شکاف ۱۱۷درصدی مزد و معیشت

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، همگام با رشد ادامه‌دار شاخص تورم و ناتوانی سیاستگذاران در جلوگیری از افــزایـش قیمت‌ها، هزینه معیشت خانوارهای کارگری از اسفند پارسال تاکنون حداقل 25.3درصد رشد کرده و از محدوده 4میلیون و 940هزار تومان به 6میلیون و 190هزار تومان رسیده است. با فرض تداوم شرایط موجود تا پایان سال‌جاری، هزینه معیشت کارگران از 7میلیون و 700هزار تومان نیز عبور خواهد کرد که در این صورت، با نگاهی به تجربیات مذاکرات مزدی سال‌های گذشته و مقاومت شدید دولت و کارفرما در مقابل بالا بردن دستمزد کارگری، معیشت کارگران به یکی از سخت‌ترین دوره‌های تاریخ خواهد رسید.

افزایش شکاف مزد و هزینه کارگران

اسفند سال گذشته بود که شرکای اجتماعی در شورای‌عالی کار، روی رقم 4میلیون و ۹۴۰ هزار تومان برای هزینه معیشت کارگران به توافق رسیدند؛ اما باوجوداینکه نمایندگان کارگری تلاش کردند طبق مفاد قانون کار، نظر مساعد گروه‌های کارفرمایی و دولتی را برای نزدیک کردن دستمزد کارگران به هزینه معیشت جلب کنند، درنهایت مزد سال 99 آن‌قدر افزایش پیدا نکرد که بتواند فاصله دستمزد هزینه کارگران را کاهش دهد. غم‌انگیزتر آنکه، در سال 98، فاصله دستمزد و هزینه معیشت کارگری حدود یک‌میلیون و 200هزار تومان بود و در سال 99 این فاصله به 2میلیون و 90هزار تومان افزایش پیدا کرد. حالا اما، با احتساب تورم تحمیل‌شده به هزینه معیشت کارگری، این فاصله به‌شدت افزایش پیدا کرده و حتی شکاف مزد و هزینه کارگران را به بیش از 100درصد رسانده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد، درصورت تداوم وضعیت موجود تا پایان سال، شکاف مزد و معیشت کارگران می‌تواند تا 170درصد نیز افزایش پیدا کند.

 کارگران و تورم مرکب

اگرچه همواره انتقادهایی به درستی آمارهای رسمی تورم وارد می‌شود و ارقام اعلامی مراجع رسمی کمترین قرابتی با تورم حس‌شده در جامعه ندارد، اما حتی با ملاک قرار دادن همین ارقام بحث‌برانگیز نیز محاسبات از بروز نابسامانی جدی در معیشت کارگری حکایت دارد. در حقیقت، در ماجرای دستمزد و سبد معیشت کارگران، رقم مربوط به شکاف این دو به‌قدری است که حتی اگر دستمزد به‌اندازه نرخ تورم افزایش یابد، باز هم نمی‌تواند فاصله خود با هزینه‌های معمول را حفظ کند، زیرا رقم هزینه‌های معیشت بسیار بالاتر از دریافتی کارگران است و افزایش آن در مواجهه با تورم نیز به همین میزان بالاتر خواهد بود. محاسبات براساس آمارهای تورمی منتشرشده در مرکز آمار ایران نشان می‌دهد از اسفند سال گذشته تا نیمه سال‌جاری، به‌طور میانگین ماهانه 3.6درصد تورم به هزینه معیشت خانوارهای کارگری تحمیل شده و در طول این دوره هفت‌ماهه، در بهترین حالت هزینه معیشت کارگری 25.3درصد افزایش یافته است.

 شکاف مزد و معیشت

در سال 98، حداقل هزینه معیشت یک خانوار کارگری 3.3نفره 3میلیون و ۷۵۰ هزار تومان تعیین شد که یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار تومان از حداقل دستمزد کارگری بیشتر بود. در ادامه، در اسفند سال گذشته، شرکای اجتماعی روی رقم 4میلیون و 940هزار تومانی برای هزینه معیشت یک خانوار 3.3نفره کارگری به تفاهم رسیدند که این رقم در مقایسه با دستمزد مصوب 2میلیون و 850هزار تومانی یک کارگر متأهل دارای 2 فرزند، 2میلیون و 90هزار تومان اختلاف داشت. با این تفاصیل، شکاف مزد و معیشت کارگران از 1.2میلیون تومان در سال 98با 74درصد افزایش به 2.09میلیون تومان در نیمه سال 99رسید. در این میان به‌واسطه موفق نبودن سیاست‌های متولی بازار پول در جلوگیری از تقویت عوامل مؤثر بر رشد تورم و ناتوانی متولیان بازار در مهار رشد قیمت کالا و خدمات، هزینه معیشت کارگری در 7‌ماه، متحمل حداقل 25.3درصد تورم شد و از 4میلیون و 940هزار تومان به 6میلیون و 190هزار تومان رسید. در این وضعیت با درنظر گرفتن ثابت بودن دستمزد کارگران، شکاف مزد و هزینه کارگری با 3میلیون و 340هزار تومان کسری درآمد به 117درصد می‌رسد؛ یعنی هزینه حداقل معیشت یک خانوار 3.3نفره کارگری، 117درصد بیش از حداقل دستمزدی است که یک کارگر متأهل دارای 2 فرزند دریافت می‌کند. متأسفانه این خطر نیز وجود دارد که در 6‌ماه باقی‌مانده از سال، با فرض تداوم وضعیت موجود، حداقل 25درصد تورم دیگر به هزینه معیشت کارگری تحمیل شود و رقم سبد معیشت از 7میلیون و 750هزار تومان نیز بگذرد که در این صورت، شکاف مزد و معیشت حداقلی خانوارهای کارگری در پایان سال 99با کسری درآمد 4.9میلیون تومانی به 172درصد برسد؛ یعنی هزینه معیشت یک خانوار کارگری 172درصد بیش از دستمزد پرداختی باشد.