پیشگیری از سکته بهتر از درمان است + همه راهکارها

جلوگیری از سکته فقط با این 4 شماره

به گزارش اقتصاد آنلاین، فرد زمانی دچار حمله قلبی می‌شود که یک یا چند ناحیه از عضله قلب اکسیژن به‌ اندازه کافی دریافت نکنند. عدم اکسیژن‌رسانی کافی به بخش‌های مختلف قلب زمانی رخ می‌دهد، که جریان خون به سمت عضله قلب دچار اختلال و انسداد شود. اما چگونه باید از بروز این عارضه قلبی و گاهی مرگ‌آور پیشگیری کنیم؟ آیا روشی قطعی برای جلوگیری از سکته قلبی وجود دارد؟ رژیم غذایی می‌تواند در پیشگیری از سکته قلبی موثر باشد؟ در این بخش به این سؤالات پاسخ خواهیم داد.

اصلی‌ترین عامل بروز سکته قلبی عدم رسیدن اکسیژن کافی به بخش‌های مختلف قلب است. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که عروق دچار انسداد شوند و جریان نرمالی به سمت قلب وجود نداشته باشد. انسداد عروق با تجمع پلاک‌های چربی رخ می‌دهد. انسداد ناشی از تجمع پلاک در شریان‌ها را آترواسکلروز می‌نامند.

پلاک ماده‌ای است که از کنار هم قرار گرفتن رسوبات، کلسترول و دیگر مواد به وجود می‌آید. زمانی که یک پلاک در رگ خورد می‌شود یا می‌شکند، یک لخته خون به‌سرعت در ناحیه آسیب‌دیده ایجاد می‌شود. بنابراین با ایجاد لخته خون و مسدود شدن رگ با آن حمله قلبی رخ می‌دهد. درصورتی‌که اکسیژن و خون کافی به تمام نواحی قلب نرسد، سلول‌های ماهیچه‌ای قلب به‌سرعت تخریب می‌شوند و آسیب می‌بینند. در نهایت با توقف اکسیژن‌رسانی و خون‌رسانی به بخش‌های مختلف قلب مرگ سلولی و سکته رخ می‌دهد.

خوب است بدانید که این آسیب اصلاً به فرد، فرصت تصمیم‌گیری درازمدت جهت درمان را نمی‌دهد، چراکه صدمات ناشی از آن غیرقابل‌برگشت است و تمام این اتفاقات و آسیب‌ها تنها در طول ۳۰ دقیقه بعد از انسداد رخ می‌دهد. در نتیجه انسداد عروق، قلب تحت تأثیر کاهش سطح اکسیژن و خون‌رسانی دیگر مانند اول کار نمی‌کند و در شرایط وخیم شاید جان بیمار را بگیرد. اما آیا می‌توان از این اتفاقات جلوگیری کرد؟ برای پیشگیری از سکته قلبی چه کارهایی باید انجام داد؟ 

علائم شایع حمله قلبی

شایع‌ترین علائم سکته قلبی که در مردان و زنان دیده می‌شود، عبارت‌اند از:

احساس درد در ناحیه قفسه سینه

احساس فشار، سفتی در ناحیه قفسه سینه همراه با درد

خستگی

حالت تهوع

تنگی نفس

عرق سرد

احساس سوزش در ناحیه سر دل

سرگیجه و سبکی سر ناگهانی

دردی که در قسمت بازو، پشت، گردن، شانه، دندان‌ها، فک و گاهی بالای شکم احساس می‌شود

آیا علائم حمله قلبی در زنان متفاوت است؟

برخی از بانوان احتمال دارد که علائمی غیر از علائم شایعی که ذکر کردیم را تجربه کنند. ازجمله علائم اختصاصی حمله قلبی در زنان می‌توان به درد کوتاه یا شدید در بازو، پشت و گردن اشاره نمود. گاهی زنان هیچ علامتی از ناراحتی قلبی و یا علائم پیش از بروز حمله قلبی ندارند و اولین علامت در آن‌ها ایست قلبی ناگهانی است، که دقیقاً پیش از سکته رخ می‌دهد.

علائم حمله قلبی از چه زمانی شروع می‌شود؟

گروهی از افراد ناگهان دچار ایست قلبی یا سکته قلبی می‌شوند. اما سکته قلبی در اکثر افراد با علائم طولانی‌مدت بروز می‌کند. مثلاً ممکن است برخی علائم سکته قلبی را در طول چند ساعت پیش از بروز سکته تجربه کنند. برخی علائم سکته را از یک روز قبل در خود می‌بینند و برخی نیز یک هفته پیش از بروز حمله قلبی علائم را تجربه می‌کنند.

