بیماری لوپوسِ ناشی از مصرف دارو
لوپوس ناشی از دارو یک اختلال خودایمنی است که در اثر واکنش به برخی داروها ایجاد میشود.
به گزارش اقتصادآنلاین ؛ لوپوس ناشی از دارو یک اختلال خودایمنی است که در اثر واکنش به برخی داروها ایجاد میشود. دو دارو که اغلب با لوپوس ناشی از دارو همراه هستند، پروکائین آمید که برای درمان ریتم نامنظم قلب استفاده میشود و هیدرالازین که دارویی برای فشارخون بالاست.
استفاده از این داروها به این معنی نیست که شما دچار لوپوس ناشی از دارو خواهید شد. حدود ۱۵۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰ مورد جدید از بیماری لوپوس ناشی از دارو وجود دارد که هرساله در ایالات متحده تشخیص داده میشود.
معمولاً در افراد بین ۵۰ تا ۷۰ سال شایع است. علایم آن مشابه علایم سایر بیماریهای خودایمنی به نام لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) است و شامل درد ماهیچهها و مفاصل، خستگی و بثورات پوستی است.
SLE بیماری مزمن است که میتواند موجب التهاب در هرجایی از بدن از جمله اندامهای داخلی مثل کلیهها و یا ریهها شود. SLE قابلدرمان است، اما درمانی برای آن وجود ندارد! در مقایسه، علایم لوپوس ناشی از دارو خفیفتر است و اندامهای اصلی معمولاً تحت تأثیر قرار نمیگیرند.
هم چنین لوپوس ناشی از دارو برگشتپذیر است. علایم بهطورکلی در عرض چند ماه پس از قطع دارو برطرف میشوند. برخلاف عوارض جانبی دارویی معمول، علایم لوپوس ناشی از دارو بلافاصله اتفاق نمیافتد. علایم در صورتی ظاهر میشوند که فرد ماهها و یا سالهاست که از دارو استفاده میکند.
نامهای دیگر این بیماری لوپوس اریتماتوز ناشی از دارو، DIL، یا DILE است. لیست داروهایی که میتوانند باعث بیماری لوپوس شوند، نحوه تشخیص آن و انتظارات شما در صورت ابتلا به آن، همه این موارد را در ادامة مطلب میخوانید.
علت آن چیست؟
افرادی که مبتلا به لوپوس ناشی از دارو هستند، سیستم ایمنی بدن آنها بهاشتباه به بافت سالم حمله میکند. التهاب حاصله منجر به علایم مختلفی میشود. این واکنشی به استفاده مداوم از داروهای خاص است. بیش از صد گزارش در مورد داروهای ایجادکننده لوپوس وجود دارد. داروهای پرخطر عبارتند از:
• پروکائین آمید: که برای درمان ریتم نامنظم قلب استفاده میشود.
• هیدرالازین: که برای درمان فشارخون بالا استفاده میشود.
• ایزونیازید: که برای درمان سل استفاده میشود.
