اقتصادآنلاین - منصوره محمدی؛ سدسازی در خوزستان به یک بحران زیست محیطی و اجتماعی تبدیل شده است. سدهای کارون از طرفی باعث نابودی پوشش گیاهی شدند و از طرفی به رانش زمین در این منطقه دامن زدند. ریزگردها بلای جان خوزستان شده اند و تامین آب شرب نیز با مشکلات فراوانی مواجه است. در ماجرای سد گتوند، بارها هشدار داده شد که این سد باعث شوری آب کارون خواهد شد، اما در نهایت منافع وزارت نیرو، بر مردم ترجیح داده شد. با این وجود، مطالعات سدسازی در خوزستان و سایر نقاط ایران همچنان ادامه دارد.
اقتصادآنلاین در ادامه بحث پیگیری سدسازی، با حسین آخانی، گیاه‌شناس و عضو هیات علمی دانشگاه تهران مصاحبه‌ای اختصاصی انجام داده است.
وزارت نیرو برای ساخت سدها ملاحظات پوشش گیاهی را در نظر نگرفته است
آخانی درباره بیتوجهی وزارت نیرو به وضعیت پوشش گیاهی در ساخت سدهای خوزستان و تخریب های رخ داده به اقتصادآنلاین گفت:
وزارت نیرو برای هیچ سدی ملاحظات پوشش گیاهی در نظر نگرفته است. کارون و دیگر سدهای در حال ساخت نیز ملاحظات پوشش گیاهی ندارند. سدسازی به ساده ترین شکل ممکن انجام می شود. طراحی و جایابی سدها توسط مهندسان انجام و طرح به شرکتی آشنا واگذار خواهد شد. همه سدهای ساخته شده توسط وزارت نیرو آسیب هایی جدی به پوشش گیاهی وارد کرد.
در خوزستان مساله تخریب پوشش گیاهی جدی است زیرا سدسازی های گسترده باعث خشک شدن تالاب ها و به دنبال آن اتفاقات ناگوار محیط زیستی شد.
نادیده گرفتن توسعه پایدار در پروژه های سدسازی
آخانی در خصوص مهمترین چالش های خوزستان با ادامه سدسازی به مساله توسعه پایدار اشاره و گفت: توسعه پایدار در تمام پروژه های بزرگ آبی و نفتی رعایت نمی شود. بیتوجهی به توسعه پایدار، آثار خود را دیر یا زود نشان خواهد داد. برای مثال برای ساخت سد گتوند که در یک بستر شور قرار دارد، هزینه بسیاری پرداخت، کل منطقه به خاطر ساخت آن از بین رفت و آب شیرین کارون به آب شور تبدیل شد.
تا زمانی که چاه های نفت پولساز باشند، ظرفیت سدسازی وجود دارد
سدسازی در کشور ادامه دارد، موجودی آب کشور به چه میزان است که پذیرای این حجم سدسازی در کشور باشد؟ آخانی به تعداد سدهای ساخته شده در کشور اشاره و اظهار داشت: بیش از 600 سد در کشور وجود دارد و برای ساخت حدود 1200 سد دیگر نیز برنامه ریزی شده است. تا زمانی که چاه های نفت پولساز باشند، ظرفیت سدسازی وجود دارد. براساس درآمد نفت، شرکت هایی ساخته شدند که تنها سد بسازند. قدرت آنها به حدی زیاد است که به حرف متخصصین توجهی ندارند.
سیاست سدسازی، کلان و به عهده سه نهاد اصلی کشور، هیات وزیران، مجلس و شورای مصلحت نظام است. تا زمانی که حاضر نباشند اشتباهات خودر ا بپذیرند، کاری نمی توان کرد.
شرکت‌های سدساز قدرتمندتر از وزارت نیرو
با توجه به سابقه علمی و اشراف آقای اردکانیان به مساله آب در کشور، انتظار بهبود اوضاع در وزارت نیرو را داشتیم اما در عمل همان مسیر قبلی ادامه پیدا کرد. این اتفاق نشان داد افراد و شرکت های قدرتمندی پیگیر این پروژه هستند و هیچ کس، حتی در مقام وزیر، حاضر نیست هزینه ای برای برنامه های سدسازی پرداخت کند.
بزرگترین خدمت به کشور این است که امیدوار باشیم نفت ما فروش نرود، آنوقت با مغز و توانایی های فکری و بومی خود کار می کنیم. تا زمانی که نفت وجود دارد، پروژه های سدسازی وجود دارد.
اگر مدیریت هوشمند باشد، میتوان از تحریم ها استفاده کرد و شرکت ها و پروژه های سدساز را به بهانه نبود بودجه حذف کرد.
