به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری؛ پس از گذشت یک سال و چندماه از پیدایش ویروس کرونا و بیماری کووید-19از چین، بزرگ‌ترین واکسیناسیون تاریخ علیه بیماری کووید-19تاکنون در 161کشور و با مدیریت بیش از 649میلیون دوز در حال انجام است.
این در شرایطی است که آمارها نشان می‌دهد کشورهای توسعه‌یافته و ثروتمند بیشترین سهم را در واکسیناسیون جمعیت خود و کشورهای کمتر توسعه‌یافته و فقیر کمترین سهم را در این اقدام تاریخی داشته‌اند. 85درصد از دوزهایی که در سراسر جهان تلقیح شده‌اند، در کشورهایی با درآمد بالا و متوسط رو به بالا انجام شده است و در این میان فقط 0.1درصد دوزها در کشورهای کم‌درآمد به مرحله واکسیناسیون رسیده است.
از نخستین روزهای شروع پاندمی، چندین شرکت تحقیقاتی و تولیدی برای مقابله با این بیماری مهلک شروع به ساخت واکسن کردند که عمده آنها به‌دلیل سال‌ها تحقیق در مورد ویروس‌های مشابه کرونا و با سرمایه‌گذاری‌های میلیاردی در کمترین زمان ممکن که رکوردی در تاریخ ساخت واکسن است به سرانجام رسیده‌اند. در دسامبر 2020، نخستین دوز واکسن تأیید شده شرکت‌های فایزر- بیوانتک در انگلیس استفاده شد و پس از آن تا به امروز چندین واکسن دیگر مجاز به استفاده در سراسر جهان شده‌اند و ده‌ها کشور هم برای واکسیناسیون جمعیت خود به آنها پناه برده‌اند. استراتژی نوبت‌بندی تزریق واکسن از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. برخی واکسیناسیون تمام افراد را در سریع‌ترین زمان ممکن ترجیح داده‌اند، درحالی‌که دیگران سعی کرده‌اند گروه‌های آسیب‌پذیر و خاص را در اولویت قرار دهند.
فایزر در صدر جدول واکسیناسیون
آنچه آمار و اطلاعات نشان می‌دهد، واکسن آمریکایی- آلمانی فایزر تاکنون در 66کشور مورد استفاده قرار گرفته است که از این نظر، رتبه اول واکسن‌های استفاده شده را به‌خود اختصاص داده است. پس از آن واکسن انگلیسی- سوئدی ساخته شده توسط آکسفورد و آسترازنکا در 58کشور رتبه دوم را دارد. این در حالی است که ایجاد لخته خون در موارد معدودی از افرادی که با آن واکسینه شدند، موجب شد تا واکسیناسیون آن در برخی از کشورها برای انجام مطالعات بیشتر متوقف شود.
اما آنچه از ابتدای تولید و فروش واکسن نگران‌کننده بود، جا ماندن کشورهای کمتر توسعه‌یافته در این کارزار بود. رهبران سازمان بهداشت جهانی با تأکید بر اینکه برای پایان دادن به این پاندمی به تلاش جهانی نیاز دارند، بر لزوم همکاری بین‌المللی در کمپین‌های واکسیناسیون تأکید کردند و از این رو، برنامه جهانی کوواکس را برای دسترسی کشورهای کمتر توسعه‌یافته راه‌اندازی کردند. البته سنجش میزان پیشرفت کشورها در واکسیناسیون چالش‌برانگیز است زیرا بسیاری از آنها از واکسن‌هایی استفاده می‌کنند که به 2 دوز نیاز دارند. به این ترتیب داده‌های متفاوت باعث می‌شود شناخت تعداد افرادی که به‌طور کامل یا تک‌دوز واکسینه شده‌اند دشوار شود.
ست برکلی، مدیر اجرایی Gavi Alliance که برای مشارکت دولتی و خصوصی برای تهیه واکسن در کشورهای در حال توسعه کار می‌کند به سی‌ان‌بی‌سی نیوز گفت: اگر دوزهای بیشتری داشتیم می‌توانستیم آنها را در دسترس کشورهای بیشتری قرار دهیم.
کشورهایی مانند آمریکا، انگلیس و به‌طور کلی کشورهای پیشرفته از زمان تأیید اولین واکسن در اواخر سال 2020، برنامه واکسیناسیون خود را دنبال کرده‌اند. براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی این در حالی است که بیش از 30کشور هنوز واکسیناسیون را شروع نکرده‌اند یا به سختی موفق به شروع آن شده‌اند.
«برکلی» که متخصص اپیدمیولوژی است می‌گوید: چالش بزرگ در اینجا نابرابری است. نابرابری بین کشورهای توسعه‌یافته و کشورهای در حال توسعه. این همه‌گیری زمانی پایان می‌یابد که همه مردم دنیا ایمن شوند. چراکه اگر جمعیت زیادی واکسینه نشده باشند، خطر هنوز وجود دارد و شاهد انتشار انواع جدید ویروس خواهیم بود.
به‌گفته او، برنامه کوواکس بزرگ‌ترین برنامه واکسیناسیون جهانی در تاریخ، سفارش بیش از 2میلیارد دوز واکسن گرفته است، اما بیشترین آنها در نیمه دوم سال انجام می‌شود. او عامل این تأخیر را ملی‌گرایی برخی کشورهای تولید‌کننده دانست که باعث می‌شود در شرایط بحرانی دوزهای کمتری در دسترس قرار بگیرد. به‌عنوان مثال هند، بزرگ‌ترین تامین‌کننده واکسن برای کشورهای در حال توسعه است، اما این کشور به‌منظور واکسیناسیون سریع‌تر جمعیت خود در پاسخ به موج جدید شیوع کووید-19، صادرات واکسن را کاهش داده است. برکلی می‌گوید: ما انتظار داشتیم در ماه مارس و آوریل، حدود 90میلیون دوز مصرف کنیم اما گمان می‌کنم تعداد بسیار کمتری از این مقدار دریافت خواهیم کرد و این یعنی یک بحران اساسی.
در آمریکا، جو بایدن، رییس‌جمهور این کشور اوایل ماه مارس تقریبا به اندازه کافی برای واکسیناسیون 2 مرحله‌ای مردم آمریکا واکسن سفارش داد. به این ترتیب آمریکا با داشتن 4درصد از جمعیت جهان، تاکنون حدود یک چهارم دوزهای جهان را تزریق کرده است.
اتحادیه اروپا، کانادا و مکزیک از واشنگتن خواسته‌اند که دوزهای گسترده‌تری ازجمله واکسن‌هایی که هنوز برای استفاده در ایالات متحده تأیید نشده‌اند را برای آنها نیز درنظر بگیرد. کاخ سفید اواسط ماه مارس قول داده بود 4میلیون دوز به 2 همسایه آمریکای شمالی خود قرض بدهد.