ازجمله علائم هشداردهنده‌ طولانی‌مدت که می‌تواند به شما هشدار بروز حمله قلبی را بدهد، آنژین است. آنژین به وضعیت پزشکی گفته می‌شود که طیِ آن بیمار مدام در قفسه سینه احساس فشار و یا درد دارد. این فشار مدام تکرار می‌شود و حتی با استراحت نیز تسکین پیدا نمی‌کند. آنژین صدری در اثر کاهش جریان خون به قلب به‌صورت موقتی رخ می‌دهد.

پیشگیری از سکته قلبی در خواب

برای پیشگیری از سکته قلبی در خواب چند نکته زیر را اجرا کنید:

علائم اختلالات احتمالی خواب را بررسی کنید

یک برنامه منظم پیش از خواب داشته باشید

بیشتر ورزش کنید و هنگام خواب آب بنوشید

تحت نظر پزشک قرص ضد انعقاد خون مصرف کنید

جلوگیری از سکته قلبی فوری

درصورتی‌که بیمار علائم سکته قلبی را داشته باشد، سریع‌ترین و موثرترین کاری که در این لحظات حساس می‌توانید برای پیشگیری از سکته قلبی انجام دهید، دادن یک قرص آسپرین به او است. آسپرین رقیق‌کننده خون است و بلافاصله لخته خون را از بین برده و از بروز حمله قلبی جلوگیری می‌کند.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا سکته قلبی قرار دارند؟ به گفته‌ی وب‌سایت mayoclinic افرادی که در یک یا چند مورد از گروه‌های زیر قرار می‌گیرند، بیشتر در معرض خطر بروز سکته قلبی قرار دارند:

مبتلایان به دیابت نوع یک

مردان و زنانی که مبتلا به فشار خون بالا هستند

سالمندان

افرادی که سطح کلسترول HDL آن‌ها کمتر و سطح تری گلیسیرید و کلسترول LDL در آن‌ها بالا‌تر است

افرادی که سابقه خانوادگی عارضه قلبی دارند. به‌خصوص اگر بیماری قلبی پیش از ۵۵ سالگی شروع شود، این مورد قوت می‌گیرد

زنانی که یائسه شدند. زنان پیش از یائسگی کمتر از مردان در معرض ابتلا به سکته قلبی قرار دارند

این افراد باید بیشتر به سبک زندگی خود توجه کنند و اقداماتی را برای پیشگیری از سکته قلبی انجام دهند

برای جلوگیری از سکته قلبی چه بخوریم؟

پیروی از یک رژیم غذایی سالم، تأثیر بسزایی در جلوگیری از بروز بیماری‌های قلبی و حمله قلبی دارد. هرچه غذاهایی که می‌خورید سالم‌تر باشند، کمتر در معرض ابتلا به حمله قلبی قرار خواهید گرفت. یک رژیم غذایی خوب برای حفظ سلامت قلب و عروق و پیشگیری از سکته قلبی شامل مواد غذایی زیر است:

ماهی

حبوبات

آجیل

میوه

سبزیجات

پروتئین‌های حیوانی فاقد چربی

توت‌ها

توت‌ها یکی از میوه‌هایی هستند که می‌توانند به حفظ سلامت قلب و عروق کمک کنند. هر نوع توتی سرشار از مواد مغذی است. توت‌ها حاوی فیبر محلول هستند و برای قلب بسیار مفیدند. توت فرنگی، زغال اخته، تمشک و شاتوت ازجمله توت‌های مغذی هستند که توصیه می‌کنیم برای حفظ سلامت قلب و عروق مصرف کنید. شما می‌توانید انواع توت را با ماست یا غلات ترکیب کنید و به‌عنوان میان وعده یا وعده پس از ورزش میل کنید.

دانه کتان

دانه کتان سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳، فیتواستروژن و فیبر است. بنابراین این دانه‌های کوچک می‌توانند به حفظ سلامت قلب و عروق شما کمک کرده و از بروز حمله قلبی در شما جلوگیری کنند. دانه‌های کتان در طب سنتی به‌عنوان تقویت‌کننده قلب معرفی می‌شوند. این دانه‌ها را نمی‌توانید به‌صورت کامل مصرف کنید، لازم است دانه کتان را آسیاب کرده و سپس میل کنید.

