حد سودآوری چیست و نحوه استفاده از آن چگونه است؟

 زمانی که شرکتی درآمد خود را افزایش یا هزینه های خود را کاهش می دهد، گفته می شود که حدسودآوری خود را بهبود می‌بخشد. هدف اکثر شرکت‌ها بهبود حد سودآوری خود از طریق دو روش همزمان است: افزایش درآمد (یعنی دست‌یابی رشد بالا) و بهبود کارایی (یا کاهش هزینه‌ها).

نکات کلیدی

حد سودآوری به درآمد خالص یک شرکت اشاره دارد که در انتهای صورت سود و زیان ارائه می شود.

مدیران شرکت‌ها می توانند با اتخاذ راهبردهای مناسب برای افزایش درآمدها یا کاهش هزینه های خود حد سودآوری خود را افزایش دهد.

درآمد خالص یا سود خالص را می توان برای استفاده آتی در کسب‌وکار حفظ کرد، به صورت سود سهام در میان سهامداران توزیع کرد یا برای بازخرید سهام موجود استفاده کرد.

درآمد فروش به فروش یا درآمد ناخالص اشاره دارد که در سطر بالای صورت سود و زیان یافت می شود.

حد سودآوری سه گانه (TPL) به اندازه گیری سودآوری یک شرکت، به همراه ارزیابی میزان مسئولیت‌پذیری اجتماعی و زیست محیطی آن شرکت اشاره دارد.

شناخت حد سودآوری

حد سود به درآمد خالصی اشاره دارد که در سطر انتهایی صورت سود و زیان گزارش می‌شود. صورت سود و زیان دارای قالب کلی است و اگرچه چندین طرح‌بندی متنوع و مختلفی برای آن موجود است اما در همه آنها سطر پایانی صورت مالی به درآمد خالص اختصاص دارد.

صورت سود و زیان با گزارش درآمدهای فروش یا خدمات مربوط به فعالیت تجاری اصلی شرکت در سطر اول آغاز می‌شود. سایر منابع درآمد، مانند سود یا درآمد سرمایه گذاری در ادامه فهرست می‌شوند. در بخش بعدی هزینه ها گزارش می شوند که ممکن است بسته به ترجیحات صنعت و شرکت به شکل گروهی یا روش‌های متفاوت گزارش شوند. در انتهای صورت سود و زیان نیز کل درآمدها منهای کل هزینه ها ثبت می‌شود که درآمد خالص دوره حسابداری را که برای نگهداری در شرکت یا توزیع به شکل سود سهام در دسترس است نشان می‌دهد.

مدیران شرکت‌ها می‌توانند استراتژی‌هایی را برای افزایش حد سود اتخاذ کند. افزایش درآمدهای فروش ممکن است حد سود را افزایش دهد. این کار را می‌توان با افزایش تولید، کاهش کالاهای مرجوعی از طریق بهبود محصول، گسترش خطوط تولید یا افزایش قیمت محصول انجام شود. سایر درآمدها مانند درآمد سرمایه‌گذاری، درآمد حاصل از بهره، هزینه‌های اجاره یا محل مشترک جمع‌آوری‌شده و فروش اموال یا تجهیزات نیز باعث افزایش حاشیه سود می‌شوند.

88.21 میلیارد دلار ، درآمد خالص سودآورترین شرکت جهان شرکت آرامکو عربستان صعودی.

یک شرکت همچنین می‌تواند از طریق کاهش هزینه ها حاشیه سود خود را افزایش دهد. برای کاهش هزینه‌های کالاها و محصولات می توان اقلام را با استفاده از مواد اولیه ارزانتر یا با استفاده از روشهای کارآمدتر تولید کرد. کاهش دستمزدها و مزایا، بهره برداری از تسهیلات ارزان تر و محدود کردن هزینه تامین سرمایه روش‌هایی برای کاهش هزینه‌ها به منظور افزایش حد سود است.

نحوه استفاده از حد سود

حد سود یا درآمد خالص یک شرکت در صورت سود و زیان از یک دوره حسابداری به دوره دیگر منتقل نمی شود. تمام حساب‌های موقت از جمله کلیه حساب‌های درآمد و هزینه در پایان دوره حسابداری با انجام محاسبات حسابداری و ثبت داده‌ها بسته می‌شوند. پس از بسته شدن این حساب ها، درآمد خالص به سود انباشته منتقل می شود که در ترازنامه ظاهر می شود.

