به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فارس، طی دو هفته گذشته خبرهایی درباره تخم ماهی چشم زده از سوی اتحادیه ماهیان سردابی در خصوص انحصاری بودن واردات تخم ماهی چشم‌زده، نبودن تحقیقات برای تولید این تخم ماهی، اصرار بر واردات از سوی دولت، عدم همخوانی آمارهای واردات سازمان دامپزشکی و گمرک درباره تخم ماهی چشم زده و همچنین غیرفعال شدن 150 واحد مرکز تولید این محصول اعلام شد.
امروز معاون توسعه آبزی‌پروری شیلات کشور به همراه مدیرکل دفتر آبزیان آب شیرین و مدیرکل بهبود کیفیت فرآوری و بازرگانی، جمعی از خبرنگاران را با هدف ارائه پاسخ به این گونه اخباری که اخیراً از رسانه‌ها منتشر شد دعوت کردند.
عبدالحی معاون توسعه آبزی‌پروری شیلات تهران در این نشست خبری که در سازمان شیلات برگزار شد، ابتدا با بیان اینکه ارزش واردات تخم ماهی چشم زده بسیار اندک بوده به طوری که سال گذشته 5.7 میلیون دلار از این محصول وارد کشور شده است و جریان‌سازی برخی اتحادیه‌ها در این باره به صلاح تولید کشور نیست، گفت: واردات در همه بخش‌ها وجود دارد و هر زمان کشور احساس می‌کند که برای تامین نیاز مردم تولید داخل کافی نیست، اقدام به واردات می‌کند در حال حاضر هم تولید تخم ماهی چشم زده در داخل انجام می‌شود اما برای تامین نیاز پرورش‌دهندگان ماهی کافی نیست و مجبور به واردات هستیم.
وی با بیان اینکه سازمان شیلات برای دفاع از جایگاه تولید قزل‌آلا در جهان و همچنین نیاز داخل مجبور به واردات تخم ما هی چشم‌زده است، گفت: ایران در تولید ماهی قزل‌آلا بر اساس آمار فائو رتبه اول را دارد، سالانه 170 هزار تن ماهی قزل‌آلا در کشور تولید می‌شود که 95 درصد آن در داخل به مصرف مردم می‌رسد. این صنعت 27 هزار تن اشتغال مستقیم ایجاد می‌کند که ارزش ماهی‌های تولیدی 200 میلیون دلار و ارزش تجاری آنها 580 میلیون دلار است.
وی ادامه داد به هر حال کشور برای تولید این میزان ماهی سالانه حدود 400 میلیون قطعه تخم بچه ماهی نیاز دارد که اگر در داخل تأمین نشود مجبور است وارد کند.
معاون توسعه آبزی‌پروری شیلات در پاسخ به اینکه مشکلات تولید تخم ماهی چشم زده در داخل چیست و چرا باید این محصول وارد شود، گفت: تخم ماهی چشم زده در حقیقت همانند بذر اصلاح شده است که اگر پرورش دهندگان ماهی از آن استفاده کنند عملکرد تولید آنها افزایش می‌یابد.
عبدالحی درباره مشکلات تولید تخم ماهی چشم زده گفت: صنعت شیلات کشور نوپا است و طی 20 سال گذشته کارهای تحقیقی هم در کشور صورت گرفته اما کافی نبوده است و به همین دلیل مجبور هستیم بخشی از نیاز پرورش‌دهندگان قزل‌آلای کشور به این تخم ماهی را، وارد کنیم.
وی گفت: مؤسسه تحقیقات شیلاتی کشور با کارهایی که از سه سال پیش کلید زده به تکنولوژی اصلاح تخم ماهی چشم زده دسترسی پیدا کرده و در حال حاضر دو مرکز در یاسوج و تنکابن روی اصلاح این تخم ماهی چشم زده کار می‌کنند.
معاون توسعه آبزی پروری شیلات گفت: اصلاح تخم ماهی چشم زده نیاز به کار تحقیقی، گسترده و اعتبارهای لازم دارد و قبول دارم که در سالهای گذشته باید سرعت بیشتری به این کار می‌دادند اما در حال حاضر سازمان شیلات که مسؤول تأمین نیاز شیلاتی مردم است به دلیل اینکه این تخم ماهی در داخل به حد کافی تولید نمی‌شود مجبور است آن را وارد کند.
