قیر تهاتری بازگشت/ موافقان و مخالفان در این باره چه می‌گویند؟

به گزارش اقتصادآنلاین، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز صبح جزئیات کلیات طرح دو فوریتی قیر تهاتری را پس از بررسی به تصویب رساندند.

بر اساس این طرح که با اکثریت آرای نمایندگان به تصویب رسید، شرکت ملی نفت ایران مکلف است یک میلیون تن مواد اولیه قیر را از محل خوراک تحویلی به پالایشگاه ها تامین کند و در سقف سهمیه های مربوطه به صورت ماهانه در اختیار دستگاه های اجرایی ذی ربط برای تامین قیر مصرفی قرار دهد. بر این اساس از آنجایی که مبلغ قیر از تنی 400 هزار تومان به 4 تا 5 میلیون تومان افزایش یافته است، در جزئیات مبلغی برای قیر رایگان در نظر گرفته نشده چراکه ممکن بود افرادی از این موضوع سوءاستفاده کرده و قیمت قیر را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ افزایش دهند.

این در حالی است که وزیر نفت ابتدای هفته جاری در حاشیه مراسمی مخالفت خود با این طرح را اعلام کرده و بیان داشته است موضوع اصلی مسئله مالی نیست.

اما موافقان این طرح دلیل اصلی خود را شرایط فعلی کشور از جهت تحریم عنوان می کنند که نتیجه آن  چالش های عدیده در فروش نفت و به تبع آن عدم امکان وجوه حاصل از فروش نفت به مشتریان بین المللی باعث گردیده تا بخش عمده ای از منابع مالی مرتبط با بودجه های عمرانی کشور که از محل فروش نفت خام تامین می گردید، به میزان قابل توجهی کاهش یابد. در نتیجه شاهد از بین رفتن آسفالت راهها وطولانی شدن زمانی اجرای پروژه های عمرانی در سطح کشورهستیم.

همچنین باید توجه داشت که در حال حاضر نرخ وکیوم باتوم پالایشگاه های کشوردر بورس کالا رقم می خورد و به دلیل نوسانات ارزی ماه های اخیر و رقابت سنگین بر سر وکیوم باتوم، شاهد افزایش 50 درصدی قیمت این ماده هستیم که این امر بهای تمام شده قیر را افزایش داده و با توجه به منابع محدود دستگاههای مصرف کننده قیر که عمدتا نیز دولتی می باشند، عملا حجم پروژه ها کاهش خواهد یافت.

از سویی دیگر ایران با ظرفیت تولید حدود شش میلیون تن وکیوم باتوم که ماده اولیه تولید قیر می باشد، به عنوان بزرگترین تولید کننده و صادرکننده قیر در منطقه شناخته شده و در شرایط فعلی تحریم که صادرات و انتقال ارز به داخل به عنوان یک راهکار حیاتی برای نجات اقتصاد کشور مطرح می باشد، صادرات قیر از اهمیت به سزایی برخوردار گردیده است. شایان ذکر است در زمان فعلی با افزایش تصاعدی نرخ تسعیر دلار در مقابل ریال و کاهش قیمت دلاری محصولات، صادرات رونق یافته و با توجه به الزام صادرکنندگان به بازگرداندن ارز به کشور ، ورود ارز حاصل از صادرات قیر به عنوان یک فراورده نفتی می تواند راهگشای بخشی از مشکلات ارزی باشد.

اما منتقدان طرح قیر تهاتری معتقدند هرساله از این راه رانت عظیمی به جیب برخی پیمانکاران سرازیر می شود که این موضوع در نتیجه عرضه غیرشفاف این محصول است.

در این خصوص معاون بورس کالا بعنوان مخالف این طرح بیان داشت:  قیر رایگان یا همان قیر تهاتری به جای دادن پول پیمانکاران، موضوعی بود که در سال‌های 96 و 97 اجرا شد و فساد گسترده‌ای ایجاد کرد. به گونه‌ای که طبق آمار بورس کالا ارزش قیر تهاتری در سال 96 رقمی حدود 946 میلیارد تومان بوده، این رقم در سال 97 به 617 میلیارد تومان رسید و از سال 98 به بعد قیر رایگان به خاطر ارز 4 هزار و 200 تومانی در بورس کالا ارائه نشد.

محتشمی‌پور در با بیان اینکه طرح قیر تهاتری به خاطر فسادی که ایجاد کرده بود، متوقف شد، توضیح داد: عمده مشکلات آن مربوط به سال 97 بود؛ قبل از آن عرضه محصول قیر در بورس کالا و در یک فرایند رقابتی تعیین قیمت می‌شد، اما بعد از این که دولت گفت قیر بر اساس دلار 4 هزار و 200 تومانی تعیین نرخ شود، چون این مسأله رقابتی نبود، بنابراین در خارج از بورس کالا معامله شد.

دراین زمینه بخوانید

تصویب طرح مجلس باعث ایجاد ۶۰۰میلیون دلار رانت می‌شود

توزیع قیر رایگان، یادآورفساد ارز ۴۲۰۰تومانی

در مجموع به اعتقاد معاون بورس کالا، طرح قیر رایگان در واقع یک شبکه فساد ایجاد می‌کرد که از کارخانه مواد اولیه تا کارخانه قیرسازی تا شهرداری‌ها و دهیاری‌ها و پیمانکاران راهسازی فساد را گسترش می‌داد؛ یعنی یک شبکه هزینه‌تراشی برای دولت ایجاد می‌شد که مثلاً شهرداری‌های محلی از حواله‌های قیر برای سایر هزینه‌های شهرداری هم استفاده می‌کردند. به عنوان مثال با بیش‌اظهاری نیاز قیر برای جاده‌سازی سایر پروژه‌های شهرداری را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ هم از آن محل تأمین مالی می‌کردند.