بازخرید چیست و نحوه عملکرد آن چگونه است؟

شرکت‌ها به دلایل مختلفی مانند افزایش ارزش باقی‌مانده سهام موجود با کاهش عرضه یا جلوگیری از تصاحب سهام دارای حق کنترل توسط سایر سهامداران سهام خود را بازخرید می‌کنند،.

نکات کلیدی

بازخرید سهام تعداد سهام موجود در بازار را کاهش می دهد و در نتیجه سود (مثبت) هر سهم و اغلب ارزش سهام را افزایش خواهد داد.

بازخرید سهم ممکن است به سرمایه گذاران نشان دهد که این کسب و کار پول نقد کافی برای مواقع اضطراری را در اختیار دارد و احتمال بروز مشکلات اقتصادی در آن پایین است.

درک بازپرداخت

بازخرید به شرکت ها اجازه می دهد تا روی خودشان سرمایه گذاری کنند. کاهش تعداد سهام موجود در بازار نسبت سهام در مالکیت سرمایه گذاران را افزایش می‌دهد. ممکن است شرکتی احساس کند که ارزش گذاری سهامش در بازار کمتر از ارزش واقعی آن است و برای افزایش بازدهی سرمایه گذاران بخشی از سهام خود را بازخرید کند و از آنجایی که شرکت نسبت به عملیات فعلی خود خوش‌بین است بازخرید سهام نسبت سودی را که به سهم تخصیص می‌یابد نیز افزایش می‌دهد. این امر در صورت حفظ همان نسبت قیمت به درآمد (P/E) باعث افزایش قیمت سهام خواهد شد.

بازخرید سهام تعداد سهام موجود را کاهش می دهد و درصد مالکیت آن‌ها از شرکت‌ها را افزایش می‌دهد. بنابراین سود هر سهم (EPS) افزایش می‌یابد در حالی که نسبت قیمت به درآمد (P/E) کاهش  یا قیمت سهام افزایش می‌یابد. بازخرید سهم به سرمایه گذاران نشان می دهد که این کسب‌وکار پول نقد کافی برای مواقع اضطراری را در اختیار دارد و احتمال بروز مشکلات اقتصادی در آن پایین است.

یکی دیگر از دلایل بازخرید به پاداش کارکنان مرتبط است. شرکت ها اغلب به کارکنان و مدیران خود پاداشی به شکل سهام و قراردادهای اختیار معامله سهام اعطا می کنند. شرکت ها برای ارائه سهام و قراردادهای اختیار معامله تشویقی به کارکنان خود بخشی از سهام موجود را بازخرید می کنند و آنها به کارمندان و مدیران اعطا می کنند. این امر از کاهش درصد مالکیت هر سهم سهامداران جلوگیری می‌کند.

مهم

از آنجا که بازخرید سهام با استفاده از سود انباشته یک شرکت انجام می شود، اثر اقتصادی خالص آن برای سرمایه گذاران مشابه توزیع سود انباشته به شکل سود سهام در میان سهامداران خواهد بود (به غیر از ملاحظات مالیاتی).

نحوه عملکرد بازخرید

بازخرید سهام به دو شکل انجام می‌شود:

ممکن است پیشنهاد مناقصه‌ای به سهامداران ارائه شوند، که در آن سهامداران می توانند تمام یا بخشی از سهام خود را در یک بازه زمانی معین با ارزش افزوده‌ای نسبت به قیمت فعلی بازار ارائه دهند یا به مناقصه بگزارند. این ارزش افزوده پاداشی برای سهامدارانی که به جای نگهداری سهام خود آن‌ها را به مناقصه گذاشته‌اند به حساب می‌آید.

شرکت‌ها سهام خود را در بازار آزاد در مدت زمان طولانی بازخرید می‌کنند و حتی ممکن است برنامه‌ای برای بازخرید سهام مشخص کرده باشند که به بازخرید سهام در زمان‌ها یا در فواصل زمانی معین منجر می‌شود.

شرکت‌ها می‌توانند برنامه بازپرداخت سهام خود را با وام گرفتن، با پول نقد در دست خود یا با گردش مالی حاصل از عملیات تامین مالی کند.

بازخرید سهام گسترده به معنای تمدید طرح بازخرید سهام موجود یک شرکت است. برنامه‌های بازخرید سهام گسترده طرح بازخرید سهام شرکت را تسریع می‌کند و منجر به انقباض سریع‌تر سهام موجود در بازار می‌شود. تأثیر بازخرید سهام گسترده بر بازار به میزان آن بستگی دارد. خرید بزرگ و گسترده احتمالاً باعث افزایش قیمت سهم می شود.

نسبت بازخرید به معنای مبلغی دلاری صرف شده برای بازخرید سهام در سال گذشته تقسیم بر ارزش بازاری آن در ابتدای دوره خرید است. نسبت بازخرید امکان مقایسه تأثیر بالقوه بازخرید سهام در شرکت های مختلف را فراهم می کند. این نسبت همچنین شاخص خوبی از توانایی شرکت برای بازگردان ارزش به سهامدارانش است، زیرا ارزش سهام شرکت هایی که برنامه‌های بازخریدهای منظمی را اجرا می‌کنند از دیرباز عملکرد بهتری نسبت به کل بازار داشته است.

