واکنش نفت به حمله حوثی ها

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از دنیای‌اقتصاد،  متیو اسمیت، چند روز پیش از حمله اخیر حوثی‌‌‌ها در مقاله‌‌‌ای در وب‌سایت اویل‌پرایس، تبعات جنگ داخلی در یمن برای بازار جهانی نفت را مورد بررسی قرار داد و گفت که حوثی‌‌‌ها می‌‌‌توانند بازار جهانی نفت را وارد بحرانی بزرگ کنند و به رشد قیمت‌های سرسام‌آور طلای سیاه دامن بزنند. نیروهای یمنی با بالا گرفتن جنگ در جبهه‌‌‌ها، حالا تهدیدهای خود را می‌‌‌توانند بار دیگر به سوی زیرساخت‌‌‌های نفتی عربستان و امارات شدت ببخشند و از سوی دیگر در تنگه باب‌المندب امکان متوقف کردن و اختلال در جریان عرضه نفت، فرآورده‌‌‌ها و گاز مایع طبیعی به اروپا و آمریکای شمالی را دارند؛ امری که می‌‌‌تواند به بحرانی‌‌‌تر شدن وضعیت کشورهای متخاصم با حوثی‌‌‌ها بینجامد و در ابعادی گسترده‌‌‌تر، کل وضعیت اقتصاد جهانی را به سمت پرتگاه ناشی از تورم افزایش بهای نفت بکشاند.

نفت در قله ۷ساله با حمله پهپادهای حوثی

پلیس امارات متحده عربی روز دوشنبه اعلام کرد که در حمله پهپادهای انفجاری به سه‌تانکر نفت در ابوظبی و حمله دیگری به فرودگاه بین‌المللی ابوظبی، سه‌نفر جان خود را از دست داده‌‌‌اند که دو تن از آنان تبعه هند بودند و یک نفر پاکستانی بوده است. به‌‌‌رغم آنکه امارات در ابتدای امر درباره عامل این حملات سکوت کرده بود، سخنگوی نظامی جنبش انصارالله مسوولیت این حمله را پذیرفت.

یحیی سریع، سخنگوی نظامی حوثی‌‌‌ها اعلام کرد که این حملات با پنج‌موشک بالستیک و تعداد زیادی پهپاد انجام شده‌‌‌اند. همچنین پلیس می‌‌‌گوید ۶نفر مجروح و زخمی شده‌‌‌اند. در این حمله سه‌تانکر حمل نفت در نزدیکی انباری متعلق به شرکت ملی نفت ابوظبی(Adnoc)  در منطقه مصفح مورد هدف قرار گرفتند. این محله صنعتی در ۱۳مایلی مرکز شهر ابوظبی قرار دارد و دارای یک شبکه خطوط لوله نفت و ۳۶مخزن ذخیره‌‌‌سازی است که کامیون‌‌‌های حمل‌ونقل سوخت در سراسر کشور از آنها استفاده می‌کنند.

جنبش انصارالله یمن همچنین هشدار داده است که حوثی‌‌‌ها امکان حمله به تاسیسات بیشتر در امارات را دارند. در طرف مقابل نیز شرکت ادنوک اعلام کرده که پس از وقوع این حادثه در انبار سوخت مصفح، برنامه‌‌‌های ادامه فعالیت را برای اطمینان از عرضه بی‌وقفه محصولات به مشتریان محلی و بین‌المللی آغاز کرده است. در نتیجه این حملات و تنش‌‌‌ها در خاورمیانه، نگرانی‌ها درباره کمبود عرضه و اختلال در زنجیره تامین را افزایش داده است که به رسیدن بهای شاخص‌‌‌های برنت و وست‌تگزاس اینترمدییت به بالاترین سطح خود از اکتبر ۲۰۱۴ به این سو منجر شده و بهای برنت در اوج خود تا ۱۳/ ۸۸دلار در هر بشکه رسید و وست تگزاس اینترمدییت نیز به ۷۴/ ۸۵ دلار در هر بشکه رسیده است. با وجود این، در ساعت ۱۶ روز سه‌‌‌شنبه به وقت تهران، قیمت‌ها اندکی عقب‌‌‌نشینی کردند و بهای برنت با ۸۲سنت افزایش نسبت به جلسه معاملاتی قبل، به ۳۰/ ۸۷دلار بر بشکه رسید. وست تگزاس اینترمدییت نیز با رشد ۰۸/ ۱دلاری به ۹۰/ ۸۴ دلار در هر بشکه دست یافت.

ریسک ژئوپلیتیک جنگ داخلی یمن

جنگ در یمن اکنون به رقابتی چندجانبه تبدیل شده است و به‌‌‌رغم اعلام برنامه‌‌‌هایی برای آتش‌بس در سال ۲۰۲۱ از سوی عربستان‌سعودی، به نظر می‌رسد درگیری‌‌‌ها میان نیروهای ائتلاف به رهبری سعودی، نیروهای نیابتی امارات‌متحده در جنوب، نیروهای وابسته به منصور هادی با جنبش انصارالله و حوثی‌‌‌های یمنی در حال تشدید است. متیو اسمیت در مقاله‌‌‌ای که برای وب‌سایت اویل‌پرایس به رشته تحریر درآورده، این دیدگاه را مطرح کرده است که جنگ داخلی یمن این پتانسیل را دارد که عرضه جهانی نفت را مختل کند و باعث افزایش قیمت‌ها در زمانی حساس برای بهبود اقتصاد جهان پس از همه‌گیری کرونا شود.

