کمر درد؛ معضلی برای زنان در تمام عمر

خطری در کمین تمام زنانی که کمر درد دارن

به گزارش اقتصاد آنلاین،  برای ۱۶٪ از خانم‌ها کمر درد یک مسئله عادی روزانه است و به این مسئله آگاهی ندارند که ممکن است ناشی از یک مشکل اساسی باشد زیرا در صورت عدم درمان به‌موقع به حالت مزمن تبدیل می‌شود.

امروز معلولیت ناشی از کمر درد در زنان به میزان ۵۰٪ افزایش یافته است و این مسئله می‌تواند باعث کاهش بهره‌وری لازم در زندگی شود. پزشکان معتقدند که ۴۰٪ کمردردها ناشی از بیماری‌های اسکلتی عضلانی و بقیه به‌دلیل بیماری‌های تناسلی و جنسی بروز می‌کنند.

قابل ذکر است که کمر درد در زنان همیشه به یک دلیل خاص بروز نمی‌کند و ممکن است ناشی از ترکیبی از عوامل باشد. به‌همین‌دلیل، توصیه می‌کنیم که اگر طی یک هفته مشکل شما خود‌به‌خود یا با درمان‌های خانگی برطرف نشد حتما به پزشک متخصص داخلی یا پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. درصورتی‌که کمر درد شما ناشی از بیماری‌های اسکلتی عضلانی باشد مطمئنا به پزشک متخصص استخوان و ارتوپد ارجاع داده می‌شوید.

یکی از نگرانی‌های عمده، تشخیص به‌موقع علت درد کمر در سمت راست بالا و به طور خاص در پایین سمت راست یا پایین سمت چپ است چراکه نیاز به مراقبت‌های فوری پزشکی دارند.

علائم کمر درد در زنان

ازآنجایی‌که علل کمر درد در زنان متفاوت است، ممکن است علائم مختلفی را تجربه کنید که در ادامه به آن‎ها اشاره خواهیم کرد:

درد مزمن در ناحیه باسن و ران که با حرکت دادن ران بیشتر می‌شود

احساس درد خفیف در کمر و لگن به‌خصوص زمانی‌که از رختخواب بلند می‌شوید (سفتی و درد کمر در صبح)

ناتوانی در نشستن به مدت طولانی

احساس درد در پشت ران و پا

تجربه یک درد کسل‌کننده در باسن که ممکن است شبیه درد چاقو خوردن باشد

درد پایین کمر به‌خصوص قبل و در دوران قاعدگی به‌صورت درد شدید لگن و پایین شکم، دل درد و کمر درد

درد در ناحیه تناسلی (کمر درد و عفونت رحم)

درد مهره وسط کمر یا مهره آخر کمر

درد کمر هنگام راه رفتن

درد پشت کمر سمت راست یا سمت چپ بالا (نشانه عفونت یا سنگ کلیه)

بعضی از خانم‌ها متاسفانه با نادیده گرفتن کمردردهای خفیف خود منجر به گسترش شدت ضایعه به‌خصوص کمر درد ناشی از عفونت رحم یا کیست تخمدان می‌شوند که ممکن است منجر به از دست دادن این اعضای حیاتی برای باروری شود.

علت کمر درد در زنان چیست و چه کسانی بیشتر دچار این مشکل می‌شوند؟

به طور کلی، اغلب کمردردهای اسکلتی عضلانی ناشی از یک آسیب قبلی هستند که ممکن است :

آشنایی با دلایل و راه‌های درمان رگ به رگ شدن گردن

در حین انجام یک کار ساده مانند پوشیدن جوراب خود را بروز دهند.

فعالیت‌هایی مانند بد نشستن برای مدت طولانی

شکل اشتباه بدن در هنگام ورزش

انجام تمرینات ورزشی سنگین

با کمک به اسپاسم یا گرفتکی عضلات کمر یا آسیب به مهره‌های آن منجر به کمر درد می‌شوند.

برخی از دلایل کمر درد مختص زنان هستند. خانم‌ها اصولا از درد کمر به دلیل آسیب به مهره‌های ستون فقرات یا حتی تغییرات هورمونی به دلیل پریودی یا حاملگی، عفونت یا مشکلات رحم و تخمدان و مشکلات کلیوی شکایت دارند که در ادامه به جزئیات هرکدام اشاره خواهیم کرد.

