سیر صعودی منحنی آسیبهای اجتماعی در دوران کرونا
حدود یک سال از شیوع بیماری کرونا می‌گذرد، در طول این یک سال، همه اقشار جامعه از پیر و جوان درگیر حواشی این بیماری شدند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، تغییر شدید سبک زندگی آحاد جامعه، نتایج مثبت و منفی زیادی را با خود به‌همراه داشت و مسئولیت‌های زیادی هم بر دوش مسئولان و مردم گذاشت، در این میان اقشار ضعیف قطعاً بیشتر از سایرین درگیر آسیبهای این بیماری مهلک شدند، زنان سرپرست خانوار، مبتلایان به اعتیاد بویژه معتادان متجاهر که بعضاً کارتن خواب هستند و کودکان کار و خیابان از جمله گروه‌های آسیب‌پذیری بودند که از همان ابتدا لازم بود با سیاستگذاری‌های درست و بموقع از تبعات ناگوار تأثیرات منفی این بیماری بر این افراد، جلوگیری شود. کرونا بیشتر شهروندان را مجبور کرد که ساعات طولانی در کنار خانواده در خانه بمانند، آن روزهای اول حتی هشتگ در خانه بمانیم به یکی از ترندهای اول تبدیل شد، اما این «درخانه ماندن»ها تبعات منفی هم به‌دنبال داشت و حالا پس از گذشت حدود یکسال از شروع بیماری، شاهد افزایش آمار خشونت خانگی در کل دنیا و در کشورهستیم. یونسکو هم در این مورد اظهار داشته که از هر سه زن یک نفر در طول زندگی خود خشونت جسمی یا جنسی را تجربه می‌کند و این اتفاق معمولاً از سوی یکی از نزدیکان مرد در زندگی هر زنی پیش می‌آید. این روزها هم که در دوران کرونا به سر می‌بریم و در خانه ماندن نسبت به سال‌های قبل افزایش چشمگیری پیدا کرده، کارشناسان حوزه خانواده و آسیب‌شناسان معتقد هستند که شاهد افزایش آمار خشونت خانگی هستیم تا جایی که حسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاری ایران، هم ابراز نگرانی کرده و از تجربه خشونت 16 درصدی افراد جامعه در دوران کرونا صحبت کرده و بیان کرده که 56 درصد افراد تنش شدید داشته‌اند و دعواهای زناشویی و والدین و فرزندان هم افزایش داشته است. بدون شک، لازم است که روان شناسان و جامعه‌شناسان با ارائه راهکارهای مناسب به خانواده در پیشگیری از این بحران بتوانند نسبت به گذشته فعالانه‌تر عمل کنند.
کرونا به زنان سرپرست خانوار آسیبهای جدی وارد کرد
بیش از ۳ میلیون زن سرپرست خانوار در کشور وجود دارد، بنابر اعلام دفتر امور زنان و خانواده رئیس‌جمهوری طی 10سال گذشته تعداد خانواده‌های دارای سرپرست زن نسبت به مردان ۵۸ درصد افزایش داشته براساس دستورالعمل سازمان‌های حمایتی از زنان سرپرست خانوار شامل زنان بیوه و مطلقه زنان خودسرپرست، دختران خودسرپرست و زنانی است که همسران آنها معتاد، زندانی، بیکار، مهاجر، مشغول خدمت در نظام وظیفه یا ازکارافتاده هستند. حالا با شیوع کرونا بسیاری از این تعداد زنان که مشاغل موقت یا پاره وقت و قراردادی داشتند با مشکل مواجه شده‌اند، بویژه آن دسته از افرادی که از طریق مشاغلی همچون دستفروشی نان آور بودند با آمدن کرونا تقریباً دیگر کسب درآمد برایشان کاری غیرممکن شده است. هرچند در این میان برخی از زنان با کمک خیریه‌ها شروع به انجام کارهای جدیدی مانند دوخت ماسک و گان کردند و توانستند اندکی چرخ از حرکت افتاده اقتصاد خانواده را به گردش درآورند.
باور ابتلا به کرونا در معتادان
در ماه‌های آغازین شیوع بیماری، بسیاری از افراد جامعه تصور می‌کردند که ابتلای معتادان به کرونا کمتر از سایرین و چیزی در حدود نزدیک به صفر است، اما حالا با گذر زمان و براساس یافته‌های علمی این فرضیه کاملاً رد شده و همه به این باور رسیدند که افراد معتاد به مواد مخدر هم در معرض این بیماری قرار دارند تا جایی که اسکندر مؤمنی، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر، با بیان اینکه سیاست‌های جدیدی در دوران کرونا در پیش گرفته شده به ما می‌گوید: با شروع بیماری کرونا برای پیشگیری از ابتلای معتادان به این ویروس، تلاش‌های زیادی کردیم، به‌عنوان نمونه ژل، مواد ضدعفونی کننده و ماسک را به‌صورت مداوم در اختیار این افراد قرار دادیم. در مراکز تجمعی هم که احتمال شیوع بیماری بیشتر بود، سعی شد، به‌طور خاص به این مورد توجه شود و قرنطینه‌های دو هفته‌ای قبل از ورود افراد به مجموعه‌های نگهداری در نظر گرفته شد، البته خوشبختانه تعامل خوبی بین دستگاه‌ها برقرار شد، سازمان بهزیستی و وزارت بهداشت هم پیش‌بینی‌های مناسبی داشتند و در نهایت نگهداری افراد به مدت زمان یک سال افزایش پیدا کرده است.
