دارندگان حساب در صندوق‌های قرض‌الحسنه بخوانند / بانک مرکزی هشدار داد
بانک مرکزی مهلت دو ساله به صندوق‌های قرض‌الحسنه برای تطبیق فعالیت با ضوابط قانونی داده و بر ساماندهی، شفافیت مالی و توسعه صندوق‌های خرد و بزرگ تأکید کرد.
به گزارش اقتصادآنلاین، مدیرکل نظارت غیربانکی بانک مرکزی، جواد باغبان، اعلام کرد که براساس شیوه‌نامه «تطبیق فعالیت صندوق‌های قرض‌الحسنه موجود با دستورالعمل اجرایی»، صندوق‌های مشمول دو سال فرصت دارند تا با رعایت حداقل شرایط، از جمله تأمین سرمایه، ارائه تعهدنامه و ارائه برنامه زمان‌بندی مکتوب که به تأیید هیأت مدیره و مدیر عامل پیشنهادی رسیده باشد، اقدام به اخذ تأییدیه تغییرات ثبتی و دریافت مجوز فعالیت از بانک مرکزی کنند.
دستورالعملی برای ساماندهی صندوق‌ها
باغبان در همایش صندوق‌های قرض‌الحسنه در شیراز تأکید کرد که دستورالعمل اجرایی تأسیس، فعالیت، نظارت و انحلال صندوق‌ها با هدف ساماندهی و نظارت بر فعالیت این مؤسسات، بر اساس ماده ۳۷ قانون بانک مرکزی تهیه شده است.
طبق این دستورالعمل، انجام هرگونه عملیات بانکی، ارائه خدمات مالی و ایجاد شعبه یا نمایندگی صرفاً با مجوز بانک مرکزی ممکن است و بازرسی‌های حضوری برای انتظام‌بخشی صندوق‌ها، به‌ویژه صندوق‌های فاقد نهاد ناظر، در دستور کار قرار دارد.
شاخص‌های دقیق برای فعالیت قانونی
وی افزود: دستورالعمل مزبور که در ۲۳ بهمن ۱۴۰۳ به تصویب هیأت عالی بانک مرکزی رسید، شاخص‌هایی مانند حداقل سرمایه، حداکثر منابع نقدی قابل جذب، سقف سپرده‌های قرض‌الحسنه، محدودیت تعداد شعب و میزان تسهیلات قابل پرداخت به هر شخص را مشخص کرده است. این ضوابط با در نظر گرفتن اندازه صندوق‌ها (خرد تا بزرگ) و مبتنی بر نظارت مبتنی بر ریسک و قابلیت اجرایی، طبقه‌بندی شده‌اند.
تسهیل مقررات برای صندوق‌های خرد
باغبان تصریح کرد: یکی از ویژگی‌های مهم این دستورالعمل حذف مقررات غیرضروری و دست‌وپاگیر برای صندوق‌های خرد و کوچک است. به عنوان مثال، الزامات سابق درباره ارائه گواهی مهارت‌های بانکی برای مدیران و محدودیت‌های انتخاب اعضای هیأت‌مدیره برای این صندوق‌ها حذف شده است.
دسته‌بندی صندوق‌ها بر اساس اندازه و فعالیت
به گفته مدیرکل نظارت غیربانکی، از مجموع ۳۶۷۳ صندوق دارای شناسه ملی در اداره ثبت شرکت‌ها، ۲۸۰۱ صندوق خرد، ۶۴۷ صندوق کوچک، ۲۲۱ صندوق متوسط و ۴ صندوق بزرگ هستند. حدود ۱۸۱۸ صندوق فعالیت مالی دارند و مابقی صندوق‌ها عمدتاً محلی و خرد، با مدیریت اشخاص حقیقی فعال هستند. صندوق‌ها بر اساس منابع قابل جذب و ریسک فعالیت، در چهار طبقه خرد، کوچک، متوسط و بزرگ دسته‌بندی شده‌اند.
توقف فعالیت غیرمجاز توسط نیروی انتظامی
باغبان تأکید کرد که نیروی انتظامی به عنوان ضابط قضائی، بدون نیاز به دستور مقام قضائی، موظف به توقف فعالیت افراد حقیقی یا حقوقی غیرمجاز است. وی همچنین خاطرنشان کرد که نخستین گام در ساماندهی صندوق‌ها، وجود اراده و تعهد مسئولان صندوق‌های بدون مجوز برای تطبیق عملکرد با دستورالعمل و سایر ضوابط قانونی است.
چارچوب نظارتی نوین در دست تدوین
وی گفت: بانک مرکزی برای نظارت مؤثر بر صندوق‌های پرتعداد و پراکنده، چارچوبی شامل فرآیندهای تأسیس، فعالیت، نظارت و گزیر طراحی کرده که از ظرفیت بانک‌های قرض‌الحسنه، سازمان اقتصاد اسلامی ایران و کانون‌های صندوق‌ها بهره می‌گیرد و تحت هدایت بانک مرکزی خواهد بود. این طرح در مراحل پایانی تصویب در هیأت عالی بانک مرکزی قرار دارد.
گسترش فرهنگ قرض‌الحسنه و شمولیت مالی
باغبان با تبریک هفته بانکداری اسلامی، تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا در ۱۰ شهریور ۱۳۶۲ را نقطه آغاز جدیدی برای صنعت بانکداری دانست و تأکید کرد که رویکرد جدید بانک مرکزی بر توسعه تعاون عمومی، ترویج سنت قرض‌الحسنه و تقویت فرهنگ وقف و حبس پول است.
همایش صندوق‌های قرض‌الحسنه در شیراز
گفتنی است، همایش «ترویج فرهنگ قرض‌الحسنه» در شیراز با حضور نمایندگان مجلس، اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، مدیران حوزه غیربانکی بانک مرکزی و مسئولان صندوق‌های استان، در سالن شهید دستغیب شاهچراغ سومین حرم اهل بیت (ع) برگزار شد.