سندرم قبل از قاعدگی (PMS)

سندرم قبل از قاعدگی مشکلی است که بسیاری از خان‌ها چند روز قبل از پریودی آن را تجریه می‌کنند. این سندرم علائم بالقوه زیادی دارد که عبارتند از:

علائم جسمی مانند کمر درد در زنان، سردرد، خستگی و نفخ شکم

علائم عاطفی و رفتاری مانند نوسانات خلقی، هوس‌های غذایی، اضطراب، مشکل در تمرکز

خوشبختانه علائم این سندرم طی یک یا دو روز پس از شروع پریودی از بین می‌روند.

اختلال دیسمورفیک یا ناخوشی قبل از قاعدگی (PMDD)

PMDD نوع شدیدتری از PMS است که علائم عاطفی، رفتاری و جسمی آن به طور قابل توجه باعث اختلال در زندگی روزمره می‌شود. خوشبختانه در مقایسه با PMS، درصد کمی از خانم‌ها این اختلال را تجربه می‌کنند. علائم این اختلال به طور معمول از هفته قبل از پریودی شروع می‌شوند و چند روز پس از پریود شدن شما از بین می‌روند.

اگر سابقه خانوادگی افسردگی و سایر اختلالات خلقی یا سابقه خانوادگی PMDD را داشته باشید، ممکن است بیشتر در معرض خطر ابتلا به این اختلال پیش از قاعدگی باشید.

اندومتریوز

اندومتریوز به شرایطی گفته می‌شود که بافتی که روی رحم قرار دارد و به‌عنوان بافت آندومتر شناخته می‎شود، آنقدر رشد غیر طبیعی داشته باشد که به خارج از رحم گسترش یابد و باعث ضخیم شدن دیواره رحم شود. به‌همین‎دلیل این مشکل اغلب تخمدان‌ها، لوله‌های رحمی و سایر بافت‌های پوشاننده لگن را نیز درگیر می‌کند. حتی ممکن است در اطراف دستگاه ادراری و روده نیز رشد کند.

درد شایعترین علامت اندومتریوز است که به اشکال زیر خود را نشان می‌دهد:

درد زیاد و گرفتگی‌های عضلانی در دوران قاعدگی

درد در حین یا بعد از رابطه جنسی

درد کمر و لگن

درد هنگام حرکات روده یا ادرار کردن

اندومتریوز همچنین می‌تواند باعث خونریزی یا لکه‌بینی بین دوران‎های قاعدگی شود. مسائل گوارشی مانند نفخ و اسهال نیز ممکن است خصوصاً در دوره قاعدگی بروز کنند. ازآنجایی‎که این عارضه روند بارداری را برای شما دشوار می‌کند، به محض مشاهده علائم ذکر شده به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.

دیسمنوره یا قاعدگی دردناک

اگرچه معمولاً دردهای قاعدگی قابل کنترل هستند اما در بعضی از افراد بسیار شدید بروز می‌کنند. در صورت داشتن شرایط زیر ممکن است بیشتر در معرض خطر عارضه دیسمنوره باشید:

سن کمتر از ۲۰ سال

سیگار کشیدن

خونریزی شدید در دوران قاعدگی

سابقه خانوادگی دوره‌های دردناک قاعدگی

ابتلا به بیماری‎های زمینه‎ای مثل اندومتریوز، فیبروم در رحم و بیماری التهابی لگن

درد ناشی از دیسمنوره معمولاً در پایین شکم، کمر، باسن و پاها احساس می‌شود و معمولاً بین ۱ تا ۳ روز طول می‌کشد. علائم این علت کمر درد در زنان گاهی به صورت حاد و گاهی به صورت مزمن بروز می‌کند.

بارداری

کمر درد در دوران بارداری شایع است زیرا مرکز ثقل بدن شما تغییر می‌کند، وزن شما افزایش می‌یابد و هورمون‌ها رباط‌های شما را برای آماده شدن برای تولد نوزاد کمی سست می‌کنند.

