صنعتی نوپا که همواره مورد آسیب رویدادهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی قرار میگیرد؛چرا که زیرساخت‌های این صنعت در کشور بسیار ضعیف است و به همین دلیل با کوچک‌ترین مساله‌ای، پایه‌های صنعت گردشگری کشور به لرزه می‌افتد و خسارت‌های فراوانی را به این بخش وارد می‌کند. شنیده‌ها حاکی از آن است که در هفته گذشته بسیاری گردشگران خارجی سفر خود را به ایران لغو کرده‌اند. اعتراض‌هایی که به‌گفته برخی مسئولان، گرانی و بیکاری مهم‌ترین عوامل شکل‌گیری آن‌ها بوده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از قانون، همه ما هیچ‌گاه وعده‌چهار میلیون شغل روحانی را فراموش نمی‌کنیم، وعده‌ای که باوجود گذشت بیش از چهار سال از آن هنوز عملی نشده است. وعده‌ای که ارتباط مستقیم با همین صنعت نوپای گردشگری دارد.
روحانی گفته بود:« اگر تنها 10 میلیون گردشگر وارد کشور شوند، بیش از 13.3 میلیارد دلار درآمد ارزی و چهار میلیون اشتغال درست می‌شود، یعنی با یک حرکت صحیح در یک مساله اقتصادی و اجتماعی می‌توانیم بیکاری را حل کنیم».
پیشنهادی برای آرامش نبود
هفته گذشته مسئولان درباره این اعتراض‌ها سخنان فراوانی گفتند اما هیچ یک از آن‌ها برنامه‌ای برای بهبود اوضاع اقتصادی و معیشتی مردم ارائه ندادند. شاید اگر در همان روزهای نخست رییس جمهور بسته اقتصادی را برای بهبود سطح معیشتی مردم پیشنهاد می‌داد، هیچ‌گاه اعتراض‌ها به آشوب تبدیل نمی‌شد. به‌گفته بسیاری کارشناسان، این روزها که مجلس درحال بررسی جزییات لایحه بودجه کشور در سال آینده است، می‌تواند با اصلاح و تغییر آن برنامه‌ریزی دقیق و ویژه‌ای برای بخش گردشگری کشور انجام دهد. چراکه یکی از بخش‌هایی که می‌تواند راهگشای بحران فقر و بیکاری باشد، گردشگری است. صنعتی که این روزها بسیار آسیب دیده و باید بیش از گذشته به آن توجه کرد.
تاثیر مستقیم ناامنی بر گردشگری
مرتضی خاکسار، کارشناس ارشد گردشگری درباره پیامد اعتراض‌های اخیر بر بخش گردشگری گفت:«اساسی‌ترین عوامل کلیدی توسعه گردشگری، ایجاد فضای امن و بستر آرام اجتماعی در بازارهای مقصد یا هدف است. بیشتر گردشگران بر این باورند که قصد آنان از سفر، رسیدن به محیط امن و تامین آرامش روحی در طول سفر و آرامش در مقصد است.بنابراین قاعده شاخصه‌های آسایش و آرامش و امنیت در رأس همه نیازهای گردشگران و انگیزه‌های سفر آنان قرار میگیرد . گذشته از مواردی که به آن‌ها اشاره شد، بیشترین درآمد اقتصادی و سهم از بازار گردشگری به کشورهایی اختصاص می‌یابد که در زمینه تامین امنیت اجتماعی سرمایه گذاری کرده و ثبات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بالاتری در بین دیگر کشورهای مقصد جهانگردی دارند. در همین راستا برای حصول نتیجه بهتر، بررسی موردی کشورهای همسایه ایران که دارای ثبات اجتماعی و امنیتی سیاسی بالایی هستند و گردشگر بیشتری دارند، درسطح بین المللی مشخص می‌شود. کشورهایی شاخص مانند امارات متحده عربی در جنوب ایران و کشور روسیه درشمال ایران که گردشگری موفق آنان مدیون و مرهون برنامه‌ریزی اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است و بالعکس صنعت گردشگری کم رونق کشورهای همسایه شرقی ایران مانند افغانستان، پاکستان و عراق به‌دلیل عدم برنامه‌ریزی کافی و لازم در ساختار سیاسی و امنیتی مقصدهای گردشگری است که درسطح پایین‌تری از درآمد ارزی گردشگری قرار دارند».
آمار گردشگران خارجی کاهش یافته است
خاکسار با اشاره به اینکه در روزهای اخیر شاهد کاهش آمار ورودی گردشگران به ایران هستیم، ادامه داد:«کاهش آمار گردشگران خارجی به‌دلیل التهابات داخلی‌و مسا‌ئل اجتماعی در شهرها به‌وجود آمده است. بسیاری گردشگران، سفرهای خود را به ایران لغو کرده‌‌اندو در شهرهای گردشگرپذیر داخلی، شاهد کاهش آمار گردشگران بوده‌ایم. بنابر این می‌توان نتیجه گرفت که التهابات سیاسی و اجتماعی در کشورهای میزبان تاثیر مستقیم منفی بر اقتصاد این‌گونه کشورها دارد . شاهد آن خواهیم بود که ساختار سیاسی و اقتصادی این کشورها در دراز مدت آسیب بسیاری را متحمل خواهد شد. بهای گزاف چنین اتفاق‌های تلخ را دولتمردان این کشورها در ترمیم بسترهای اقتصادی‌شان باید پرداخت کنند».