برخی داروهای دیگر با خطر متوسط تا بسیار کم عبارتند از:
داروهای ضد آریتمی
• کینیدین
• دیسوپیرامید
• پروپافنون
آنتیبیوتیکها
• سفپیم
• مینوسیکلین
• نیتروفورانتوئین
داروهای ضدتشنج
• کاربامازپین
• اتوسوکسیمید
• فنی توئین
• پریمیدون
• تری متادیون
داروهای ضدالتهاب
• دی پنی سیلامین
• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
• فنیل بوتازون
• سولفاسالازین
داروهای ضد روانپریشی
• کلرپرومازین
• کلروپروتیکسن
• کربنات لیتیوم
• فنلزین
داروهای بیولوژیکی
• آدالیموماب
• اتانرسپت
• اینترفرون بتا بی1
• اینترفرون بتا آ 1
• اینترلوکین ۲
• اینفلیکسیماب
داروهای شیمیدرمانی
• آناستروزول
• بورتزومیب
• سیکلوفوسفامید
• دوکسوروبیسین
• فلوروراسیل
• تاکسان
داروهای کلسترول
• آتورواستاتین
• فلوواستاتین
• لوواستاتین
• پراواستاتین
• سیمواستاتین
دیورتیکها
• کلرتالیدون
• هیدروکلروتیازید
داروهای فشارخون بالا
• آسبوتولول
• کاپتوپریل
• کلونیدین
• آنالاپریل
• لبتالول
• متیلدوپا
• ماینوکسیدیل
• پیندولول
• پرازوسین
داروهای مهارکنندههای پمپ پروتون
• لانسوپرازول
• امپرازول
• پانتوپرازول
داروهای ضد تیروئید
• پروپیل تیوراسیل
چه کسانی در معرض خطر هستند؟
اینکه چرا این بیماری فقط برای برخی افراد اتفاق میافتد مشخص نیست، اما ممکن است به عوامل زیر مربوط باشد:
• وجود همزمان چندین بیماری
• محیط
• ژنتیک
• تداخل با داروهای دیگر
اگرچه زنان بیشتر از مردان مبتلا به SLE میشوند، اما در مورد لوپوس ناشی از دارو هیچ تفاوت جنسیتی وجود ندارد. سفید پوستان 6 برابر بیشتر از آفریقایی - آمریکاییها لوپوس ناشی از دارو را تجربه میکنند، اما آمریکاییهای آفریقاییتبار علایم شدیدتری دارند.
علایم آن چیست؟
علایم ممکن است تا زمانی که حداقل به مدت یک ماه از این دارو استفاده نکردهاید، ایجاد نشوند، اما از طرفی ممکن است تا دو سال طول بکشد تا علایم ظاهر شوند. علایم از فردی به فرد دیگر متفاوت است و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• درد عضلانی (میالژی)
• درد مفاصل (آرترالژی)
• درد و ناراحتی ناشی از التهاب در اطراف قلب یا ریهها (سرووزیت)
• بثورات پروانهای روی صورت (بثورات ملاری)
• بثورات پوستی قرمز، ملتهب و خارشدار ناشی از نور خورشید (حساسیت به نور)
• لکههای بنفش روی پوست (پورپورا)
• تودههای حساس قرمز یا بنفش به دلیل التهاب سلولهای چربی در زیرپوست (اریتم - ندوزوم)
• خستگی
• تب
• کاهش وزن
چگونه تشخیص داده میشود؟
مطمئن شوید که تمام داروهایی که مصرف میکنید را به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا این یک سرنخ مهم برای پزشک است. تشخیص صحیح بسیار مهم است زیرا اگر شما به مصرف دارو ادامه دهید، علایم شما بدتر خواهند شد که در نهایت میتواند به یک زندگی تهدیدآمیز تبدیل شود.
هیچ آزمایش خاصی برای لوپوس ناشی از دارو وجود ندارد. در صورت بروز علایم ، پزشک احتمالاً با یک معاینه فیزیکی، از جمله گوشدادن به قفسه سینه و معاینه پوست شروع میکند.
بسته به علایم خود، ممکن است لازم باشد موارد زیر را نیز انجام دهید:
• یک دستگاه شمارش خون و یک پانل شیمی
• یک آزمایش ادرار
• یک رادیوگرافی یا سیتیاسکن برای بررسی وجود التهاب در قفسه سینه
از یک تست آزمایشگاهی به نام پانل آنتیبادی ضد هستهای (ANA) برای بررسی خون شما برای وجود آنتیبادیهای پیچیده هیستون -DNA استفاده میشود. وجود این آنتیبادیها تشخیص لوپوس ناشی از دارو را نشان میدهد. برخی از افرادی که به دلیل مصرف داروهای کینیدین یا هیدرالازین مبتلا به لوپوس هستند ممکن است ANA منفی داشته باشند. در صورت بروز بثورات پوستی، پزشک میتواند از نمونه بافت استفاده کند.
