها را متحمل شود.
جهانگیری با اشاره به وضعیت این صنعت در شروع کار دولت یازدهم و تاثیر تحریم ها در فروش فرآورده های نفت و گاز، گفت: در آن زمان با توجه به عدم فروش و ذخیره شدن میعانات گازی در کشتی ها، برخی از مدیران دولت گذشته تاکید داشتند که ممکن است با استمرار این شرایط میدان پارس جنوبی با تعطیلی مواجه شود.
وی خاطرنشان کرد: با وجود کمبود منابع و حتی نبود سرمایه گذاری خارجی ،مدیریت کارآمد آقای زنگنه و همکارانش باعث شد نه تنها این اتفاق رخ ندهد بلکه همه طرح های نیمه تمام در پارس جنوبی تکمیل شد و از آن مهمتر شاهد ایجاد بازار مصرف و فروش محصولات آن باشیم.
معاون اول رییس جمهور با اشاره به اینکه برای اجرای طرح های بزرگ، تامین منابع مالی و فروش نفت و گاز در دوره تحریم ده ها سوال از نظر فنی وجود داشت، افزود: ما در میدان مشترک پارس جنوبی با قطر برداشت برابری داشتیم اما در یک دوره قطری ها موفق شدند برداشت خود را از این میدان چندین برابرافزایش دهند،‌ خوشبختانه در شش سال گذشته موفق شده ایم با تکمیل طرح های نیمه تمام و اجرای طرح های جدید در تولید و برداشت روزانه گاز از این کشور جلو بیافتیم.
جهانگیری ادامه داد: در میدان مشترک غرب کارون توانسته ایم ظرفیت تولید را از 50 هزار بشکه به 350 هزار بشکه نفت افزایش دهیم این در حالی است که در این میدان ده ها شرکت بزرگ بین المللی درعراق فعالیت می کنند تا برداشت بیشتری از این میدان مشترک داشته باشند.
وی با بیان اینکه همواره مردم از هدررفت و سوختن گاز های همراه نفت به دلایل زیست محیطی و اقتصادی گلایه مند بودند،‌ گفت: در این شش سال بیش از هفت میلیارد دلار برای جمع آوری گازهایی که به هدر می رفت سرمایه گذاری شده و با ایجاد محصول جدید، خوراک بخشی از صنایع پتروشیمی کشور نیز تامین شده است.
رییس ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی از تغییر سوخت صنایع کشور از سوخت مایع به گاز به عنوان یکی از مهمترین دستاوردهای وزارت نفت یاد کرد و گفت: با این دستاورد، دیگر صنایع و نیروگاه های کشور از این بابت دیگر نگرانی ندارند و در حوزه زیست محیطی نیز این اقدام تاثیرات شگرفی به دنبال داشته است.
معاون اول رییس جمهور افزود: درطول دولت تدبیر و امید به بیش از 14 هزار روستا گازرسانی شده که معادل عملکرد همه دولت های قبل در این زمینه است و نکته مهم این دستاورد عدم استفاده از بودجه دولت است.
وی به بازدید خود از پالایشگاه ستاره خلیج فارس در سال 1392 اشاره کرد و گفت: هر مدیری که دستی در اجرای طرح های صنعتی داشت در آن مقطع اگر از این پالایشگاه بازدید می کرد متوجه می شد که پیشبرد این طرح بویژه با توجه به مسایل مربوط به منابع مالی آن غیر ممکن است اما با اصلاح مدیریت طرح و روشهای اتخاذ شده برای تامین منابع مالی،‌ پالایشگاه ستاره خلیج فارس به بهره برداری رسید و امروز رکوردهای تولید بنزین کشور بویژه بنزین مطابق با استاندارد یورو به بالاترین حد ممکن رسیده است بطوریکه امروز میزان آلاینده ها در هوای شهرهای بزرگ کشور به حداقل رسیده است.
جهانگیری ادامه داد: مایه افتخار است که در کشور نفت خیز ما پس از صدسال که از آغاز کار این صنعت می گذرد دانشگاه های ما در عرصه اکتشاف، استخراج، تولید و تامین زنجیره محصولات و قطعات مصرفی وارد شده اند تا جوانان و ان کشور در عرصه کار و عمل به دانش بومی این صنعت دست یابند.
رییس ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی از وزارت اقتصاد و دارایی، سازمان برنامه و بودجه و صندوق توسعه ملی خواست تا از بخش نفت و گاز حمایت های لازم را انجام دهند تا روند رو به رشد این صنعت آسیبی نبیند و مردم و کشور از مزایای توسعه بخش نفت و گاز کشور بهره مند شوند.
معاون اول رییس جمهور ادامه داد: در این زمینه اگر نیاز باشد شورای عالی هماهنگی اقتصادی قوای سه گانه آماده است تا مصوبات لازم را برای توسعه صنعت نفت و گاز کشور اتخاذ کند.