به دلیل همین اقدام‌ها، در دوران کرونا، آمار معتادان مبتلا به ویروس کرونا و فوتی‌های ناشی از این بیماری در کشور ما نسبت به سایر کشورها بسیار پایین بود و در نهایت توانستیم بخوبی این بیماری را در میان معتادان، مدیریت و مهار کنیم؛ البته در اوایل شیوع بیماری کرونا، سودجویان و سوداگران با ایجاد شایعه‌ای مبنی بر اینکه معتادان کرونا نمی‌گیرند، سعی در فروش بیشتر مواد مخدر داشتند، اما پس‌از تکمیل تحقیقات علمی و مطالعات انجام شده در این حوزه، مردم دیگر باور دارند که این شایعات از اساس واقعیت نداشت.
مؤمنی هم در این باره معتقد است که، اتفاقاً معتادان، بیش از سایرین مستعد ابتلا به بیماری هستند و به‌دلیل وجود مشکلات ریوی از سایرین آسیب بیشتری خواهند دید و شدت بیماری در آنها بیشتر خواهد بود. برای کمک به اقتصاد کشور در حوزه کرونا، ستاد مبارزه با موادمخدر در مراکز تجمعی و اردوگاه‌های نگهداری معتادان که درمان همراه با مهارت آموزی است، سعی کرده که با تولید ماسک و گان به اقتصاد کشور هم کمک کند، تا جایی که امروز در یکی از مراکز نگهداری و درمان روزانه ۵۰هزار ماسک و ۳۰۰ گان تولید می‌شود و به بیمارستان‌ها عرضه می‌شود.
کرونا و کودکان کار و خیابان
ویروس منحوس کرونا در طول یک سال گذشته، آلام ودردهای جبران‌ناپذیری بر مردم ما وارد کرد و عزیزان بسیاری را از ما گرفت، در کنار غم‌ها، خدمات تحسین برانگیز مردم، کادر درمان وسایر نهادهای خدماتی وحمایتی جلوه قابل قبولی از ایثار و ازخودگذشتگی را به نمایش گذاشت و البته نارسایی‌ها وبرخی کم توجهی‌ها هم وجود داشت، در این باره، فعالان حوزه کودک معتقدند که متأسفانه کودکان کار در دوران کرونا، مورد بی‌مهری و بی‌توجهی بودند، مظفر الوندی هم که فعال حوزه کودک و دبیر سابق مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک، است، با اشاره به اینکه، کودکان کار وخیابان یکی از طبقات جامعه بودند که کمتر مورد توجه بودند توضیح می‌دهد: نهادهای مسئول در دوران کرونا خدمات خاصی به این قشر ارائه ندادند و اگر برخی مداخلات مردمی از قبیل توزیع ماسک وغذای گرم وجود نداشت، معلوم نبود چه اتفاقات تلخی به وقوع می‌پیوست، برابر قوانین داخلی و مقررات بین‌المللی نظیر کنوانسیون حقوق کودک، دولت‌ها موظف هستند که در مواقع بحرانی و بروز اپیدمی‌های جهانی، اقدامات ویژه مطابق با مصالح ومنافع عالیه کودک را انجام دهند و چون معمولاً کودکان امکان دفاع از خود ندارند، حاکمیت و نهادهای مدنی مکلف به احقاق حقوق آنها هستند.
از زمان آغاز شیوع بیماری تا امروز، متأسفانه هیچ آماری از ابتلای کودکان کار و خیابان به کرونا منتشر نشده و حضور بدون رعایت پروتکل‌های بهداشتی توسط کودکان در سر چهارراه‌ها و خیابان‌ها و اجبار این کودکان به انجام کار در این شرایط، احتمال ابتلای آنها به ویروس کرونا را افزایش می‌دهد، ضمن اینکه هیچ گزارشی هم از مراکز نگهداری کودکان در ایام کرونا و چگونگی مواجهه با این ویروس نداریم، به‌دلیل موارد یاد شده، هیچ ارزیابی دقیقی هم نمی‌توان از این آسیب داشت. به اعتقاد الوندی، چنانچه نهادهای مسئول، مسئولیت‌های قانونی که برعهده دارند، به انجام نرسانند، در این زمینه، سمن‌ها می‌توانند مطابق ماده ۶۶ قانون آیین دادرسی کیفری نسبت به این اتفاقات پیگیری‌های حقوقی انجام داده و واکنش مناسب داشته باشند.
