دانستنی‌هایی درباره ویتامین B10

پارا آمینوبنزوئیک اسید (پابا) که به نام ویتامین B10 نیز شناخته می شود یک ترکیب ارگانیک است که به طور طبیعی در برخی مواد غذایی وجود دارد و صنایع شیمیایی نیز آن را تولید می کنند.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از عصر ایران، این ماده در گذشته به  محصولات ضد آفتاب  اضافه می شد و به عنوان مکملی برای احیای رنگ موهای خاکستری و بهبود برخی از مشکلات پوستی استفاده می شود.

ویتامین  B10  چیست؟

ویتامین B10 یا ویتامین Bx نامی جایگزین برای ترکیب ارگانیک پابا است که یک ماده بلورین سفید است.

این ماده به عنوان بخشی از ویتامین B کمپلکس در نظر گرفته می شود، اگرچه نه یک ویتامین و نه یک ماده مغذی است. ویتامین B10 در مخمر آبجو، گوشت های اندامی مانند دل و جگر، قارچ ها، غلات کامل و اسفناج وجود دارد.

بدن انسان نیز می تواند این ترکیب را تولید کند که توسط برخی باکتری ها در روده بزرگ استفاده می شود. پابا سپس به تولید  فولات (ویتامین B9)  کمک می کند. با این وجود، مقدار فولات تولید شده از این طریق برای تامین نیازهای انسان کافی نیست، بر همین اساس، به دریافت این ماده مغذی از منابع غذایی دیگر نیاز دارید.

تصور می شود که پابا زمانی که به شکل مکمل مصرف شود برای پوست و مو مفید است. این ماده به صورت صنعتی تولید شده و در قالب قرص، پودر، عصاره و محصولات موضعی به فروش می رسد.

فواید بالقوه

اگرچه برخی فواید مرتبط با مصرف مکمل های پابا عنوان شده اند اما مطالعات در این زمینه محدود هستند.

محافظت در برابر خورشید

پابا می تواند پرتوهای فرابنفش خورشید، به ویژه پرتوهای UVB که با آفتاب سوختگی و آسیب DNA مرتبط هستند را جذب کند. از این رو، پابا در دهه 1940 میلادی یک ماده کلیدی در محصولات ضد آفتاب بود، اما بعدا با واکنش های آلرژیک پوستی در برخی افراد پیوند خورد.

از سال 2019، سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده از پابا در محصولات ضد آفتاب را ایمن و موثر نمی داند.

این ماده گاهی در لوسیون های خاص و محصولات مرطوب کننده، اغلب در ترکیب با آلوئه ورا، وجود دارد و به ندرت در فهرست مواد تشکیل دهنده شامپوها، نرم کننده ها و رژ لب ها دیده می شود.

اختلالات مرتبط با پوست

در کنار محافظت در برابر پرتوهای فرابنفش خورشید، ادعا می شود که پابا به بهبود برخی مشکلات پوستی مانند سفت شدن، انباشت بافت، و تغییر رنگ پوست کمک می کند، اگرچه چگونگی عملکرد پابا در بهبود این شرایط همچنان نامشخص است.

به عنوان مثال، استفاده از پابا در درمان  بیماری پیرونی  (Peyronie's disease) که با انباشت پلاک فیبروز درون آلت تناسلی مردان تعریف می شود، مورد بررسی قرار گرفته است.

نتایج یک مطالعه نشان داد که مصرف مکمل پتاسیم پابا در مقایسه با دارونما، اندازه پلاک فیبروز در افراد مبتلا به بیماری پیرونی را طی 12 ماه به طور قابل توجهی کاهش داده است.

با این وجود، به پژوهش های بیشتر در این زمینه نیاز است و پابا در حال حاضر برای درمان این شرایط بی اثر در نظر گرفته می شود.

همچنین، پابا به عنوان یک درمان احتمالی برای اسکلرودرمی، یک بیماری خودایمنی که موجب سفت شدن پوست و رسوبات فیبروز در اندام های می شود، در نظر گرفته شده است.

یک مطالعه با حضور 467 فرد مبتلا به اسکلرودرمی نشان داد که 90 درصد افرادی که مکمل پتاسیم پابا دریافت کرده بودند، نرم شدن خفیف، متوسط یا قابل توجه پوست را تجربه کردند.