پرسید چرا طی 15 سال گذشته بخش تحقیقات ما در این زمینه کار خاصی انجام نداده است و اکنون مجبور شده‌اید آن را وارد کنید، گفت: ما در مقطعی در تولید تخم ماهی چشم زده خودکفا بودیم اما به تدریج با افزایش نیاز در کشور و مشکلات تحریمی که به وجود آمد در دولت نهم و دهم به واردکننده این محصول تبدیل شدیم.
عبدالحی ادامه داد: شیوه‌نامه‌ای برای واردات تخم ماهی چشم زده در سازمان شیلات نوشته شد که هدف آن فشار به واردکنندگان بود تا در داخل کشور سرمایه‌گذاری کنند یعنی واردکنندگان را ملزم کرده بودیم که به ازای وارداتی که انجام می‌دهند با سرمایه‌گذاری شرکت صادرکننده در داخل اقدام به تولید تخم ماهی چشم زده کنند اما این کار را انجام ندادند و اکنون در کنار کار تحقیقی برای قطع واردات، مجبوریم واردات هم انجام دهیم.
خبرنگاری پرسید آیا به نظر شما صادرکنندگان و واردکنندگان قبول می‌کنند که تولید تخم ماهی چشم زده را در داخل کشور ما انجام دهند در حالی که می‌دانند پس از آن واردات قطع خواهد شد و در حقیقت سود آنها از بین خواهد رفت، مدیرکل بهبود کیفیت و فرآوری و بازرگانی سازمان شیلات پاسخ داد: روش این شیوه‌نامه این بود که پس از انجام تولید تخم ماهی چشم زده در داخل کشور توسط واردکنندگان و صادرکنندگان امتیاز برند را به ما بفروشند بنابراین فروش برند برای آنها پول خوبی را می‌آورد و آنها راضی می‌شدند.
گلشاهی درباره اینکه انحصار در واردات تخم ماهی چشم زده وجود دارد، گفت: به هیچ عنوان انحصار وجود ندارد 18 شرکت متقاضی واردات تخم ماهی چشم زده بودند که بر اساس شیوه‌نامه 96، 11 شرکت فعال اکنون وجود دارد و تخم ماهی چشم زده وارد می‌کنند و سال گذشته همه آنها محموله‌های کوچک و بزرگی وارد کردند.
خبرنگاری پرسید آیا همه آنها به یک میزان واردات داشتند چرا که گفته می‌شود واردات در رأس چند شرکت است و بقیه شرکتها در کنار آنها و محموله‌های خیلی ناچیزی را وارد می‌کنند، گفت: حجم وارداتی که آنها انجام می‌دهند دست سازمان شیلات نیست آنها بر اساس مصوبات و دستورالعمل‌های بانک مرکزی عمل می‌کنند. بر اساس دستورالعمل بانک مرکزی، شرکت‌های متقاضی تخم ماهی چشم زده به میزان میانگین سالهای 95 و 96 می‌توانند واردات داشته باشند بنابراین طبیعی است که برخی شرکتها در حجم‌های گسترده و برخی شرکتها در حجم پایین واردات می‌کنند.
گلشاهی در پاسخ به سؤالی که آیا سازمان شیلات که ارز به آنها تخصیص می‌دهد نمی‌تواند آنها را کنترل کند، گفت: بر اساس دستورالعمل بانک مرکزی شرکت‌هایی که یک سال سابقه واردات دارند یک میلیون دلار و آنهایی که دو سال سابقه دارند تا دو میلیون دلار می‌توانند ارز بگیرند.
خبرنگاری پرسید، پس تکلیف شرکت‌هایی که امروز می‌خواهند واردات تخم ماهی چشم زده را انجام دهند، چیست، گفت: وزارت جهاد کشاورزی باید موافقت کند که در این صورت آنها اقدام به واردات خواهند کرد.
آن‌طور که مشخص است میزان سابقه و حجم واردات شرکتها در سال گذشته تعیین‌کننده است که چه شرکتی به چه میزان وارد کند و واردکننده‌های امروزی و نوظهور نمی‌توانند حجم زیاد واردات انجام دهند.