در بحبوحه جنگی که سال‌هاست گریبان یمن را گرفته، بار دیگر حوثی‌‌‌های یمن ممکن است به حملات خود علیه زیرساخت‌‌‌های نفتی و خطوط کشتیرانی دریای سرخ که از نظر اقتصادی برای سعودی‌‌‌ها کلیدی است، شدت ببخشند. نویسنده اویل‌پرایس همچنین اعلام کرد: این حملات با استفاده از موشک‌‌‌های بالستیک و پهپادها انجام شده است. در حالی که جنگ داخلی در یمن مانع توسعه ذخایر ۳میلیارد بشکه‌‌‌ای نفت‌خام و ۱۷تریلیون فوت مکعبی گاز این کشور شده است، حملات حوثی‌‌‌ها به زیرساخت‌‌‌های انرژی سعودی می‌‌‌تواند تهدید جدی برای عرضه جهانی نفت باشد.

عربستان‌سعودی بزرگ‌ترین صادرکننده نفت خام در جهان است و حدود ۱۰‌درصد از نفت مصرفی دنیا از این کشور تامین می‌شود. زنگ خطر برای بازار نفت زمانی به صدا درآمد که اندیشکده مطالعات استراتژیک و بین‌الملل اطلاعاتی منتشر کرد که نشان می‌‌‌داد حملات انصارالله به عربستان در ۹ماه نخست سال ۲۰۲۱ نسبت به مدت مشابه سال پیشین بیش از دو برابر شده است. تهدید حوثی‌‌‌ها علیه نفت سعودی در زمانی صورت می‌گیرد که اقتصاد جهان برای بازیابی از تبعات کووید-۱۹ به نفت‌خام نیاز دارد و افزایش بیش از ۶۰درصدی برنت در سال گذشته، فشارهای تورمی کم‌سابقه‌‌‌ای را بر تمام جهان و بالاخص اقتصادهای بزرگی چون آمریکا تحمیل کرده است.

امکان‌‌‌ حوثی‌‌‌ها برای حمله‌‌‌های نفتی

بازار نفت اثر حمله ۱۴سپتامبر ۲۰۱۹ حوثی‌‌‌ها به مجتمع فرآوری نفت‌خام ابقیق و میدان نفتی خوریس در مجاروت آن را هنوز فراموش نکرده است. طی چند روز پس از این حمله، بهای شاخص نفتی برنت نزدیک به ۱۳‌درصد افزایش پیدا کرد و به بیش از ۶۸دلار در هر بشکه رسید. همچنین حمله ماه مه ۲۰۱۹ پهپادهای حوثی به خط لوله نفتی سعودی با ظرفیت انتقال ۵میلیون بشکه در روز، باعث جهش ۲ دلاری قیمت نفت در همان زمان شد. حالا بازار نفت نگران آن است که سعودی‌ها به‌‌‌رغم وعده‌‌‌هایی که درباره آتش‌بس داده بودند، این جنگ را برای خود به باتلاقی تبدیل کنند که به حملات بیشتر حوثی‌‌‌ها به تاسیسات نفتی و زیرساخت‌‌‌های این کشور منجر شود و نفتی که حالا از ۸۷دلار در هر بشکه هم گذشته، حرکت خود را به سمت سه رقمی شدن ادامه دهد و به بحرانی جهانی دامن بزند.

توان عملیاتی نیروهای انصارالله که کنترل بخش قابل‌توجهی از یمن را در اختیار دارند، تنها محدود به تاسیسات نفتی عربستان نیست، بلکه موقعیت استراتژیک دسترسی به تنگه باب‌المندب، به حوثی‌‌‌ها امکان می‌دهد تا این نقطه استراتژیک ترانزیت و عرضه جهانی نفت را مورد حمله قرار دهند. تنگه باب‌المندب آبراهی باریک است که امکان دسترسی به دریای سرخ و کانال سوئز و پس از آن دریای مدیترانه را فراهم می‌کند. نفتکش‌‌‌های زیادی به صورت روزانه از این تنگه برای جابه‌جایی نفت، فرآورده‌‌‌ها و گاز طبیعی مایع به مقصد اروپا و آمریکای شمالی استفاده می‌کنند.

سعودی‌‌‌ها برای بی‌اثر کردن تهدید بستن تنگه هرمز از سوی ایران، بخش بزرگی از تاسیسات انتقال و صادرات نفت خود را به ساحل دریای سرخ منتقل کردند. حالا با توانایی حوثی‌‌‌ها برای ناامن‌‌‌سازی یا بستن تنگه باب‌المندب در صورت نیاز، جریان انتقال روزانه دست‌‌‌کم ۶میلیون بشکه فرآورده نفتی و بسیاری از نفتکش‌‌‌ها و کشتی‌‌‌های تجاری به اروپا و آمریکایی شمالی مختل خواهد شد. در چنین شرایطی نفتکش‌‌‌ها برای دسترسی به اروپا باید از مسیر شاخ آفریقا عبور کنند که به افزایش مسافت، زمان و هزینه انتقال آنها  و جهش قیمت نفت خام و گاز طبیعی منجر می‌شود. این امر، اهرم ژئوپلیتیک قابل‌توجهی در اختیار حوثی‌‌‌ها قرار می‌دهد که در صورت احساس نیاز می‌‌‌توانند از آن استفاده کنند.

همچنین امکان حمله به تاسیسات نفتی امارات در کنار گزینه حمله به تاسیسات عربستان و ناامن‌‌‌سازی باب‌‌‌المندب، به حوثی‌‌‌ها فرصتی می‌دهد تا به این ترتیب جنگ در یمن را برای نیروهای ائتلاف عربی به رهبری سعودی دشوارتر و پرهزینه‌‌‌تر کنند و حتی با افزایش بهای نفت خام، جهان را در فشار تورمی حاصل از رشد قیمت قرار دهند.