از این مرحله به بعد شرکت‌ها می‌توانند به انتخاب خود به روش های مختلفی از درآمد خالص استفاده کنند. حد سودآوری را می توان به عنوان سود سهام در میان سهامداران توزیع کرد تا انگیزه ای برای حفظ مالکیت سهام خود به آن‌ها اعطا کند. این سود پرداختی سود توزیعی سهام نامیده می‌شود. از سوی دیگر، می توان از حد سودآوری برای بازخرید سهام و انحلال آن استفاده کرد. شرکت‌ها می‌توانند صرفا تمام درآمدهای گزارش شده در سطر حد سودآوری را برای توسعه محصول، گسترش مکان تولید یا سایر روش‌های بهبود کسب‌وکار نگه دارند.

حد سودآوری در مقایسه با درآمد فروش

حد سودآوری به درآمد خالص یک شرکت اشاره دارد که در انتهای صورت سود و زیان آن یافت می شود. درآمد خالص از کسر هزینه ها (و COGS، در صورت وجود) از درآمدها به دست می آید. حد سودآوری نشان می دهد که یک کسب‌وکار چقدر سودآور است و هزینه ها را با چه مهارتی کنترل می کند.

درآمد فروش که در صورت سود و زیان نیز یافت می شود، یکی از مولفه‌های تشکیل دهنده سود خالص است. این مولفه به درآمد ناخالص تولید شده توسط یک کسب‌وکار در یک دوره معین اشاره دارد. همانطور که از نام درآمد فروش مشخص است این درآمد در سطر اول صورت سود و زیان نوشته می‌شود. نتایج مربوط به حد سودآوری ممکن است بینشی را در مورد وجود یا عدم وجود مشکلاتی در درآمد فروش یا درآمدهای دیگر به دست دهد.

افزایش درآمد فروش نشان دهنده افزایش فروش یا درآمد است، در حالی که افزایش حد سودآوری ممکن است نشان دهنده افزایش فروش، کاهش هزینه ها یا هر دو باشد. افزایش درآمد فروش نشان می دهد که در دوره گزارش شده محصولات و خدمات بیشتری فروخته شده‌اند. با این حال، لزوماً با افزایش سود یا درآمد خالص متناظر نخواهد بود. اگر درآمد فروش افزایش یابد اما حد سودآوری کاهش یابد، باید به هزینه‌ها و سایر کسورات از درآمدها توجه شود.

مثالی از حد سودآوری

شرکت Cigna یکی از شرکت سهامی عام بیمه سلامت، حد سودآوری خود را برای سال منتهی به 31 دسامبر 2020، 8.49 میلیون دلار گزارش کرد که نسبت به سال قبل 65.8 درصد افزایش را نشان می داد.

این شرکت مجموع درآمدها را 160.40 میلیون دلار و هزینه کل مزایا و هزینه ها را 152.25 میلیون دلار به ثبت رساند که درآمد حاصل از عملیاتی معادل 8.15 میلیون دلار را به دست می‌داد. به درآمد حاصل از عملیات، سود و سایر درآمدهایی به مبلغ 4.35 میلیون دلار اضافه و هزینه ها و ضررهایی معادل 1.64 میلیون دلاری از آن کسر شده بود که درآمد قبل از کسر مالیاتی معادل 10.87 میلیون دلار را به دست می‌داد. پس از کسر مالیات های این شرکت به مبلغ 2.38 میلیون دلار نتیجه آن 8.49 میلیون دلار می‌شد.

ملاحظات ویژه

علاوه بر لزوم تجزیه و تحلیل نتایج یک شرکت به منظور ارزیابی سودآوری آن گرایش شدیدی برای ارزیابی همه‌جانبه شرکت‌ها را با بررسی تأثیر آن بر جامعه و محیط زیست ایجاد شده است. از این رو مفهوم حد سودآوری سه گانه (TPL) متولد شد که بر سود، افراد جامعه و سیاره زمین تمرکز دارد.

