اقتصاد آنلاین – مهسا نجاتی؛ رفتار شهری در حال تغییر شیوه زندگی مردم بوده؛ این امر بر برنامه‌ریزی، طراحی، توسعه، اداره و عملکرد شهرها تاثیر می‌گذارد. عواملی مانند تغییرات اقلیمی، تغییر رفتار، تهدیدهای امنیتی و سلامتی مستلزم این است که مناطق شهری برای ایجاد جوامع شاد، سالم و مولد در آینده آماده باشد.
انعطاف‌پذیری ساخت در دنیای امروز موضوعی در حال گسترش بوده؛ همچنین توانایی کنار آمدن و سازگاری با شرایط چالش‌برانگیز و متغیر برای کمک به شهرها در جهت‌یابی عدم‌قطعیت‌ها ضروری است.
به همین ترتیب، چندین نهاد گرد هم آمده‌اند تا راه‌حل‌ها و خط مشی‌هایی را به منظور دستیابی به نتایج بهتر برای جمعیت‌های محلی ایجاد کنند و همچنین به جوامع و شهروندان این اجازه را می‌دهد که در ساخت چارچوب‌های انعطاف‌پذیر نقشی داشته باشند.
متیو ترایب، مدیر اجرایی CallisonRTKL می‌گوید: "انعطاف‌پذیری از عوامل متعددی تشکیل شده؛ از جمله حاکمیت، ارزیابی ریسک، آموزش، آمادگی در برابر بلایا و انعطاف‌پذیری. فناوری، داده‌ها و سیاست‌گذاری، نقش مهمی در کمک به نهادهای صنعتی برای جذب رشد آینده و کم کردن ضربه هرگونه ناکامی‌های غیرمنتظره‌ای که ممکن است در مسیر آنها قرار گیرد، دارند. این موضوع همچنین امکان دستیابی به بازدهی بهتری را فراهم می‌کند و اجازه می‌دهد از آموزه‌های یادگیری شده به صورت مثبت برای کمک به مقابله با چالش‌های انعطاف‌پذیری بزرگ‌تر استفاده کنیم."
"سطح تغییر و انعطاف‌پذیری که شهرها باید معرفی کنند، نیاز به تمایل برای تبدیل اختلالاتی مانند کووید-19 به یک فرصت برای تغییر پایدار دارد. دست کم، این بیماری همه‌گیر، انگیزه‌ای بیشتر برای بخش‌های دولتی و خصوصی فراهم کرده تا در یک اقدام سریع که حتی منتج به ساخت جوامع قوی‌تر از گذشته می‌شود، گرد هم آیند."
بنابراین، در ادامه به معرفی 10 اصل طراحی شهری برای شهرهای انعطاف‌پذیر می‌پردازیم:
10-مشارکت در جوامع
توسعه شهرها و محلههای انعطاف‌پذیر، مستلزم مشارکت فعال اعضای جامعه در همه ابعاد است. از فعالیت‌های به ظاهر پیش پا افتاده زندگی گرفته تا مواردی که به صورت آشکارا دگرگون‌کننده هستند، شهروندان نقش و مسئولیتی دارند. این تغییرها تنها از طریق انتخاب‌ها و اقدامات فردی می‌تواند ایجاد شود.
ساکنان و ذی‌نفعان باید بخشی از برنامه‌ریزی و طراحی شهرها و جوامع خود باشند. آنها همچنین باید بخشی از ارائه چشم‌انداز جدید، با انتخاب هم‌قدم شدن، مشارکت با یکدیگر، ایجاد آگاهی و مطالبه استانداردهای بالاتر باشند.
9-انعطاف‌پذیری
ویژگی اصلی سیستم‌های شهری، تحول مداوم آنها است. جوامع به موقع تغییر می‌کنند، نیازهای مختلفی را ایجاد می‌کنند و خدمات جدیدی را می‌طلبند. محلههای ما باید بتوانند در کنار آنها متحول شوند. انعطاف‌پذیری یک امر کلیدی است.
8-نوآوری فنی و دیجیتالی
توانایی جذب، بازیابی و آماده‌سازی برای شوک‌های آینده، به در دسترس بودن داده‌ها و ظرفیت تجزیه و تحلیل سریع آنها بستگی دارد.
اگر یک محیط شهری هدفی برای بقا دارد، باید اجازه جمع‌آوری داده‌ها و استفاده مسئولانه از آنها را بدهد. شهروندان باید بتوانند در زمان واقعی به این داده‌ها دسترسی داشته باشند و رفتار خود را با آنها تطبیق دهند. سلامت اقتصادی و پویایی یک شهر به طور جدایی‌ناپذیری با اثربخشی، کارایی و ایمنی سیستم‌ها و فرآیندهای صنعتی و فنی آن گره خورده است.
