ادبیات معدن‌کاران با محیط زیستی‌ها متفاوت است/ تخریب معادن به مراتب کمتر از تخریب کشاورزی است
پنل تخصصی محیط زیست و معدن‌کاری سبز در روز دوم نمایشگاه ایران کانمین ۲۰۱۹ با حضور بهرام شکوری، علی خادم، بیتا ملکی و فرزانه معصومی برگزار شد.
به گزارش اقتصادآنلاین، بهرام شکوری در ابتدای این پنل با بیان اینکه ایران از جمله کشورهایی است که با بحران کمبود آب روبروست، عنوان کرد: بیش از بحران آب ما با بحران مدیریت آب روبرو هستیم، چرا که از ۱۲۰ میلیارد متر مکعب نزولات آسمانی نزدیک به ۹۲ میلیارد مترمکعب آن را مورد استفاده قرار می‌دهیم.
رییس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی گفت: با این وجود وقتی به صنعت و معدن می‌رسیم از آنها می‌خواهیم آب را بازیافت کنند؛ سهم معدن ۲ درصد از کل آب شرب، مصارف خانگی ۶ درصد و ۹۲ درصد باقی مانده مورد استفاده بخش کشاورزی قرار می‌گیرد.
وی افزود: سهم ایران، ۹ درصد از مجموع سوخت فسیلی در دنیا و یک درصد از مواد معدنی در ازای تنها ۰.۳ درصد از جنگل‌ها و مراتع دنیاست.
شکوری با بیان اینکه سهم تخریب نسبت به مساحت در مناطق کشاورزی ۵۲ درصد و معدن کاری ۰.۱ یا ۰.۲ درصد است، توضیح داد: سهم مناطق تخریب شده در حوزه معادن به مناطق ۱۴گانه ممنوعه محیط زیستی ۰.۹ درصد و نسبت به مساحت مناطق استخراج شده ۰.۹ درصد است.
شکوری تاکید کرد: با نگاهی به این آمار و ارقام وقتی می‌گویند معدن‌کاری موجب تخریب محیط زیست می‌شود به این نتیجه می‌رسیم که کشاورزی نقش مخرب‌تری دارد.
علی خادم معاون دفتر حفاظت و حمایت منابع طبیعی در ادامه این پنل عنوان کرد: از ۱۰۰ هزار استعلام در قوانین مربوط به معدن‌ماری در استان‌های کشور با حدود ۳۰ درصد از آنها موافقت کرده‌ایم.
خادم با بیان اینکه از نظر مساحت حدود ۸۰ میلیون هکتار از مساحت کشور استعلام شده است، ادامه داد: از این ۸۰ میلیون هکتار با حدود ۴.۵ میلیون هکتار برای فعالیت‌های معدنی موافقت کرده‌ایم.
وی با اشاره به اینکه در ده سال گذشته بهره‌برداری از معادن تداوم داشته است، افزود: اگر بخواهیم آسیب شناسی کنیم معادن سنگ و همچنین شن و ماسه در ۵ هزار هکتار و ۱۰ هزار هکتار فعالیت دارند اما حوزه تحت تاثیر این معادن بسیار بیشتر از این ارقام است.
معاون دفتر حفاظت و حمایت منابع طبیعی تاکید کرد: در زیست بوم واقعی، نقاط مختلفی بهصورت هسته‌های مرکزی معدن وجود دارد و به اشکال مختلف تحت تاثیر قرار داده و ما موظفیم که از این اثرات جلوگیری کنیم.
وی با بیان اینکه عرصه تخریب معدن بیشتر از مساحت تحت فعالیت است، ادامه داد: اگر به سمت مساحت‌های واقعی زیر عملیات برویم بازسازی به شکلی راحت‌تر انجام می‌شود و نیز از اثرات مخرب جلوگیری می‌شود، کاهش گرد و غبار که در پوشش گیاهی اثر می‌گذارد، تحت تاثیر فعالیت‌های معدنی اتفاق می‌افتد که باز هم ما موظفیم از این اثرات جلوگیری کنیم.
رییس دفتر منابع انسانی سازمان محیط زیست در ادامه بیان کرد: در مناطق چهارگانه محیط زیست چهار طبقه حفاظتی داریم؛ در این میان در پارک‌های ملی و آثار ملی هرگونه فعالیت معدنی ممنوع است.
بیتا ملکی عنوان کرد: در تعاملی با وزارت صمت بسیاری از مواردی که امکان انجام فعالیت معدنی داشته مجوز آن را صادر کرده‌ایم از آن جمله معدن طلای موته و معدن سرب و روی مهدی آباد قابل تاکید هستند که محیط زیست آنها را مورد احیا و بازسازی قرار داده است.
