اعلام رکود اقتصادی تازه یک سال بعد از شروع! / تعیین رکود با افت تولید به مثابه تشخیص بیماری فقط با دمای بدن؟!
اختلافات بر سر تعریف رکود اقتصادی همچنان ادامه دارد که دامنه این اختلافات به مناقشات سیاسی هم کشیده می‌شود.
اقتصادآنلاین – شیما احمدی؛ ویراستاران ویکی‌پدیا نمی‌توانند در مورد تعریف رکود به توافق برسند. ماه گذشته این سایت پس از اختلاف شدید بر سر این ادعا که دو فصل متوالی کاهش تولید ناخالص داخلی نشان دهنده رکود اقتصادی است، کاربران جدید و ثبت نام نشده را از ویرایش صفحه خود در این زمینه منع کرد. این صفحه که قبلاً فقط ۲۴ بار در سال ۲۰۲۲ اصلاح شده بود، ۱۸۰ بار در یک هفته ویرایش شد. همچنین این بحث فقط به آماتورهای علاقه‌مند محدود نمی‌شود. در ایالات متحده این موضوع یک مشاجره سیاسی نیز بوده است.
در ۱۲ آگوست ۲۰۲۲، دفتر آمار ملی بریتانیا اعلام کرد که اقتصاد این کشور در سه ماهه دوم سال کوچکتر شده است. پیش‌بینی‌کنندگان اقتصادی فکر می‌کنند که کاهش بیشتری در پیش است. پس چه چیزی رکود را شکل می‌دهد؟
به طور خلاصه رکود یعنی یک دوره کاهش قابل توجه در فعالیت‌های اقتصادی. رکود معمولا منجر به کاهش تولید و سرمایه‌گذاری، کاهش سود مشاغل و افزایش بیکاری می‌شود. بحران مالی جهانی سال ۰۹-۲۰۰۷ تقریبا ۴درصد از رشد اقتصادی سراسر جهان را کاهش داد. در برخی از کشورها از جمله بریتانیا، فرانسه و آلمان قرارداد این است که دو فصل رشد منفی تولید ناخالص داخلی نشان دهنده رکود است. اما بسیاری از اقتصاددانان معتقدند که این تعریف بسیار محدود است. دفتر کابینه ژاپن از شاخص‌های متعددی از جمله تولید کارخانه، خرده‌فروشی و اشتغال استفاده می‌کند.دولت ایالات متحده نیز اختیار اعلام رکود را به یک گروه تحقیقاتی خصوصی و غیرانتفاعی به نام «دفتر ملی پژوهش اقتصادی» واگذار کرده است.
این گروه تحقیقاتی هیاتی متشکل از ۸ اقتصاددان است که به کمیته تاریخ‌گذاری چرخه کسب و کار شناخته می‌شوند و تعیین‌کننده رکود اقتصادی آمریکا از سال ۱۹۷۸ بوده است. همانطور که در ژاپن کمیته با استفاده از طیف وسیعی از عوامل مانند اشتغال، درآمدهای شخصی و تولید صنعتی رکود را تعریف می‌کند.
یکی از اعضای سابق این کمیته می‌گوید که در نظر گرفتن تولید ناخالص داخلی به تنهایی، مانند این است که بیماری افراد را فقط از طریق بررسی دمای بدن آنها تشخیص دهیم. این یکی از دلایلی است که علیرغم کاهش تولید ناخالص داخلی در سه ماهه اول و دوم سال، آمریکا به طور رسمی در رکود نیست. بیکاری کم و رشد شغلی استوار است. ایالات متحده در ماه جولای ۵۲۸هزار شغل ایجاد کرد که بیش از دو برابر حد انتظار بود. اکنون همه افرادی که در طول همه‌گیری کرونا شغل خود را از دست داده بودند، دوباره شاغل شده‌اند.
دلیل دیگر این است که این کمیته نمی‌تواند به موقع قضاوت کند، چه برسد به اینکه بخواهد پیش‌بینی کند. این کمیته ترجیح می‌دهد که گذشته‌نگر باشد تا در نتیجه از احتمال خطا جلوگیری شود. (مثلا در سال ۲۰۱۳، پس از بازنگری در ارقام تولید ناخالص داخلی سال ۲۰۱۲ آشکار شد که بریتانیا در سال گذشته وارد رکود نشده است.) دفتر ملی پژوهش اقتصادی، معمولا رکود را پس از شروع آن و یا حتی پس از تمام شدن آن نشان می‌دهد. طبق یک اعلامیه رسمی در ژوئن ۲۰۲۰، رکود ناشی از بیماری همه‌گیر
کرونا از ماه فوریه تا ماه آپریل به طول انجامید. فاصله معمول بین شروع رکود تا اعلام کمیته معمولا ۱۲ماه است. این کمیته در دسامبر ۲۰۰۸ به این نتیجه رسید که رکود آمریکا در ۲۰۰۸ ناشی از بحران مالی جهانی بوده که در دسامبر ۲۰۰۷ آغاز شده است.
دفتر ملی پژوهش اقتصادی ممکن است تمایل داشته باشد که تا قبل از اعلام رسمی صبر کند. اما به نظر می‌رسد که رویکرد محتاطانه آن تاثیر کمی بر آمریکایی‌ها دارد. در یک نظرسنجی که ماه گذشته توسط شبکه سی‌ان‌ان انجام شد، ۶۴درصد پاسخ دهندگان معتقد بودند که رکود از قبل شروع شده است.
جمهوری‌خواهان از دموکرات‌ها به دلیل ایجاد رکود انتقاد می‌کنند و هشدار می‌دهند که بهای آن را در انتخابات میان دوره‌ای ۸ نوامبر خواهند پرداخت. دموکرات‌ها نیز معتقدند که چنین رکودی وجود ندارد. این ممکن است که از نظر فنی درست باشد، اما آنها دلایل سیاسی خوبی هم برای دفاع از آن دارند. در سه رکود گذشته که در زمان رقابت نامزدهای ریاست جمهوری اتفاق افتاد، حزب کنترل کننده کاخ سفید قدرت را از دست داد. چنین پیامدهای سیاسی فقط مخصوص به آمریکایی‌ها نیست. در کشورهایی که مردم تمایلی ندارند که به سیاستمداران اعتماد کنند، رکود اقتصادی احتمالا منجر به تغییر رهبری می‌شود.
با وجود همه سروصداهای سیاسی، اگر رکود بتواند به ایالات متحده ضربه‌ای وارد کند، احتمالا نسبتا خفیف خواهد بود. شاید در همه کشورها اینگونه نباشد. بانک مرکزی انگلستان پیش‌بینی می‌کند که با پنج فصل کاهش تولید مواجه خواهد شد. در کشورهای فقیر و با درآمد متوسط، این پیش‌بینی حتی بدتر است. بانک جهانی می‌گوید در بسیاری از کشورها، اجتناب از رکود دشوار خواهد بود.