نظریه‌ی حد سودآوری سه گانه مدعی است که عوامل کیفی باید در اندازه گیری موفقیت یک سازمان گنجانده شوند. مطابق با این نظریه، برای ارزیابی عملکرد شرکت‌ها همراه با سطح سودآوری تعهد آن‌ها به مسئولیت پذیری اجتماعی و زیست محیطی خود نیز بایستی ارزیابی شود.

برای ارزیابی موفقیت شرکت‌ها در این حوزه‌ها هیچ‌گونه روش اندازه‌گیری تعیین شده، و هیچ اتفاق نظری بین شرکت ها وجود ندارد. بنابراین، ارزیابی این مسئله تا حد زیادی یک فرآیند ذهنی خواهد بود. برخی افراد تبدیل سرمایه اجتماعی و حمایت های زیست محیطی به ارقام پولی را پیشنهاد می‌کنند، در حالی که به پیشنهاد برخی دیگر بهتر است حد سودآوری سه‌گانه بر اساس یک شاخص اندازه گیری شود.

حد سودآوری سه‌گانه علیرغم نحوه اندازه‌گیزی خود، نیازمند توجه بیشتری است چرا که روزانه نحوه حفظ و محافظت از محیط‌زیست و مشارکت در جامعه بیشتر در مرکز تمرکز عموم قرار می‌گیرد.

سوالات متداول حد سودآوری

حد سودآوری در کسب‌وکارها چیست؟

حد سودآوری در تجارت به درآمد خالص، عواید خالص یا سود خالص یک کسب و کار اشاره دارد. از آنجایی که حد سودآوری در انتهای صورت‌های مالی سود و زیان خالص یافت می‌شود، به آن سطر نهایی (bottom line) گفته می‌شود. حد سودآوری با کسر هزینه ها از درآمد محاسبه می شود.

مترادف دیگر حد سودآوری چیست؟

مترادف دیگر حد سودآوری درآمد خالص است که در سطر انتهایی صورت سود و زیان خالص شرکت یافت می شود. سایر کلماتی که برای توصیف حد سودآوری استفاده می شود عبارتند از سود خالص و عواید خالص.

چگونه می‌توان حد سودآوری را محاسبه کرد؟

حد سودآوری با کسر هزینه ها از درآمد یا فروش ناخالص محاسبه می شود. فروش یا درآمد ناخالص معمولا مبلغ کل فروش و درآمدهای دیگر در یک دوره معین را شامل می‌شود. نمونه‌هایی از هزینه‌های رایج استفاده شده در صورت‌های مالی عبارتند از هزینه‌های استهلاک، هزینه‌های عملیاتی و هزینه‌های بهره همان دوره حسابداری.

چرا حد سودآوری مهم است؟

حد سودآوری به شرکت‌ها نشان می‌دهد که در طول یک دوره چقدر سودآور بوده‌اند و چقدر درآمد برای توزیع سود سهام و نگهداری به شکل سود انباشته در دسترس است. درآمد نگهداری شده را می توان برای پرداخت بدهی ها، تامین مالی پروژه ها یا سرمایه گذاری مجدد در شرکت استفاده کرد.

سخن نهایی

حد سودآوری به درآمد خالص یک شرکت در یک دوره معین اشاره دارد. این شاخص در انتهای صورت مالی سود و زیان خالص ثبت می شود. حد سودآوری با کم کردن هزینه‌ها از فروش یا درآمد ناخالص محاسبه می‌شود و نشان می‌دهد که کسب‌وکار مربوطه در یک دوره حسابداری خاص چقدر سودآور بوده است. مدیران کسب‌وکار می‌توانند از شیوه‌های مختلفی مانند کاهش هزینه‌ها یا تمرکز بر تلاش‌های بازاریابی برای ایجاد فروش بیشتر، برای افزایش حد سودآوری استفاده کند. در مقابل، درآمد فروش به فروش یا درآمد ناخالص یک شرکت در طول یک دوره حسابداری اشاره دارد. درآمد فروش یا درآمد ناخالص برای محاسبه حد سودآوری استفاده می شود. از طرف دیگر، مفهوم حد سودآوری سه گانه نشان می دهد که شرکت ها باید در کنار تمرکز  بر سودآوری بر  تعهدات خود در زمینه‌ی مسئولیت پذیری اجتماعی و زیست محیطی نیز تمرکز کنند.