اگرچه برای اکثر خانم‌ها کمردرد بین ماه‎های پنجم تا هفتم بارداری اتفاق میافتد اما می‎تواند خیلی زودتر شروع شود. اگر قبل از بارداری به دلیلی مشکل کمر درد داشتید، مطمئنا با شدت بیشتری آن را در دوران بارداری حس خواهید کرد.

رایج‌ترین ناحیه کمر برای ایجاد درد دقیقا زیر کمر و در آن طرف استخوان دنبالچه است. همچنین ممکن است در مرکز کمر و در اطراف خط کمر خود نیز احساس درد کنید. این درد ممکن است به پاهای شما نیز برسد.

دلایل دیگری نیز برای کمردرد وجود دارند که می‌توانند هرکسی را از هر جنسیت تحت تأثیر قرار دهند. مواردی مانند:

کشیدگی عضلات

کشیدگی عضله یا رباط یکی از مهمترین دلایل کمردرد هستند که ممکن است به علل زیر بروز کنند:

حمل مکرر بارهای سنگین

خم شدن یا پیچیدن ناجور

یک حرکت بدنی ناخوشایند ناگهانی مثلا در اثر تصادف یا سقوط

کشش بیش‌ازحد عضله یا رباط مثلا در اثر انجام تمرینات ورزشی

اگر به انجام حرکتی که عضله کمر را تحت فشار قرار می‌دهد ادامه دهید، در نهایت می‌تواند باعث اسپاسم و  کمر درد شود. این عامل کمر درد در زنان ممکن است در طی یک سال چندین بار هر خانمی را درگیر کند.

درد سیاتیک

درد سیاتیک علامتی است که معمولا در اثر فشرده‌سازی یا آسیب به عصب سیاتیک، طولانی‌ترین عصب در بدن شما ایجاد می‌شود. این عصب از پایین ستون فقرات شما و از میان باسن و از پایین پاها عبور می‌کند. اصولا درد سیاتیک با کمر درد در زنان همراه است و در موارد شدید ممکن است منجر به بی‌حسی و ضعف پا نیز شود.

فتق یا بیرون زدگی دیسک کمر

این مشکل زمانی بروز می‌کند که یکی از دیسک‌های بین مهره‌ای کمر فشرده شده و حالت بیرون‎زدگی پیدا کند که در نهایت می‌تواند باعث پارگی دیسک شود. فشار دیسک بیرون‎زده بر روی عصب کمر می‎تواند باعث احساس کمر درد در زنان شود.

این مشکل گاهی در اثر یک آسیب مانند تصادف ایجاد می‌شود و با افزایش سن شدت درد آن تشدید می‎شود. کمر متداول‌ترین مکان برای فتق دیسک است اما ممکن است فتق در گردن شما نیز اتفاق بیافتد.

تخریب دیسک کمر

با افزایش سن دیسک‎های ستون فقرات می‎توانند فرسوده شوند. تخریب دیسک همچنین می‌تواند در اثر جراحات یا انجام حرکات تکراری ایجاد شود. اکثر افراد پس از ۴۰ سالگی دچار این مشکل در دیسک کمر و گردن خود می‌شوند که همیشه درد ایجاد نمی‎کند اما در برخی از افراد با درد شدیدی همراه است. درد ممکن است به باسن و ران شما نیز کشیده شود و مدام بروز کند و از بین برود. پیشنهاد می‎کنیم با افزایش سن و مراجعه دوره‎ای به پزشک متخصص ارتوپد، این علت کمر درد در زنان را جدی بگیرید.

 از دیگر علل کمر درد در زنان می‎توان به کیست تخمدان، فیبروم رحم، اسپوندیلیت آنکیلوزان (تورم مفاصل ستون فقرات)، ساکروایلییت (التهاب مفصل ساکروایلیاک)، تنگی نخاع (تنگی غیرطبیعی کانال نخاعی)، اسپوندیلولیستزیس (خروج استخوان نخاع از موقعیت طبیعی خود)، آرتروز کمر و به ندرت سرطان رحم یا استخوان کمر اشاره کرد.