وی با قدردانی از وزیر نفت و مجموعه همکاران وی در پیشبرد برنامه های صنعت نفت و گاز کشور با وجود تحریم های آمریکا و تلاش این کشور برای به صفر رساندن فروش نفت کشور، تصریح کرد: خوشبختانه آمریکاییها در زمینه به صفر رساندن فروش نفت ایران ناموفق بوده اند و ما از همه توان و ظرفیت موجود برای فروش نفت استفاده می کنیم.

در ابتدای این جلسه بیژن زنگنه گزارش مفصلی از اقدامات وزارت نفت در راستای اجرای ماموریت‌های محوله به این وزارتخانه در اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی ارائه کرد.
وزیر نفت گزارش خود را در 6 قسمت اقدامات در بخش بالادستی نفت و گاز، اقدامات در بخش انتقال، توزیع و صادرات گاز طبیعی، بخش صنعت پتروشیمی، بخش پالایش و پخش فرآوره‌های نفتی و بخش حمایت از ساخت داخل و شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه کرد.
وی اظهار داشت: تکمیل طرح‌های پارس جنوبی، توسعه میادین مشترک غرب کارون، ‌تمرکز بر ادامه طرح‌های گازرسانی به شهرها و روستاها، اتمام طرح‌های نیمه تمام پتروشیمی و تامین خوراک واحدهای پایین دستی، افزایش ظرفیت پالایشی و بهبود کیفیت فرآورده‌های نفتی تولیدی و ادامه آن‌ها، تمرکز بر ادامه اجرای طرح های نگهداشت توان تولید، پیگیری عقد و اجرای قراردادهای توسعه میادین در چارچوب مدل جدید IPC، تقویت حمایت از ساخت داخل با تمرکز بر 10 قلم خانواده کالایی تعریف شده ، بویژه در اجرای طرح های EPC/EPD بالادستی نفت، طرح جمع آوری گازهای مشعل و حمایت از شرکت های دانش بنیان و استارت آپ ها در صنعت نفت رئوس طرح‎های راهبردی وزارت نفت در سال رونق تولید ملی هستند.
وزیر نفت با بیان اینکه وزارت نفت به دنبال تلاش‌های مجدانه توانسته با دست یافتن به افزایش بیش از 5 برابری‌تولید نفت خام از میدان‌های مشترک غرب کارون، تولید روزانه نفت در این میدان را از 70 هزار بشکه در سال 92 به 355 هزار بشکه در سال 97 برساند، افزود: همچنین دستیابی به تولید 60 هزار بشکه نفت‌خام در روز از میدان مشترک آذر تا پایان سال 1398 و آغاز تولید از لایه نفتی میدان پارس جنوبی از فروردین ماه 1396 از دیگر دستاوردها در این قسمت است.
زنگنه تصریح کرد: ادامه اجرای طرح‌های نگهداشت تـوان تولیـد با هدف ایجاد اشتغال و رونق برای پیمانکاران و سازندگان داخلی و مهم تر از همه این موارد، ایجاد امید و اعلام این نکته بسیار مهم که تحریم ها نمی تواند تولید نفت کشور را متوقف کند، با سرمایه گذاری بالغ بر 6 میلیارد دلار و با هدف نگهداشت و افزایش تولید نفت خام به میزان 281 هزاربشکه در روز طی سه سال تعریف شده و در سال 1397، تعداد 10 فقره قرارداد به ارزش 6500 میلیارد تومان با پیمانکاران داخلی برای اجرای آن منعقد شده است.
وی ادامه داد: بر این اساس پیمانکاران ملزم شده اند که اقلام پرمصرف پروژه های خود را که در قراردادهای منعقد شده با آن ها ضمیمه شده است از سازندگان ایرانی خریداری نمایند.
وزیر نفت خاطرنشان کرد: در حوزه تکمیل میدان گازی پارس جنوبی با اتمام طرح‌های دردست اقدام، دستیابی به تولید 750میلیون مترمکعب گاز مقدور شده است. همچنین تا پایان سال 1398، فازهای 22 تا 24 و 13 به طور کامل تکمیل خواهند شد و بخش دریای فاز 14 نیز تکمیل می شود که بدین ترتیب تولید از این فازها 75 میلیون مترمکعب در روز افزایش خواهد یافت.
زنگنه با بیان اینکه به این ترتیب برای اولین بار میزان برداشت روزانه ایران از میدان مشترک گازی پارس جنوبی، از قطر پیشی خواهد گرفت، گفت: بر این اساس تولید گاز روزانه ایران از این میدان به حدود 790 میلیون متر مکعب در برابر تولید 620 میلیون مترمکعبی قطر خواهد رسید.
