آسیایی ها به سمت تولید هسته ای می روند؟

اقتصادآنلاین – پرستو بهرامی‌راد؛ به گزارش نشنال اینترست، در موضوع اوکراین، روسیه و آمریکا با تفاهمنامه سال 1994 بوداپست درباره تضمین های امنیتی موافقت کردند که شامل تضمین‌هایی برای حفظ استقلال اوکراین در ازای تحویل سلاح‌های هسته‌ای بر جای مانده در این کشور پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 می‌شد. با این حال این تفاهمنامه یک پیمان دفاعی که حفاظت و یا مداخله آمریکا را تضمین کند نبود بلکه نمونه‌ای از استفاده آمریکا از قدرت نرم خود پس از جنگ سرد با ترکیبی از قدرت نظامی، دیپلماسی و اقتصادی برای مذاکره در خصوص خلع سلاح هسته‌ای اوکراین و عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای این کشور بود؛ همان اتفاقی که برای تایوان و کره جنوبی نیز رخ داد.

ژاپن با داشتن تجربه وحشتناک از حمله هسته‌ای در جنگ جهانی دوم، ایده داشتن سلاح‌های هسته‌ای را بی آنکه قانع شود کنار گذاشت. آمریکا نیز بارها برنامه سلاح‌های هسته‌ای تایوان و کره جنوبی را متوقف کرد. نخستین برنامه هسته‌ای تایوان در سال 1967 به دنبال اولین آزمایش اتمی چین در سال 1964 آغاز شد. پس از آن تایوان به دستور آمریکا رسما به برنامه‌های هسته‌ای خود در سال 1976 پایان داد. کره جنوبی نیز پس از خروج 27 هزار نیروی آمریکایی از این کشور در سال 1971 به تجهیزات بازیافت پلوتونیوم دست یافت. این تلاش کره جنوبی نیز پس از آنکه آمریکا و فرانسه از ارسال تجهیزات مناسب به کره جنوبی خودداری کردند متوقف شد و این کشور معاهده پیمان عدم اشاعه هسته‌ای را در سال 1975 تصویب کرد.

با وجود تصویب ان پی تی، کره جنوبی و تایوان همچنان در خصوص امنیت ملی خود نگران بودند؛ نگرانی‌هایی از جمله آزمایش‌های موشکی مکرر کره شمالی و تهدیدهای چنین به حمله که هر دو کشور را به سمت برنامه‌های پنهانی هسته‌ای سوق داد. برنامه پنهانی تایوان تا جایی پیش رفت که نیازمند کوچک‌سازی بیشتر و دستیابی به ابزارهای پرتاب چه با موشک و یا هواپیما بود. اما در نهایت تایپه به فشار آمریکا برای توقف برنامه هسته‌ای خود در سال 1987تن داد. کره جنوبی نیز پیشرفت چندانی نداشت اما توان ساخت موشک‌های بالستیک قاره پیما با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای را پیدا کرد.

افزون بر این، بیشتر مردم کره جنوبی و تایوان طرفدار دستیابی به تسلیحات هسته‌ای، به ویژه در زمان بحران هستند. در اواخر سال 2017، پس از بحران کره شمالی، بیشتر مردم کره جنوبی از ساخت تسلیحات هسته‌ای حمایت کردند و از امکان بازگشت تسلیحات هسته‌ای تاکتیکی ایالات متحده به کره جنوبی استقبال کردند. در جریان بحران سوم تنگه تایوان در سال 1996 نیز، رئیس جمهور تایوان به طور خلاصه پیشنهاد فعال‌سازی مجدد برنامه هسته‌ای تایوان را قبل از مداخله ایالات متحده آمریکا با استقرار نیروهای دریایی ایالات متحده در تنگه تایوان ارائه کرد.

چند روز پیش از حمله روسیه، مردم کره جنوبی «یون سوک یئول» را که یک نامزد محافظه کار طرفدار نزدیکی روابط با آمریکا در مقابله با چین بود، به ریاست جمهوری خود انتخاب کردند. اکنون که چند هفته از وقوع جنگ اوکراین می‌گذرد تایوان نیز در حال بررسی جنگ برای توجیه رویکرد دفاعی خود در مقابل حمله چین است. حتی شینزو آبه، نخست وزیر سابق ژاپن، نیز درباره لزوم استقرار سلا ح‌های هسته‌ای تاکتیکی آمریکا در ژاپن با استناد به استقرار مشابه در کشورهای عضو ناتو حرف زد.

در حالی که آمریکا تلاش می‌کند حمایت جامعه جهانی را برای مخالفت با حمله روسیه به دست آورد دور از ذهن است که چین به کره جنوبی و تایوان برای اطمینان بخشی کمک کند. کره شمالی به برنامه‌های موشکی دور برد و سلاح‌های هسته‌ای ادامه می‌دهد و حزب خلق چین نیز تایوان را به حمله تهدید کرده است. با این حال چین با اعلام حمایت از حمله روسیه با قرائت بیانیه‌های عمومی و خودداری از تحریم روسیه یک بحران وجودی جدیدی را که به تضعیف تضمین‌های امنیتی آمریکا برای کره جنوبی و تایوان در ازای عدم اشاعه هسته‌ای منجر می‌شود، ایجاد کرده است. این بحران سبب شده تا تایوان بحث دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای را دوباره مطرح کند. در حال حاضر آمریکا باید حفظ منافع امنیتی خود در منطقه اقیانوس هند و آرام را مورد ارزیابی مجدد قرار دهد.