معمولا احساس کمر درد در سمت راست کمر به غیر از مسائل مکانیکی مانند گرفتگی یا اسپاسم عضلات، درد سیاتیک، ساکروایلییت، پارگی رباط‎ها یا سایش ساده مهره‎های کمر؛ ناشی از آپاندیسیت (چون آپاندیس در سمت راست پایین قرار دارد)، مشکلی در کلیه راست (مانند عفونت یا سنگ کلیه)، سنگ صفرا، کیست تخمدان، فیبروم، اندومتریوز و حاملگی خارج رحمی است. احساس کمر درد در سمت چپ کمر را نیز علاوه‎بر مسائل مکانیکی می‌توان به پانکراتیت، کیست تخمدان، فیبروم رحم، اندومتریوز و حاملگی خارج رحمی نسبت داد.

انواع کمر درد در زنان

همانطور‌که ذکر شد، کمر درد در زنان علل مختلفی دارد که هرکدام با علائم و شدت متفاوتی ظاهر می‎شوند. به طور کلی سه نوع کمر درد در زنان وجود دارد که عبارتند از کمر درد ناشی از مشکلات اسکلتی عضلانی، کمر درد ناشی از مشکلات زنانگی و کمر درد ناشی از مشکلات کلیوی، سنگ صفرا و غیره. بهتر است قبل از هرگونه تشخیص و درمان خودسرانه با دکتر کمردرد در مورد علت کمر درد ناگهانی خود مشورت کنید. در ادامه انواع کمر درد با عکس نشان داده شده است.

آیا امکان پیشگیری از کمر درد در زنان وجود دارد؟

مطالعات نشان داده‌اند که می‎توانید با بهبود وضعیت جسمی و یادگیری و انجام تمرینات ورزشی مناسب، از بروز انواع کمر درد ناشی از مشکلات اسکلتی عضلانی پیشگیری کنید. برای سالم و قوی نگهداشتن کمر:

ورزش کنید. فعالیت‎های هوازی منظم می‎توانند قدرت و استقامت کمر شما را افزایش دهند و به عضلات شما اجازه عملکرد بهتر را بدهند. پیاده‎روی و شنا انتخاب‌های خوبی هستند. با پزشک خود در مورد فعالیت مناسب خود صحبت کنید.

قدرت و انعطاف‎پذیری عضلات کمر را افزایش دهید. انجام تمرینات قدرتی عضلات شکم و پشت می‎تواند کمک زیادی به شما در این زمینه کند.

وزن سالم داشته باشید. اضافه وزن به عضلات کمر فشار وارد می‎کند، به‎خصوص داشتن یک شکم بزرگ!

سیگار کشیدن را ترک کنید. سیگار کشیدن خطر کمر درد در زنان را افزایش می‌دهد و این خطر با افزایش تعداد سیگارهای کشیده شده در روز افزایش می‎‌یابد.

امکان پیشگیری از کمر درد ناشی از مشکلات زنانگی فقط با معاینات دوره ‌ای توسط پزشک متخصص زنان و زایمان و اجتناب از ابتلا به بیماری‌های مقاربتی فراهم می‎شود.

انواع راه‌های درمان کمر درد در زنان که باید بدانید

معمولا توصیه می‎شود که اگر با وجود انجام درمان‎های خانگی مشکل کمر درد شما طی روزهای آینده حل نشد، در اولین فرصت به پزشک متخصص مراجعه کنید. درصورتی‎که کمردرد شما به دلیل شرایط مربوط به دوره قاعدگی یا کشیدگی عضلات ایجاد شده باشد، ممکن است بخواهید برای تسکین آن درمان‌های خانگی زیر را امتحان کنید:

استفاده از یک پد گرمایشی می‌تواند گردش خون را تقویت کند که به نوبه خود باعث می‎شود مواد مغذی و اکسیژن بیشتری به عضلات پشت و کمر شما برسد.

گرفتن یک دوش گرم می‎تواند گردش خون را بهبود بخشد و درد و سفتی عضلات را کاهش دهد.

داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی بدون نسخه (OTC) مانند ایبوپروفن، ناپروکسن (Aleve) و آسپرین می‌توانند به تسکین کمر درد و انواع دیگر دردهای مرتبط با پریودی کمک کنند.

فعال نگهداشتن بدن می‎تواند گردش خون شما را بهبود بخشد و عضلات متشنج را تسکین دهد.

انجام تمرینات کششی ملایم بدن ممکن است به کاهش کمردرد کمک کرده یا از بازگشت آن جلوگیری کند.