وی اضافه کرد: وزارت نفت در زمینه احداث تاسیسات جمع‌آوری و جلوگیری از سوزاندن گازهای مشعل نیز اقدامات قابل توجهی داشته که با بهره‌برداری از تاسیسات بید بلند 2 با سرمایه گذاری حدود 3 میلیارد دلار و ارزش تولیدات 1.9 میلیارد دلار در سال، تاسیسات NGL3200 با سرمایه گذاری حدود 1.25 میلیارد دلار و ارزش تولیدات 1.3میلیارد دلار در سال، تاسیسات NGL3100 دهلران با سرمایه گذاری حدود 900 میلیون دلار و NGL خارک، مشکل سوزاندن گازهای همراه نفت در مجتمع‌های پالایشگاهی حل شده و علاوه بر استفاده از این گاز برای تولید محصول، مشکلات زیست محیطی ناشی از سوزاندن این گازها نیز مرتفع می‌شود.
وزیر نفت تاکید کرد: به این ترتیب سالانه حدود 2.5 میلیون تن محصولات با ارزش افزوده بالای پتروشیمی با ارزش حدود 2.5 میلیارد دلار به تولید پتروشیمی کشور افزوده خواهد شد.
به گفته زنگنه در بخش انتقال، توزیع و صادرات گاز طبیعی، وزارت نفت، سهم سوخت مایع نیروگاه‌ها را از 43% در سال 1392 به 12% در سال 1397 کاهش داده و از سوی دیگر پوشش کلی گازرسانی کشور را از 85% در سال 1392 به 93.5% در خرداد 1398 رسانده است و در حالی‌که از ابتدای شروع گازرسانی در کشور تا پایان تیرماه سال ١٣٩٢، ١٤ هزار و ٤١٩ روستا از نعمت گاز برخوردار شده بودند، از مرداد ٩٢ تا مرداد ٩٨، ١٤ هزار و ٤٩٧ روستای جدید، یعنی بیش از کل اقدامات تا پیش از دولت یازدهم به شبکه سراسری گاز متصل شده‌اند.
وی اظهار داشت: این اقدام با صرف هزینه‌ای بالغ بر 17 هزار میلیارد تومان انجام شده که عمدتا از محل منابع جدید ناشی از صرفه‌جویی در مصرف سوخت های مایع تامین شده و لذا در این عملیات بزرگ از حداقل منابع بودجه عمومی دولت استفاده شده است.
وزیر نفت هزینه سرمایه‌گذاری پروژه‌های گازرسانی در دست اجرا را بیش از 3000 میلیارد تومان ذکر کرد و افزود: تقریبا همه لوازم و تجهیزات شبکه های توزیع گاز در داخل کشور تولید می‌شود و در عمل بیش از 20 هزار میلیارد تومان پروژه فقط توسط شرکت گاز به پیمانکاران و سازندگان ایرانی ارجاع شده است.
زنگنه تصریح کرد: در بخش صادرات گاز طبیعی نیز با اتمام بخش عمـده خط ششم سراسری، صادرات گاز به کشور عــراق تا میــزان 14 میلیون مترمکعب در روز، از تیرماه سال 1397 با سرمایه‌گذاری حدود 1.8 میلیارد دلار آغاز شده است. صادرات گاز کشور در تیر ماه 1398 روزانه حدود 63 میلیون متر مکعب بوده که از این رقم، بیش از 38 میلیون متر مکعب در روز مربوط به کشور عراق بوده‌است.
وی خاطرنشان کرد: در صنعت پتروشیمی از سال 1392 تا 1397 با بهره‌برداری از 15 طرح با 5.6 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری، 5.2 میلیارد دلار تولید محصول با قیمت پایه سال 1390 انجام شده و تا پایان سال 97 از 27 طرح پتروشیمی دیگر نیز بهره‌برداری خواهد شد که ظرفیت اسمی تولید را 76 درصد افزایش خواهد داد. بر این اساس صنعت پتروشیمی کشور از سال 92 تا پایان سال 1400 شاهد افزایش 2 برابری تولید محصول نهایی و افزایش 60 درصدی درآمـدی خواهد بود.
وزیر نفت گفت: در بخش پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، ظرفیت پالایش نفت خام و میعانات گازی از 1.8 میلیون بشکه در سال 91 به 2.3 میلیون بشکه در سال 98 افزایش یافته و تولید بنزین کشور با افزایش 115 درصدی همراه بوده است که بر این مبنا تولید بنزین از 52 میلیون لیتر در سال 91 به 110 میلیون لیتر در روز در سال 98 رسیده است. همچنین در حالی که در سال 91 تولید بنزین دارای استاندارد یورو در کشور صفر بود، تولید بنزین دارای این استاندارد در سال 98 به 76 میلیون لیتر رسیده که سهم و نقش قابل توجهی در بهبود کیفیت هوای کلان‌شهرها به ویژه تهران داشته است.
