اقتصادآنلاین - مهدی بیک؛ رمزگشایی از سرنوشت بودجه 1400 در مجلس شاید چندان کار دشواری نباشد. پیگیری انتقادات جدی نمایندگان و اظهارنظرهای اعضای کمیسیون‌های تخصصی در کنار واکنش‌های تند و تیز کارشناسان اقتصادی، نشان می‌دهد، بودجه برای عبور سلامت از راهروهای بهارستان کار دشواری پیش رو دارد. به عبارت روشن تر،احتمال عدم تصویب بودجه به مراتب بیشتر از تصویب آن است. از سوی دیگر اما شخص رییس جمهوری و چهره‌های دولتی با دفاع تمام قد از بودجه این سند را یکی از دستاوردهای اقتصادی دولت ارزیابی می‌کنند که باید پاس داشته شود. در این میان باید دید در نهایت روایتی که دولت از بودجه ارائه می‌کند، باعث عبور سلامت بودجه از بهارستان خواهد شد یا آنگونه که نمایندگان مجلس مطرح می‌کنند، بودجه با عدم رای نمایندگان از دستور کار بررسی ها خارج می‌شود.
نماینده مردم شیراز در مجلس قبل از پاسخ دادن به این پرسش و در بیان مهمترین خلاهای بودجه گفت: از مجموع هزار و 400هزار هزار میلیارد تومان بودجه شرکت‌های دولتی، سهم شرکت‌های زیان ده در بودجه حدود 400هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است. از این اعداد و ارقام می‌توان نتیجه گیری کرد که حجم رشد بودجه شرکت‌های سودده، کاهش پیدا کرده است. دلیل این امر هم می‌تواند تسریع در روند واگذاری سهام شرکت‌های دولتی در بورس باشد. به هر حال دولت در روند کلی واگذاری ها ، باید شرکت‌های سودده خود را عرضه کند تا متقاضی برای خرید سهام وجود داشته باشد.
قادری افزود: این روند باعث شده است تا حجم بنگاه‌های اقتصادی زیان ده دولتی و پس از آن بودجه تخصیصی آنها افزایش پیدا کند. این در حالی است که این شرکت ها به دلیل عدم بهره وری و فقدان پویایی در بخش‌های تولیدی و خدماتی قادر نیستند ارزش افزوده ای متناسب با حجم سرمایه گذاری ها و بودجه ای که هر سال به آنها تزریق می‌شود، ایجاد کنند. بنابراین این فرایند بودجه را با عدم توازن و استهلاک روبه رو می‌کند.
دورنمای تحقق درآمدهای نفتی در بودجه
رییس کمیته اقتصادی کمیسیون برنامه و بودجه در پاسخ به این پرسش که آیا دورنمایی که دولت در خصوص درآمدهای نفتی پیش بینی کرده محقق خواهد شد یا نه؟ گفت: با فرضی که رییس جمهوری و مردان اقتصادی دولت، لایحه بودجه را تدوین کرده اند، صد در صد، پیش بینی درآمدهای نفتی محقق می‌شود. می‌پرسید چطور؟ به طور صریح در بودجه1400 آمده که اگر امکان صادرات نفت وجود نداشته باشد، دولت از طریق فروش اوراق سلف نفتی، این منابع را تامین خواهد کرد. به قول ضرب المثل قدیمی:«از کرامات شیخ ما چه عجب، پنجه را گز نمود و گفت وجب.»
او در ادامه افزود: اینکه دولت، فروش سلف نفتی را در بودجه وارد کرده، یعنی کف سود18درصدی به صورت تضمینی به خریداران ارائه خواهد شد، چنانچه قیمت ارز یا قیمت نفت هم بالاتر برود، بر سود خریداران نفت سلف، افزوده می‌شود. طبیعی است که اغلب افرادی که در بورس سهام دارند یا در بانک ها سپرده گذاری کرده اند، نقدینگی خود را خارج و وارد بازار خرید سلف نفتی خواهند کرد. دولت هم به 199هزار میلیارد تومان منابع خود دست پیدا می‌کند.
قادری گفت: این روند یک اما دارد. شما شرایطی را تصور کنید که تحریم ها تداوم پیدا کند و امکان صادرات نفت یا نقل و انتقال بانکی به صورت فراگیر وجود نداشته باشد. در این صورت دولت بعدی باید مبالغ کلانی را بابت اصل و سود برنامه ای پرداخت کند که بر اساس فرضیات غلط بودجه ای عملیاتی شده است. بر این اساس است که منتقدان و کارشناسان اقتصادی در خصوص این رویکرد هشدار می‌دهند.
کمیسیون تلفیق سرنوشت بودجه را تعیین می‌کند
نماینده مردم شیراز در پاسخ به این پرسش خبرنگار اقتصادآنلاین که فکر می‌کنید در نهایت بودجه با رای مثبت نمایندگان مواجه شود یا مجلس لایحه را رد خواهد کرد؟گفت: دو حالت مطرح است. از آنجا که بودجه به صورت یک شوری مورد بررسی قرار می‌گیرد، سرنوشت آن بستگی به برخورد کمیسیون تلفیق دارد. اگر کمیسیون تلفیق کلیات لایحه را رد کند، بودجه به صحن می‌آید و قطعا رد می‌شود. اگر کمیسیون تلفیق کلیات بودجه را مصوب کرد و وارد جزئیات شد باز هم 2حالت پیش می‌آید. یا اصلاحات اساسی بر روی بودجه صورت می‌گیرد که این اصلاحات به صحن می‌آید و قطعا بودجه تایید می‌شود، یا اینکه کلیات تایید می‌شود، ولی اصلاحات جزئی روی آن صورت نمی گیرد، اینجا نیز صحن، احتمالا بودجه را رد خواهد کرد.
قادری در پایان خاطرنشان کرد:با این مفروضات، در 2حالت احتمال عدم تصویب بودجه در مجلس وجود دارد، نخست اینکه کمیسیون تلفیق کلیات بودجه را رد کند، دوم اینکه کلیات را تصویب کند، ولی جزئیات آن را اصلاح نکند. در این صورت نیز صحن مجلس بودجه را رد خواهد کرد. ولی اگر کلیات تایید شود و جزئیات در بودجه اصلاح شود، مجلس بودجه ارائه شده را قطعا تصویب خواهد کرد.