چالش گردشگری ترکیه پس حوادث تروریستی
این کارشناس ارشد گردشگری با تاکید بر اینکه اعتراض‌ها و پس از آن حوادث تروریستی، پیامد منفی را بر اقتصاد و گردشگری کشورهایی مانند ترکیه گذاشته است، گفت:« آمارهای رسمی سازمان جهانگردی دولت ترکیه، حاکی از کاهش 50الی 70 درصدی گردشگران ورودی است. آماری که اقتصاد ترکیه رابا چالش‌های جدی مواجه کرده است. صنعت هتلداری ترکیه در بخش‌های بزرگی مانند شهر استانبول، دچار وضعیت بحرانی و تعطیلی شده است. از نمونه بارز عدم ثبات سیاسی و اجتماعی در توریسم مذهبی می‌توان به کشور همسایه عراق اشاره کرد که در مقطع زمانی خاصی به‌دلیل وجود نابسامانی‌های اجتماعی، دچار بحران کاهش گردشگر مذهبی شد. در سوریه نیز همین مورد دال بر نابودی صنعت گردشگری در آن کشور شد. حتی کشور عربستان نیز به‌دلیل عدم امنیت مسلمان شیعه در مسافرت، هنگام مراسم حج دچار کاهش آمار افراد داوطلب به این سفر مذهبی و عبادی بود».
خاکسار درباره وضعیت گردشگری کشور پس از اعتراض‌ها گفت:« باتوجه به تجربه کشورهای همسایه در بحث تاثیر نا امنی بر گردشگری، اگر به استناد موارد فوق بخواهیم از اثرات نا آرامی‌های اخیر کشور بر گردشگری نقدی منطقی داشته باشیم، می‌بینیم نا آرامی و آشوب‌های اجتماعی داخلی هر کشوری، انگیزه جذب گردشگران خارجی را به هرکشوری بسیار کاهش می‌دهد و بر سطح درآمد اقتصادی حاصل از درآمدهای ارزی دولت، اثر منفی می‌گذارد».
ظرفیت‌های فراموش شده در گردشگری
نکته قابل توجه اعتراض‌های هفته گذشته، این بود که نام بسیاری شهرهای کشور که در آن آشوبی رخ داده، برای نخستین‌بار به‌گوش بسیاری از هموطنان‌مان رسیده بود. شهرهایی که تاکنون نامی از آن‌ها در خبرها نبود. اما در میان این شهرهای گمنام، برخی استان‌های کشور نیز به‌صورت فراگیر با این نا آرامی‌ها مواجه بودندکه در استان‌هایی مانند لرستان و خوزستان به اغتشاش و درگیری کشیده‌شد و چند تن از هموطنان‌مان در این استان‌ها جان باختند. براساس آمار، وجه اشتراک شهرهای گمنام و استان‌هایی مانند لرستان و خوزستان، جایگاه نخست آن‌ها در لیست بیکاری و فقر است. نکته جالب توجه اینجاست که مردم استان‌هایی مانند لرستان و خوزستان، درحالی با معضل بیکاری و فقر دست و پنجه می‌کنند که در یکی از غنی‌ترین مناطق کشور به‌لحاظ برخورداری از منابع طبیعی و خدادادی ساکن هستند. ظرفیت‌هایی که تاکنون به آن توجه نشده و نادیده گرفته شده است.یکی از همین ظرفیت‌ها بخش گردشگری‌محسوب‌می‌شود.
بهشتی که جهنم شد
آبشارهای زیبا، رودخانه‌های خروشان، کوه‌های سر به فلک کشیده، دشت‌های سرسبز، جنگل‌های بلوط، آثار تاریخی چند هزارساله و آب و هوایی چهارفصل از هر منطقه‌ای در دنیا یک بهشت می‌سازد که زندگی در آن آرزوی هر انسانی است. اما عدم برنامه‌ریزی و عدم اختصاص بودجه کافی، اجرای پروژه‌های مخرب زیست محیطی که موجب بیابانی شدن هزاران هکتار ازاراضی کشاورزی در این مناطق شده، نبود آمایش سرزمینی و سرانجام رشد فقر و بیکاری، جهنمی از این استان‌ها ساخته که دو گزینه پیش روی مردم آن‌ها قرار داده است؛ماندن در فقر و بیکاری یا مهاجرت.درحال حاضر توقف پروژه‌های مخرب زیست‌محیطی و توسعه گردشگری می‌تواند کلید بحران بیکاری و فقر در این استان‌ها و حتی کشور باشد.