ماهی

ماهی‌هایی که سرشار از امگا ۳ هستند می‌توانند به بهبود وضعیت قلب شما کمک کنند و ریسک بروز حمله قلبی را در شما کاهش دهند. ماهی تن، سالمون، خال‌مخالی، قزل‌آلا و شاه‌ماهی ازجمله ماهی‌هایی هستند که در حفظ سلامت قلب و عروق شما تأثیر خواهند داشت.

سبزیجات

سبزیجات زرد، قرمز و نارنجی همچون سیب‌زمینی شیرین، هویج، گوجه‌فرنگی، کدو، بلوط و فلفل قرمز بمب فیبر، ویتامین و کاروتنوئیدها هستند. این سبزیجات می‌توانند از قلب شما محافظت کنند و ریسک بروز حمله قلبی را به حداقل برسانند.

جو دو سر

اگر به دنبال یک منبع غتی از مواد مغذی هستید، مسلماً به مقداری جو دو سر نیاز دارید. بهتر است که جو دو سر به‌صورت برشته روی سالاد استفاده کنید و یا اینکه آن را در ماست ترکیب کرده و میل کنید. همچنین شما می‌توانید جو دو سر را به سوپ و یا هر غذای دیگری اضافه کنید، یا به همراه اوت میل استفاده کنید.

چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنیم؟

درصورتی‌که شما تصور می‌کنید، علائم مرتبط با حمله قلبی را در خود می‌بینید لازم است در اولین فرصت با فوریت‌ها پزشکی تماس بگیرید. راهنمای زیر را به خاطر بسپارید در صورت لزوم به آن عمل کنید:

با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید: اولین اقدام که در مواجهه با علائم سکته قلبی باید انجام دهید، تماس گرفتن با فوریت‌های پزشکی است. درصورتی‌که به اورژانس محلی دسترسی ندارید از نزدیک‌ترین شخص به خود بخواهید که شما را به بیمارستان برساند. سعی نکنید خودتان رانندگی کنید، مگر اینکه چاره دیگری نداشته باشید

نیتروگلیسیرین مصرف کنید: درصورتی‌که پزشک از قبل در این مورد به شما توصیه‌هایی کرده می‌توانید با بروز علائم حمله قلبی نیتروگلیسیرین مصرف کنید. نیتروگلیسیرین را باید حتماً طبق دستور ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی استفاده کنید و سپس منتظر بمانید تا فوریت‌های پزشکی به کمک شما بیاید

آسپرین مصرف کنید: درصورتی‌که پزشک توصیه کرده باشد می‌توانید از آسپرین استفاده کنید. مصرف آسپرین پیش از بروز حمله قلبی می‌تواند به پیشگیری از لخته شدن خون و تشدید آسیب قلبی کمک کند.

پیشگیری از سکته مغزی

نجات یافتگان سکته مغزی را می توان تحت مراقبتهای حمایتی و توانبخشی داد.

سکته مغزی آسیب عصبی حاد ناشی از اختلال خونرسانی به قسمتی از بافت مغز است که به علت انسداد رگ مغزی به وسیله یک لخته خونی و یا پارگی یکی از عروق تغذیه کننده آن قسمت از بافت مغز ایجاد می شود. به بیان دیگر اگر خونرسانی به قسمتی از مغز دچار اختلال شده و متوقف شود٬ این قسمت از مغز دیگر نمی ‌تواند عملکرد طبیعی خود را داشته باشد. این وضعیت را اصطلاحا سکته مغزی می ‌نامند.

هر سکته مغزی قابل پیشگیری نیست اما برخی از عوامل خطر قابل پیشگیری، شناخته شده است که می توان با تغییر در شیوه زندگی و عادات از بروز سکته مغزی پیشگیری کرد.

کاهش فشار خون: کنترل فشار خون یکی از ساده ترین و البته موثرترین راه های کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی است. این در مورد کسانی که سابقه خانوادگی فشار خون دارند، اهمیت بیشتری پیدا می کند. برای مثال اگر یکی از والدین فشار خون بالاتر از ۱۴۰/۹۰ دارد، بقیه افراد خانواده باید تحت غربالگری فشار خون قرار گیرند. حتی اگر هزینه خرید دستگاه کنترل فشار خون بالا باشد، باز هم ارزش پیگیری وضعیت سلامت را دارد.