نمونهبرداری میتواند وجود لوپوس را تأیید کند، اما نمیتواند بین SLE و لوپوس ناشی از دارو تمایز قائل شود، بنابراین تشخیص این که کدام نوع لوپوس رخداده است کاری بس دشوار است.
وقتی لوپوس بهخاطر دارو است، علایم باید زمانی که مصرف دارو را متوقف میکنید، مشخص شوند. اگر اینطور نشد، دکتر ممکن است سایر اختلالات خودایمنی را بررسی کند.
چگونه درمان میشود؟
هیچ درمان خاصی برای لوپوس ناشی از دارو وجود ندارد به جز اینکه مصرف دارو را متوقف کنید. ظرف چند هفته فرایند بهبودی شروع میشود، اگرچه ممکن است طول بکشد تا علایم به طور کامل برطرف شوند.
بهطورکلی، هیچ درمان دیگری موردنیاز نیست. اگر بخواهید دوباره شروع به مصرف آن دارو بکنید، علایم عود میکنند. پزشک با شما همکاری میکند تا جایگزینی برای دارویی که باعث این مشکل شده است پیدا کنید.
داروها
اگر علایم شدید باشد، پزشک ممکن است تجویز کورتیکواستروئیدها یا داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدیها را برای کمک به کنترل التهاب در نظر بگیرد. در صورت نیاز میتوان از کورتیکواستروئیدهای موضعی برای بثورات پوستی استفاده کرد.
مراجعه به چندین متخصص
علاوه بر پزشک مراقبتهای اولیه، ممکن است برای تأیید تشخیص نیاز به مراجعه به یک متخصص داشته باشید. بسته به علایم شما، متخصصان میتوانند شامل موارد زیر باشند:
متخصص کاردیولوژی: برای قلب شما
متخصص درماتولوژی: برای پوست شما
متخصص نفرولوژی: برای کلیههای شما
متخصص نرولوژی: برای مغز و سیستم عصبی شما
متخصص پولمونولوژی: برای ریههای شما
اگر تشخیص بیماری لوپوس ناشی از دارو است، باید با پزشکی که دارو را تجویز کرده است مشورت کنید تا بتوانید درمان دیگری پیدا کنید. ازآنجاییکه لوپوس ناشی از دارو بهاحتمال زیاد با توقف مصرف دارو بهبود مییابد، درمان طولانیمدت معمولاً ضروری نیست.
روشهای طبیعی برای بهترشدن
اگر پوستتان جوش دارد، واقعاً مهم است که از آفتاب دوری کنید. وقتی بیرون میروید، از کلاه لبه پهن برای سایه زدن صورت خود استفاده کنید. دستها و پاهای خود را بپوشانید و از کرم ضدآفتاب با SPF حداقل ۵۵ استفاده کنید.
برای سلامت کلی و کمک به فرایند بهبود:
• به طور منظم ورزش کنید.
• یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید.
• سیگار نکشید.
• هر شب ۷ تا ۸ ساعت خواب داشته باشید.
حتماً به خود استراحت و زمان آرامش بیشتری اختصاص بدهید. مدیتیشن، تمرینات تنفسی عمیق و یا فعالیتهای دیگری که به کاهش استرس کمک میکنند را امتحان کنید.
چشمانداز یک فرد مبتلا به لوپوس ناشی از دارو
ادامه مصرف دارو میتواند تهدیدکننده زندگی باشد. هنگامی که مصرف آن را متوقف میکنید، نتیجه آن بهطورکلی بسیار خوب است. علایم بیماری باید در عرض چند هفته برطرف شوند، اگرچه گاهی اوقات حلوفصل کامل آن تا یک سال طول میکشد.
لوپوس ناشی از دارو نادر است. اگر شما داروهای تجویزی مصرف میکنید و علایم لوپوس و یا دیگر واکنشهای دارویی را دارید، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.