اگر کمردرد شما به دلیل کشیدگی عضله یا آسیب‎دیدگی باشد، استفاده از یک کیسه یخ ممکن است به کاهش التهاب، درد و کوفتگی کمک کند. این روش در ۴۸ ساعت اول پس از کشیدگی یا آسیب عضلانی، بهترین عملکرد را دارد.

قرار دادن بالش بین زانوها در صورت خوابیدن به پهلو یا زیر زانوهایتان در صورت خوابیدن به پشت، ممکن است به کاهش درد و ناراحتی کمر کمک کند.

استفاده از صندلی با یک بالشت شبی مناسب در ناحیه کمر ممکن است به شما در کاهش در کمر هنگام نشستن کمک کند.

پزشک معمولاً در اولین ملاقات داروهای ضد درد، ورزش یا فیزیوتراپی، انجام تست‎های مختلف مانند پاپ اسمیر به منظور بررسی وضعیت بافت رحم و آزمایش خون به منظور بررسی سطح هورمون‌های بدن را به شما پیشنهاد می دهد. یک متخصص طب سوزنی نیز می‌تواند به شما کمک کند. در طی فیزیوتراپی معمولا از ویبراسیون برای کاهش اختلال در عملکرد عضلات، دستگاه تنظیم ستون فقرات برای بهبود تحرک ستون فقرات، لیزر درمانی برای بهبودی و گردش خون و IDD درمانی برای رفع فشار ستون فقرات استفاده می‎شود.

گاهی پزشک برای درمان از تزریق شل‎کننده ‎های عضلانی یا کورتون استفاده می‎کند. معمولا برای کنترل اندومتریوز، دیسمنوره، PMS و  PMDDداروهای ضد بارداری تجویز می‌شوند. تجویز داروهای ضد افسردگی ممکن است علائم PMS و PMDD را تسکین دهند و به انواع خاصی از کمر درد کمک کنند. در موارد اندومتریوز شدید برای برداشتن بافت آندومتر از مناطقی است که در خارج از رحم رشد کرده‎اند یا نیاز به ترمیم دیسک‎ها از روش جراحی استفاده می‌شود.

درمان کمر درد در زنان با داروهای گیاهی

اگرچه در گذشته از گیاهان دارویی به صورت ضماد برای تسکین کمر درد استفاده می‎شد اما امروزه معتقدند که با مصرف عصاره آن‌ها به‎صورت دمنوش نیز می‎توانید به تسکین خود کمک کنید. از این گیاهان دارویی می‎توان به موارد زیر اشاره کرد:

گیاه فاشرا

پیچک سمی

گل راعی

بابونه

گیاه خارخسک

در حال حاضر روغن اساسی از گیاهان اسطوخودوس، نعناع و اکالیپتوس در بازار موجود است که می‎توانید برای ماساژ کمر از آنها استفاده کنید.

درمان کمر درد در زنان در طب سنتی

متخصصان طب سنتی معتقدند که بهترین چیز برای تسکین کمر درد در زنان به خصوص در دوران قاعدگی، خوردن مواد غذایی با طبع گرم مثل خرما، عسل، شیره انگور و کشمش است زیرا اگر طبع رحم سرد شود به صورت دل درد و کمر درد خود را نشان می‎دهد.

ماساژ آرام روزانه کمر با روغن سیاهدانه و بادام شیرین نیز بسیار موثر است. چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

مراجعه به پزشک برای تعیین علت کمر درد مهم است. در صورت مشاهده موارد زیر در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید:

شما قادر به ایستادن یا راه رفتن نیستید

کمردرد شما همراه با تب است یا قادر به کنترل خروجی روده یا مثانه خود نیستید

در پاها حس درد، بی‎حسی یا گزگز دارید

درد به سمت پایین پاهای شما گسترش یافته است

شکم‎ درد شدید دارید

کمر درد شما آنقدر شدید است که زندگی روزمره شما را مختل کرده است

علائم اندومتریوز دارید

در دوران بارداری با خونریزی واژینال، تب یا درد هنگام ادرار مواجه شده‌اید

پس از سقوط یا تصادف دچار کمردرد شده‌‎اید

درد شما بعد از یک هفته مراقبت در منزل بهبود نیافته است