فعالیت فیزیکی: انجام ورزش های منظم، بازی های ورزشی، رفتن به باشگاه یا حتی پیاده روی در کشورهای توسعه یافته با کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی گره خورده است. فعالیت بدنی می تواند به شما کمک کند تا وزن سالم را حفظ و سطح کلسترول و فشار خون خود را پایین بیاورید. برای بزرگسالان، توصیه عمومی ۲ ساعت و ۳۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط مثل پیاده روی سریع یا دوچرخه سواری در هر هفته است.

تعادل رژیم غذایی: یک رژیم غذایی متعادل برای دوری از خطر سکته مغزی شامل اجتناب از گوشت های فراوری شده و محدود کردن مصرف گوشت قرمز، غذاهای شور و سرخ شده است. رژیم غذایی مدیترانه ای که با میوه ها و سبزیجات، روغن زیتون، و ماهی عجین شده، بهترین رژیم برای پیشگیری از سکته مغزی است.

پیشگیری از چاقی: چاقی می تواند به فشار خون بالا و کلسترول بالا کمک کند. چاقی اغلب با رژیم غذایی و ورزش مدیریت می شود. زمانی که از دست دادن وزن با رژیم غذایی و ورزش به تنهایی دشوار باشد، گاهی اوقات، مکمل های کاهش وزن و یا جراحی برای کاهش وزن کمک کننده است.

ترک سیگار: سیگار نه تنها با افزایش خطر ابتلا به سرطان های ریه و معده ارتباط دارد، بلکه عامل خطر عمده برای ابتلا به سکته مغزی نیز محسوب می شود. جالب است بدانید که حتی زندگی کردن با فرد سیگاری، خطر ابتلا به سکته مغزی را تا ۳۰ درصد افزایش می دهد. تحقیقات نشان می دهد که بسیاری از اثرات مضر سیگار کشیدن پس از قطع سیگار در طول زمان می تواند معکوس باشد. اغلب، ترک سیگار هنگامی که توسط یک متخصص مراقبت های بهداشتی آموزش دیده هدایت شود، موفق تر است.

پیشگیری از بیماری های قلبی: بیماری های قلبی و سکته مغزی ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. مشکلات ریتم قلب مانند فیبریلاسیون دهلیزی یک عامل خطر عمده برای سکته مغزی محسوب می شود؛ اگر بدون درمان رها گردد. معاینات منظم قلبی، استفاده از داروها و تغییرات سبک زندگی خطر ابتلا به سکته های مغزی ناشی از بیماری های قلبی را کاهش می دهد.

مدیریت دیابت: دیابت می تواند به افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و بیماری های عروقی مغز کمک کند. دیابت یک اختلال سوخت و ساز قند خون است و ممکن است مادرزادی یا اکتسابی باشد. افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ نیاز به مدیریت دقیق سطح قند خون دارند که معمولا با انسولین درمانی این کار انجام می شود. افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ نیاز به مدیریت مصرف غذا، کنترل وزن و گاهی دارو درمانی برای حفظ سطح مطلوب قند خون دارند. ناگفته نماند که با توجه به آمارهای انجمن دیابت آمریکا، خطر ابتلا به سکته مغزی در مبتلایان به دیابت یک و نیم برابر بیشتر از جمعیت عمومی است.

حذف الکل: نوشیدن الکل حتی به میزان کم یا متوسط با افزایش فشار خون، خطر ابتلا به رایج ترین نوع سکته مغزی یعنی سکته مغزی ایسکمیک را افزایش میدهد.

دوری از استرس: استرس می تواند یک عامل خطر عمده سکته مغزی باشد و آنهم با افزایش فشار خون، بیماری های قلبی، دیابت و بیماری عروق مغزی. مدیریت اضطراب و استرس اغلب شامل یک رویکرد جامعه به رفتار و واکنش های احساسی است. استرس قابل اندازه گیری نیست و نیاز به یک رویکرد بلند مدت برای کنترل بهینه دارد.

کاهش سطح کلسترول: کلسترول بالا می تواند به بیماری های قلبی و بیماری عروق مغزی کمک کند. این معمولا در نتیجه یک رژیم غذایی با انواع چربی ناسالم بالا رخ می دهد. پایین آوردن کلسترول به یک رژیم غذایی با چربی متوسط، ورزش با شدت متوسط و گاهی دارو درمانی نیاز دارد.