شاخص مبتنی بر میانگین موزون قیمت چیست؟

​در ساده‌ترین شکل، با جمع زدن قیمت هر سهم موجود در شاخص و تقسیم حاصل بر تعداد کل شرکت‌ها، ارزش شاخص را تعیین می‌کند.

به سهامی که قیمت بالاتری دارد وزن بیشتری نسبت به سهامی با قیمت کمتر داده می شود و در نتیجه تاثیر بیشتری بر عملکرد شاخص خواهد داشت.

نکات کلیدی

در شاخص های مبتنی بر میانگین موزون قیمت، وزن بیشتری به سهام با قیمت های بالاتر اختصاص داده می‌شود زیرا سهم بیشتری در ارزش شاخص و تغییرات شاخص دارند.

یک شاخص مبتنی بر میانگین موزون قیمت می تواند برای دنبال کردن میانگین قیمت سهام یک بازار یا صنعت خاص استفاده شود.

آشنایی با یک شاخص مبتنی بر میانگین موزون قیمت

در یک شاخص مبتنی بر میانگین موزون قیمت، تاثیر افزایش قیمت سهمی از 110 دلار به 120 دلار بر شاخص با تاثیر افزایش قیمت سهامی از 10 دلار به 20 دلار یکسان خواهد بود، اگرچه درصد حرکت دومی بسیار بیشتر از درصد حرکت سهامی است که قیمت بالاتر دارد. بدین ترتیب سهم‌هایی که قیمت گذاری بالاتری دارند تأثیر بیشتری بر جهت کلی شاخص یا سبد ایجاد می‌کنند.

برای محاسبه مقدار یک شاخص مبتنی بر میانگین موزون قیمت ساده، مجموع قیمت سهام هر شرکت را محاسبه و بر تعداد شرکت ها تقسیم می‌کنند. در برخی از میانگین‌ها، این مقسوم علیه به منظور حفظ تداوم شاخص در صورت انشعاب سهام یا تغییر فهرست شرکت‌های موجود در شاخص تنظیم می‌شود.

شاخص های مبتنی بر میانگین موزون قیمت شاخص‌های مفیدی هستند زیرا ارزش شاخص برابر (یا حداقل متناسب با) میانگین قیمت سهام شرکت های موجود در شاخص خواهد بود. این مسئله امکان ساخت شاخص‌هایی را فراهم می‌کند که میانگین عملکرد قیمت سهام یک بخش یا بازار خاص را دنبال می‌کنند.

یکی از محبوب‌ترین شاخص‌های مبتنی بر میانگین موزون قیمت سهام، میانگین صنعتی داوجونز (DJIA) است که از 30 سهم یا جزء مختلف تشکیل شده است. در این شاخص، سهم‌هایی با قیمت بالاتر، شاخص را بیشتر از سهم‌هایی با قیمت پایین‌تر حرکت می‌دهند، بنابراین قیمت‌گذاری موزون می‌شود. شاخص Nikkei 225 نمونه دیگری از شاخص مبتنی بر میانگین موزون قیمت است.

سایر شاخص های مبتنی بر میانگین موزون

علاوه بر شاخص های مبتنی بر میانگین موزون قیمت، سایر انواع ساده شاخص های موزون شامل شاخص های مبتنی بر میانگین موزون ارزش سهام و شاخص های بدون ضریب وزنی می‌شوند. برای یک شاخص مبتنی بر میانگین موزون ارزش سهام مانند شاخص های راهبردی خانواده MSCI، تعداد سهام موجود یک عامل تعیین کننده به حساب می‌آید. برای تعیین وزن هر سهم در یک شاخص مبتنی بر میانگین موزون ارزش سهام، قیمت سهام در تعداد سهام موجود ضرب می شود.

به عنوان مثال، اگر سهام A دارای پنج میلیون سهم موجود باشد و هر سهم در قیمت 15 دلار معامله شود، وزن آن در شاخص 75 میلیون دلار می‌شود. اگر سهام B با قیمت 30 دلار معامله شود، اما تنها یک میلیون سهم از این سهم وجود داشته باشد، ضریب وزن آنی 30 میلیون دلار خواهد بود. بنابراین، در یک شاخص مبتنی بر میانگین وزنی ارزش سهام، سهام A نسبت به سهام B تاثیر بیشتری بر نحوه حرکت شاخص دارد.

در یک شاخص بدون ضریب وزنی، همه سهم‌ها بدون توجه به حجم یا قیمت سهام، تأثیر یکسانی بر تغییرات شاخص دارند. هر گونه تغییر قیمت شاخص بر درصد تغییر بازده هریک از اجزای آن مبتنی است. به عنوان مثال، اگر قیمت سهام A  در حدود 30٪، قیمت سهام B  در حدود 20٪ و قیمت سهام C  در حدود 10٪ افزایش یابد، ارزش شاخص 20٪ افزایش یابد یا (30 + 20 + 10)/3  (یعنی تعداد سهام موجود در شاخص).

انواع دیگر شاخص‌های موزون عبارتند از: میانگین وزنی درآمد، میانگین وزنی اصول بنیادین و تعدیل شناور. تمام این شاخص‌ها بسته به اهداف سرمایه گذار و دانش بازاری وی، نقاط مثبت و منفی خاص خود را دارند.