اما این یکی از معدود مطالعاتی است که در این زمینه و حدود 30 سال پیش انجام شده و برخی پژوهش ها استفاده از پابا در بهبود سفت شدگی پوست مرتبط با اسکلرودرمی را بی اثر عنوان کرده اند، از این رو، به پژوهش های بیشتر در این زمینه نیاز است.

در نهایت، پابا اغلب به عنوان درمانی برای پیسی یا برص، شرایطی که با بروز وصله های سفید رنگ روی پوست همراه است، شناخته می شود. در شرایطی که برخی افراد مبتلا به این اختلال مدعی هستند که مکمل های پابا به بهبود شرایط آنها کمک کرده است، اما مطالعات علمی محدودی از این ادعا پشتیبانی می کنند.

مراقبت از مو

یکی از نخستین کاربردهای مکمل های پابا کمک به احیای رنگ طبیعی مو در موارد خاکستری شدن زودرس بود. این مکمل ها همچنان به همین منظور استفاده می شوند و افراد بسیاری مدعی اثربخشی آن هستند، اگرچه پژوهش های علمی اندکی در این زمینه انجام شده اند.

مطالعات در دهه های 1940 و 1950 نشان دادند که مصرف روزانه پابا با دوزی در محدوده 200 میلی گرم تا 24 گرم به تیره شدن رنگ مو و بازگشت رنگ به تارهای خاکستری مو منجر می شود.

باید به این نکته اشاره داشت که برخی پژوهش ها نشان دادند که پس از قطع مصرف مکمل پابا، رنگ موی شرکت کنندگان بار دیگر خاکستری شده است.

افزون بر این، اگرچه پابا در مطالعات اولیه توانایی خود در احیای رنگ طبیعی مو را نشان داده است، اما این اثر اخیرا مورد مطالعه قرار نگرفته است. برخی پژوهشگران این گونه نتیجه گیری کرده اند که پابا به واسطه عوارض جانبی ناشناخته خود نباید تنها با هدف تیره شدن رنگ مو مصرف شود.

ایمنی و اقدامات احتیاطی

برخی افراد به محصولات ضد آفتاب حاوی پابا واکنش آلرژیک داشته که موجب بروز راش های پوستی قرمز و خارش‌دار شده است.

امروزه، پابا دیگر به محصولات ضد آفتاب در آمریکا اضافه نمی شود و به ندرت در لوازم آرایشی یافت می شود. برخی افراد ممکن است به دوزهای بالای مکمل خوراکی پابا حساس باشند، اما به انجام پژوهش های بیشتر با حضور سوژه های انسانی در این زمینه نیاز است.

همچنین، مصرف دوزهای بالای پابا برای افراد مبتلا به مشکلات کلیوی و کبدی ایمن در نظر گرفته نمی شود.

افزون بر این، ممکن است پابا در کلیه ها انباشته شود، اگرچه منابع علمی برای تایید این ادعا وجود ندارند. از این رو، افراد مبتلا به مشکلات کلیوی و کبدی نباید بدون نظارت پزشک پابا مصرف کنند.

پابا ممکن است در عملکرد سولفونامیدها (داروهای سولفا)، از جمله برخی آنتی بیوتیک ها، اختلال ایجاد کرده و اثربخشی آنها را کاهش دهد. آنها نباید همراه یکدیگر دریافت شوند.

در نهایت، ایمنی مکمل های پابا در کودکان و زنان باردار و شیرده نامشخص است. مصرف پابا به صورت خوراکی به این افراد توصیه نمی شود، اما استفاده موضعی این ترکیب احتمالا بی خطر است.

اگر از لوازم آرایش حاوی پابا استفاده می کنید و متوجه بروز راش پوستی یا تحریک پوست خود شده اید، استفاده از آن را متوقف کنید.

دوز

پژوهش های اندکی از استفاده یا فواید مکمل های خوراکی پابا پشتیبانی می کنند. از این رو، دوز توصیه شده یا استاندارد برای آن وجود ندارد.

بیشتر مکمل های پابا موجود در بازار مصرف 500 میلی گرم در روز را توصیه می کنند، اما محدوده مصرف از 100 میلی گرم تا بیش از 1,000 میلی گرم متغیر است.

پیش از آغاز مصرف مکمل پابا همواره با پزشک خود در این زمینه مشورت کنید، به ویژه این که آثار بلند مدت این ترکیب به خوبی مورد مطالعه قرار نگرفته اند.