ملکی با اشاره به اینکه لازم است معدن‌کاران برنامه مدونی از شروع بهره‌برداری برای احیا و بازسازی ارائه دهند، توضیح داد: در زمان ارائه پروانه اکتشاف و عملیات اکتشافی بهتر است این برنامه احیا و بازسازی ارائه شود.
وی با بیان اینکه بر اساس قانون ۲۴ مکرر معادن، سازمان محیط زیست نمی‌تواند نظارت کافی بر معدن‌کاری داشته باشد، تصریح کرد: در این ماده قانونی نماینده سازمان محیط زیست و منابع طبیعی به عنوان یک عضو حضور می‌یابند و یک رای بیشتر ندارند و لذا از وزارت صمت خواسته‌ایم در ماده ۲۴ مکرر تغییراتی ایجاد کنند، نه به این مفهوم که مانع رشد منطقه شوند بلکه محدودیت‌هایی واقعی ایجاد می‌کنند.
ملکی همچنین عنوان کرد: مرکز پژوهش‌های مجلس در رابطه با احیا طرحی ارائه داده مبنی بر اینکه معدن‌کارانی که خود طرح احیا را بر عهده می‌گیرند سهم حقوق دولتی آنها از ۱۲ درصد به صفر درصد کاهش یابد و موضوعی که اکنون مطرح می‌شود آنکه بهره‌بردارانی که از محیط زیست و احیای آن استقبال کنند با تایید سازمان محیط زیست تا ۲۰ درصد تخفیف در حقوق دولتی داشته باشند.
فرزانه معصومی به عنوان سخنران بعدی این پنل در رابطه با دغدغه‌های یک معدن‌کار در مورد منابع طبیعی با بیان اینکه پیش از بیان چالش‌های بخش معدن، لازم است به یک سری مسائل اشاره داشته باشم، گفت: در معدن امیرسنگان پارسیان در استان خراسان رضوی، هر ساله مالچ پاشی انجام داده‌ایم و ارتباط خوبی برای بررسی باطله‌های معدنی برقرار کردیم و احداث سالن آموزشی برای منطقه سنگان و کودکانی که در این منطقه تحت معدن‌کاری رشد می‌کردند انجام دادیم و همه این هزینه‌ها بدون اجبار و با خواسته ما انجام شد.
مدیرعامل شرکت ققنوس پارسیان با بیان اینکه جمع‌آوری قراضه و باطله معدن و استفاده مجدد از آنها، از جمله اموری است که به صورت جدی به آن می‌پردازیم، افزود: ایجاد کارخانه کنسانتره بدون ورود هیچ‌گونه ماده شیمیایی به طبیعت با استفاده از تکنولوژی‌های جدید از دیگر اقداماتی بوده که انجام داده‌ایم.
معصومی با اشاره به اینکه آب در منطقه سنگان از اهمیت بالایی برخوردار است، ادامه داد: با توجه به اهمیت آب، چطور در منطقه سنگان ۱۷ میلیون تن صنایع معدنی تعریف شده که ۷۰ درصد این طرح‌ها دولتی است؟ به نظر می‌رسد یا اساسا کار کارشناسی بر روی این موضوع انجام نشده و یا کارشناسی غلط بر روی آن انجام شده است. در مناطقی مثل سنگان، سیرجان و کرمان که دغدغه آب وجود دارد چطور می‌توان این اندازه طرح‌های معدنی ایجاد و اجرا کرد.
وی با تاکید بر اینکه در هیچ کجای دنیا از معدن‌کار درخواست نمی‌شود که با ارائه پروانه بهره‌برداری از معدن احیا و بازسازی محیط زیست انجام دهند، تصریح کرد: لازم است سازمان محیط زیست راهکاری ارائه دهد که معدن‌کار موظف به اجرای آن باشد.
معصومی با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد مشکلات ما با محیط زیست در ادبیات متفاوت ماست، بیان کرد: ما معدن‌کاران استخراج می‌کنیم و نه تخریب و من امیدوارم در نگاهی کلان‌تر موضوع معدن و محیط زیست را بتوانیم مورد بررسی قرار دهیم.
وی با تاکید بر اینکه در هیچ کجای دنیا از معدن‌کار درخواست نمی‌شود که با ارائه پروانه بهره‌برداری از معدن احیا و بازسازی محیط زیست انجام دهند، تصریح کرد: لازم است سازمان محیط زیست راهکاری ارائه دهد که معدن‌کار موظف به اجرای آن باشد.
معصومی با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد مشکلات ما با محیط زیست در ادبیات متفاوت ماست، بیان کرد: ما معدن‌کاران استخراج می‌کنیم و نه تخریب و من امیدوارم در نگاهی کلان‌تر موضوع معدن و محیط زیست را بتوانیم مورد بررسی قرار دهیم.
