اقتصاد آنلاین – مهسا نجاتی؛ در حال حاضر، علاقه و تمایل به بازار رمزارزها در میان افرادی که امید به کسب سودهای قابل توجه دارند، روز به روز در حال افزایش است. با این وجود، در کنار مزایایی که این بازار برای کاربران دارد، معایبی نیز وجود دارد که گاهی می‌تواند ضررهای جبران ناپذیری برای سرمایه‌گذاران در پی داشته باشد.
یکی از ریسک‌های این بازار که امروزه قربانیان بیشتری می‌گیرد، کلاهبرداری‌های این حوزه است که در حال حاضر پرونده‌های بیشماری از شکایت‌های مربوط به این موضوع در دادسراهای کشور دیده می‌شود.
یکی از جدیدترین کلاهبرداری‌ها در حوزه رمزارزها، مربوط به پروژه تیمون و گوجپن بود که در طول مدت کوتاه فعالیت خود، اکنون توسعه‌دهندگان آن با میلیاردها تومان از سرمایه مردم فرار کرده‌اند.
در پروژه‌ای مانند تیمون، وعده داده میشد که با سرمایه‌گذاری تتر، به صورت روزشمار به افراد سود پرداخت می‌شود و بعد از 18 روز این سرمایه افزایش 100 درصدی می‌یابد! اما این پروژه مانند پروژه‌های بیشمار دیگر، از ترفند پانزی برای کلاهبرداری از مردم استفاده کرده است و اکنون نیز قربانیان تمام دارایی خود را با این سرمایه‌گذاری از دست داده‌اند.
هدف چنین کلاهبردارانی، همواره افرادی بوده که دانش و آگاهی لازم در این زمینه را ندارند و تنها با رویای یک شبه پولدار شدن، گول چنین اشخاصی را می‌خورند.
در خصوص کلاهبرداری اخیر مربوط به حوزه رمزارزها و راهکارهای پیشگیری از چنین جرایمی، مصاحبه‌ای با علی محمد رجبی، رییس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا انجام شده که در ادامه به آن می‌پردازیم.
نظر شما در مورد کلاهبرداری های جدیدی که در حوزه رمزارزها صورت گرفته و میلیاردها تومان از سرمایه مردم به سرقت رفته، چیست؟ (پروژه تیمون و گوجپن)
در سال‌های اخیر با افزایش اقبال مردم به حوزه رمزارزها، به طور کلی ما شاهد افزایش کلاهبرداری‌های این عرصه هستیم. این کلاهبرداری‌ها به روش و شیوه‌های مختلف، از جعل حساب‌های کاربری، سرقت کیف پول‌های حاوی رمزارزها گرفته تا کلاهبرداری در قالب خرید رمزارزها انجام می‌شود. یکی از روش‌های مرسوم کلاهبرداری در این حوزه، ترفند پانزی است که پروژه تیمون و پروژه‌هایی از این قبیل، از چنین روش‌های کلاهبرداری هستنند که افراد تحت پوشش رمزارز سرمایه‌گذاری می‌کنند و دارایی خود را از دست می‌دهند.
آیا پلیس فتا برای مقابله با این کلاهبرداران یا شناسایی آنها اقدامی انجام داده است؟
پلیس فتا برای مقابله با کلاهبرداری‌ها و شناسایی آنها اقدامات مختلفی دارد. از پیشگیری گرفته که شامل ارائه آموزش‌های همگانی به مردم در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی به منظور آگاه‌سازی مردم می‌شود. همچنین بحث مقابله و شناسایی افراد کلاهبرداری که در این حوزه در شبکه‌های اجتماعی فعالیت می‌کنند. ابلاغ الزامات انتظامی به صرافی‌ها و افراد فعال در این حوزه نیز انجام شده است. یکی دیگر از اقداماتی که توسط پلیس فتا انجام می‌شود و آن را به صورت جدی پیگیری می‌کنیم، بحث مقابله و شناسایی افرادی است که در این حوزه، مرتکب جرم می‌شوند و دارایی‌های مردم را به سرقت می‌برند.
تبلیغ چنین پروژه های کلاهبرداری را در شبکه های اجتماعی مختلف و همچنین پلتفرم‌های درج آگهی مشاهده کرده ایم. چرا نظارتی در این زمینه انجام نمی‌شود تا شاهد این حجم از کلاهبرداری ها و از دست رفتن سرمایه مردم باشیم؟
تبلیغ این کلاهبرداری‌ها بیشتر در شبکه‌های اجتماعی خارجی انجام می‌شود. بسیاری از افرادی که اقدام به شبکه‌سازی این حوزه می‌کنند، در خارج از کشور فعالیت دارند و گروه‌ها و مدیران اصلی آنها در خارج از کشور قرار دارند. سایت‌ها و شبکه‌های ارتباطی و کاربری آنها نیز خارج از ایران است.
برخورد و اقدام قضایی با این موضوع، پیچیدگی‌های زیادی دارد و در بسیاری از موارد این اقدامات در کشورهای میزبان، جرم محسوب نمی‌شود و فرآیندهای رسیدگی قضایی آنها بسیار پیچیده است. چیزی که ما در حال حاضر شاهد آن هستیم، روی بستر وب‌سایت‌های داخل ایران، کسب و کارها و شبکه‌های داخلی ایران، این فعالیت‌ها بسیار محدود انجام می‌شود. عمده این فعالیت‌ها توسط افرادی انجام می‌شود که خارج از کشور هستند و فرآیند رسیدگی‌های قضایی آنها پیچیدگی‌های بسیاری دارد.
آیا پلیس فتا برای کاهش چنین کلاهبرداری‌هایی برنامه ای دارد؟ توصیه شما به مردم چیست؟
همانطور که اشاره شد، پلیس فتا دو حوزه پیشگیری از جرم و مقابله را در دستور کار خود قرار داده که در حوزه پیشگیری از جرم، بحث آموزش عمومی و همگانی به مردم در نظر گرفته شده و از ظرفیت رسانه ملی در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های مسئولیت‌پذیری مثل اقتصاد آنلاین استفاده می‌کنیم تا این آگاهی را افزایش دهیم. در زمینه برخورد سخت نیز گشت‌زنی‌های سایبری پلیس فتا و شناسایی مجرمین در این عرصه نیز در دستور کار قرار دارد که به صورت طرح‌های سراسری و برنامه‌های روزانه پلیسی انجام می‌شود. ما همه جا از گزارش‌های مردمی و همکاری رسانه‌ها و همه دستگاه‌هایی که در این حوزه امکان شناسایی و معرفی دارند، استقبال می‌کنیم.
وب‌سایت پلیس فتا به نشانی cyberpolice.ir در بخش مرکز فوریت‌های سایبری آمادگی دریافت گزارش‌های مردمی را دارد و امیدواریم بتوانیم در این حوزه، اقدامات موثر و بهتری انجام دهیم.