نمونه‌ای از بازخرید

عملکرد قیمت سهام شرکتی علیرغم اینکه از نظر مالی سال خوبی را پشت سر گذاشته است ضعیف‌تر از ارزش سهام رقیب آن بوده است. این شرکت برای پاداش دادن به سرمایه گذاران و افزایش بازده آنها، برنامه بازخرید سهامی را برای بازخرید 10 درصد از سهام موجود خود در قیمت فعلی بازار اعلام می کند.

این شرکت قبل از بازخرید سهام 1 میلیون دلار درآمد و 1 میلیون سهام باقی مانده داشته است که سود هر سهم (EPS) آن را معادل 1 دلار می‌ساخت. اگر قیمت معامله هر سهم آن 20 دلار باشد نسبت P/E آن 20 دلار خواهد بود. در صورت ثابت بودن سایر شرایط، 100000 سهم بازخرید خواهد شد که نسبت EPS جدید شرکت را به 1.11 دلار یا 1 میلیون دلار سود تقسیم بر 900000 سهم افزایش می‌دهد. بدین ترتیب، برای حفظ همان نسبت P/E 20، قیکن سهام باید 11 درصد افزایش یابد و به 22.22 دلار برسد.

انتقاد از بازخرید سهام

بازخرید سهام ممکن است چنین تصوری را در سرمایه گذاران القا کند که شرکت فرصت های سودآور دیگری برای رشد ندارد که این مسئله برای سرمایه گذاران رشدگرا که به دنبال افزایش درآمد و سود خود هستند مشکل‌ساز است. شرکت‌ها تعهدی برای بازخرید سهام خود به دلیل تغییرات بازار یا اقتصاد ندارند.

اگر اقتصاد دچار رکود یا شرکت با مشکلات مالی خاصی مواجه شود که قدرت غلبه بر آن‌ها را ندارد، بازخرید سهام کسب و کار را در وضعیت نامطمئنی قرار می دهد. برخی ادعا می‌کنند که گاهی اوقات از بازخرید برای افزایش مصنوعی قیمت سهام در بازار استفاده می‌شود که در عین حال ممکن است به اعطای پاداش بالاتر به مدیران اجرایی منجر شود.

1 تریلیون دلار

ارزش بازخرید سهام تمام شرکت های آمریکایی در سال 2018 برای اولین بار در تاریخ از این مقدار فراتر رفت. شرکت اپل به تنهایی برنامه بازخرید 100 میلیارد دلاری را در سال 2018 تصویب کرده است.

چرا شرکت ها سهام خود را بازخرید می‌کنند؟

بازخرید سهام به شرکت ها اجازه می دهد تا روی خودشان سرمایه گذاری کنند. اگر شرکتی احساس کند که ارزش گذاری سهام آن کمتر از اندازه واقعی است، ممکن است برنامه‌ای را برای بازخرید سهام اجرا کند تا بازدهی سرمایه گذاران خود را افزایش دهد. بازخرید سهام تعداد سهام موجود را کاهش می دهد و ارزش هر سهم از نظر درصد مالکیت شرکت را افزایش می‌دهد. دلیل دیگر بازخرید سهام پاداش دادن به کارکنان است. شرکت‌ها اغلب به کارمندان و مدیران خود پاداش‌هایی به شکل سهام و قراردادهای اختیار معامله سهام اعطا می‌کنند و بازخرید به جلوگیری از کاهش درصد مالکیت هر سهم در شرکت کمک می‌کند. در نهایت، بازخرید سهام ممکن است راهی برای جلوگیری از تصاحب سهم‌های دارای حق کنترل توسط سهامداران استفاده شود.

بازخرید سهام چگونه انجام می شود؟

شرکت‌ها می‌توانند پیشنهاد مناقصه‌ای برای عرضه سهام با ارزش افزوده‌ای نسبت به قیمت بازاری فعلی آن به سهامداران ارائه دهد که به موجب آن سهامداران می‌توانند تمام یا بخشی از سهام خود را در یک بازه زمانی معین ارائه کنند. از طرف دیگر، شرکت‌ها ممکن است برنامه بازخرید سهام مشخصی داشته باشند که به بازخرید سهام در بازار آزاد در زمان ها یا در فواصل زمانی معین در یک دوره زمانی طولانی‌مدت منجر می‌شود. شرکت‌ها می توانند با وام گرفتن، با پول نقد موجود در دست خود یا با گردش مالی حاصل از عملیات خود برنامه بازخرید سهام را تامین مالی کنند.

چه انتقاداتی در مورد بازخرید سهام وجود دارد؟

بازخرید سهام ممکن است این تصور را در سرمایه گذاران القا کند که شرکت فرصت های سودآور دیگری برای رشد ندارد که این موضوع برای سرمایه گذاران رشدگرا است که به دنبال افزایش درآمد و سود هستند مشکل به حساب می‌آید. در صورتی که اقتصاد دچار رکود یا شرکت با مسائل مالی بزرگی مواجه شود که قدرت غلبه بر آن‌ها را ندارد بازخرید سهام ممکن است کسب و کار را در وضعیتی نامطمئن قرار دهد. انتقاد دیگری که در مورد بازخرید سهام مطرح می‌شود این است که می توان از آن برای افزایش مصنوعی قیمت سهام در بازار استفاده کرد که ممکن است منجر به اعطای پاداش های بالاتر به مدیران نیز شود.