خبرنگاری خواست تا برای رفع ابهام در باره انحصار در واردات تخم ماهی چشم زده لیست شرکتها وارد کننده با میزان وارداتی که انجام داده‌اند را منتشر کنند و گلشاهی گفت: باید مجوز رئیس سازمان را بگیریم.
در ادامه این نشست، شکوری مدیرکل دفتر آبزیان آب شیرین سازمان شیلات هم گفت: شرکت اکوالند فرانسه در مرکز الیگودرز کارهای اصلاحی را انجام می‌دهد و سال گذشته 7 میلیون تخم ماهی قزل‌آلا تولید کرده و قرار است امسال هم به 20 میلیون قطعه برسد. شرکت مبارک‌‌اندیش نیز با شرکت هندریکس ژنتیک هلند همکاری دارد و زمینی را در استان مازندران خریداری کرده است.
مدیرکل دفتر آبزیان آب شیرین در پاسخ به سؤال خبرنگاری، چرا کار تحقیقات در کشور برای تولید تخم ماهی چشم زده آنقدر طولانی شده که همچنان واردکننده هستیم، گفت: چند مشکل در این زمینه وجود داشت، نخست اینکه باید دولت و بخش خصوصی اصلاح تخم ماهی چشم زده در داخل را می‌پذیرفتند. دولت به خاطر مسائل کوچک‌سازی اجازه نمی‌داد سازمان مستقل اصلاح شیلات شکل بگیرد و بخش خصوصی هم به دلیل عدم اعتماد به درآمدزایی آن سرمایه‌گذاری در این زمینه انجام نمی‌داد.
مؤسسه تحقیقات شیلاتی کشور زیرنظر سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در کشور فعالیت می‌کند و آن‌طور که سازمان شیلات می‌گوید آنها مستقل عمل می‌کنند یعنی از نظر سیستم اداری چون زیرمجموعه سازمان شیلات نیستند نمی‌خواهند خواسته‌های خود را مستقیم از آنها بخواهند.
گلشاهی در خصوص اختلاف آماری گمرک و سازمان دامپزشکی درباره واردات تخم ماهی چشم زده، گفت: بر اساس آمار سازمان دامپزشکی سال گذشته 258 میلیون قطعه تخم ماهی چشم زده به ارزش 5.7 میلیون دلار وارد کشور شده است. گمرک نیز رقم وزنی آن را اعلام کرد که برای سال 97 به میزان 29 تن بوده است. هنوز به رقم قطعی نرسیدیم که 29 تن معادل چند قطعه تخم ماهی چشم زده می‌شود.
پیش از این مدیرعامل اتحادیه ماهیان سردابی اعلام کرده بود: میزان تناژی که گمرک وارد کرده معادل 500 میلیون قطعه تخم ماهی چشم زده است اما مسؤولان شیلات این رقم را نمی‌پذیرند.
در ادامه این نشست، معاون توسعه آبزی‌پروری شیلات گفت: ایران در تولید ماهی قزل‌آلا جایگاه نخست در آبزی‌پروری، جایگاه 19 در پرورش میگو و رتبه سوم در خاویار پرورشی را دارد.
وی افزود: بنده خودم مخالف واردات هستم و برای کشوری که جایگاه نخست تولید ماهی قزل‌آلا را در دنیا دارد زیبنده نیست که تخم ماهی چشم زده را وارد کند بنابراین تلاش کردم که واردات را سخت بگیرم.
خبرنگاری پرسید پس چرا واردات تخم ماهی چشم زده همچنان ادامه دارد، گفت: به هر حال ما دولت هستیم و محدودیت‌هایی داریم و اعتبار هم به اندازه کافی نیست و بخش تحقیقات در این زمینه باید با سرعت بیشتری کار کند و بخش خصوصی هم با آنها همکاری داشته باشد.
وی ادامه داد: سازمان شیلات به عنوان متولی تولید مجبور است از هر طریقی برای تأمین نیاز مردم تخم ماهی چشم زده را از داخل و یا از محل واردات تأمین کند.