زنگنه با اشاره به اینکه تولید نفت گاز کشور نیز در این دوره شاهد افزایش 12 درصدی بوده و از 94 میلیون لیتر روزانه در سال 91 به 112 میلیون لیتر در سال 98 رسیده است، اظهار داشت: ظرفیت تولید نفت گاز با کیفیت یورو در سال 1391، حدود 6 میلیون لیتر در روز بوده که در حال حاضر به 45میلیون لیتر در روز یعنی بیش از 7 برابر رسیده است.
وی با بیان اینکه وزارت نفت با اجرای طرح سیراف از خام فروشی میعانات گازی از طریق احداث 6 واحد پالایشی 60 هزار بشکه ای جلوگیری کرده است، تصریح کرد: تولید 20 میلیون تن محصولات پالایشی در سال و افزایش 22 درصدی ظرفیت پالایشی کشور در دوران تحریم، افزایش 130 درصدی ظرفیت خوراک مایع پتروشیمی در کشور، رفع گلوگاه های صادراتی و افزایش سالانه ۱.۲ میلیارد دلار ارزش افزوده در کشور، ایجاد حدود ۱.۵ میلیارد دلار کالا و خدمات برای سازندگان، مشاوران و پیمانکاران داخلی، ایجاد ۱۷ هزار شغل در دوران ساخت کل طرح فراگیر پالایشی سیراف و اختصاص 4 درصد مبلغ سرمایه گذاری هر پروژه جهت عمران و ایفای مسئولیت های اجتماعی در مناطق اجرای طرح‌ها از اقدامات وزارت نفت در راستای جلوگیری از خام فروشی نفت بوده است.
وزیر نفت تصریح کرد: طرح‌های متعدد دیگری نیز برای جلوگیری از خام فروشی اجرا شده و در دست اجراست. از جمله اینکه در شرکت ملی نفت ایران قریب 5 میلیارد دلار خوراک برای صنایع پایین دستی اختصاص داده می شود که عمدتا میعانات گازی است. در بخش پتروشیمی نیز با اتمام گام دوم و ورود به گام سوم، 37 میلیارد دلار تولید محصولات پتروشیمی در کشور هدف‌گذاری شده است. همچنین در بخش گاز طبیعی احداث واحدهای مبتنی بر گاز طبیعی بعلاوه اتان انجام شده که هرگز استفاده از آن در قبل مطرح نبوده و اتان به همراه گاز سوزانده می شده است.
وزیر نفت گفت: برای حمایت از ساخت داخل و شرکت‌های دانش‌بنیان، قراردادهای متعدد، متنوع و دارای ارزش اقتصادی بالایی، با دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی، به منظور بهینه سازی فرآیندهای تولید و افزایش ضریب برداشت در میدان های نفتی، بخش اکتشاف، بخش پایین دستی نفت و گاز و پتروشیمی در شرکت ملی صنایع پتروشیمی، شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی ایران و شرکت ملی گاز ایران منعقد شده است. همچنین ساخت فناورانه تجهیزات راهبردی و اولویت‌دار و اقلام استراتژیک صنعت نفت مرتبط با مگاپروژه ساخت 10 گروه خانواده کالایی مورد نیاز صنعت نفت به مراکز علمی و دانش‌بنیان داخلی واگذار شده است.
زنگنه اظهار داشت: به منظور توجه و حمایت بیشتر از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان در بخش‌های مختـلف صنعت نفت و نیــز توسعه استارت آپ‌ها، در اردیبهشت ماه 1398، دستور تشکیل "شورای‌حمایت از شرکت‌های دانش بنیان در صنعت نفت" ابلاغ شد. در همین زمینه، مدیریت استفاده از محوطه عمومی پژوهشگاه سابق صنعت نفت و بخش‌هایی از انبار کالای ری که دارای زیرساخت‌های بسیار مناسب برای کارهای دانش بنیان است، در اختیار معاونت ی وزارتخانه قرار گرفته است تا از این مجموعه به نحو مناسب برای توسعه استارت آپ ها و شرکت‌های دانش بنیان مرتبط با صنعت نفت بهره گرفته شود.
در این نشست همچنین گزارشی از اقدامات وزارت صنعت، معدن و تجارت برای تسهیل صادرات محصولات معدنی و صنعتی و نیز تامین مواد اولیه و تجهیزات و منابع مالی مورد نیاز صنایع و معادن کشور ارائه شد که بر اساس این گزارش با وجود تحریم‌های آمریکا علیه صنایع فلزی و پتروشیمی کشورمان، با تدابیر اتخاذ شده روند صادرات محصولات تولیدی و تامین مواد و اقلام مورد نیاز از خارج به شکل مطلوبی در حال انجام است و درآمدهای ارزی صادرات محصولات این بخش نیز به چرخه اقتصاد کشور باز می گردد.