7-کربن خنثی
به منظور برگرداندن اثر تغییرات آب و هوایی، که شامل افزایش سطح دریا، طوفان‌ها و خشکسالی است، محیط‌های شهری آینده باید 100درصد از انرژی مورد نیاز خود را در محل و با بهره‌وری انرژی از محیط ساخته شده تولید کنند.
مزایای قابل توجهی در رابطه با توسعه کربن خنثی وجود دارد. تحقیقات نشان می‌دهد که نوآوری و طراحی خلاقانه آن، که مسیر جدیدی را برای مناطق شهری تشکیل می‌دهد، برای وسایل نقلیه قرن 20 نیز موثر واقع می‌شود.
علاوه بر این، تشویق برای توسعه کربن خنثی، فرصتی ارزشمند برای تجدید نظر در خصوص شکل‌گیری شهرها فراهم می‌کند.
6-مقرون به صرفه بودن
در حال حاضر دولت‌ها همیشه سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها را برای بخش متوسط تا پایین درآمدی، و همچنین سیاست‌های کاهش هزینه را در اولویت قرار نمی‌دهند. در عوض، آنها ترجیح می‌دهند ساختمان‌های تجاری، دفاتر و آپارتمان‌ها را توسعه دهند.
این امر اغلب منجر به نابرابری‌های اجتماعی و تعمیق نابرابری در مراکز شهری می‌شود و آسیب اقتصادی بیشتر برای فقیرترین بخش جامعه را به بار می‌آورد.
مقرون به صرفه بودن تابعی از قیمت و دارایی‌های موجود است. این قیمت باید متناسب با وضعیت مالی افراد باشد. در حالی که باید ارزش مناسبی برای پول ارائه دهد، گزینه در اختیار گذاشتن پول بیشتر در آینده را نیز فراهم کند.
5-تنوع و فراگیری
هر محیط شهری باید تنوع و خاصیت تولید را ایجاد کند. برای پیشرفت یک جامعه و رسیدن به ثبات در آینده، برای اعضا بسیار مهم است که از مکان‌هایی که در آنها احساس شناسایی، امنیت و پذیرش می‌کنند، لذت ببرند.
اگر مکان‌هایی که در آنها زندگی می‌کنیم، امکاناتی که از آنها استفاده می‌کنیم، محله‌هایی که در آنها زندگی می‌کنیم و مکان‌هایی که در آنها ملاقات داریم به گونه‌ای طراحی شود که دسترسی و دامنه بیشتری داشته باشد، محیط ساخته شده می‌تواند به جامعه برابرتر، فراگیرتر و منسجم‌تر کمک کند.
4-هویت و جذابیت
شهرها و محلههای انعطاف‌پذیر باید انرژی و منابع خود را بر روی حفاظت، تقویت و ایجاد مکان‌های پرجنب و جوش متمرکز کنند که یکی از اجزای مهم ساختار محله‌ها و هویت جامعه است.
ارتقای هویت یک شهر، حفاظت از دارایی‌های طبیعی، مناظر طبیعی و میراث فرهنگی در کنار هم، به همراه هنر و فرهنگ غنی برای تکامل ضروری است.
3-حمل و نقل
شهرها و محلههای انعطاف‌پذیر به گونه‌ای توسعه می‌یابد که عمومی باشد؛ زیرا بعد از پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری، ترانزیت پایدارترین حالت حمل و نقل است.
شهرهای انعطاف‌پذیر باید از الگوهای شهری اتومبیل محور، به الگوهای شهری ترانزیت‌گرا که حمل و نقل عمومی را تشویق می‌کند، تغییر جهت دهند.
یک شهر انعطاف‌پذیر از طریق ایجاد ارتباطات مناسب بین مناطق خود، قابلیت عبور و مرور و تعامل اجتماعی را افزایش می‌دهد.
2-دسترسی عابرین پیاده
شهرها و محلههای انعطاف‌پذیر، پیاده‌روی را به عنوان روش ترجیحی عبور و مرور و مولفه تعیین‌کننده کیفیت زندگی سالم در اولویت قرار می‌دهند.
کاهش وابستگی به خودرو، یک هدف اساسی و ضروری برای شهرهای انعطاف‌پذیر بوده است. علاوه بر این، روش‌های جایگزین حمل و نقل مانند پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و ترانزیت باعث ایجاد محیط‌های شهری پایدارتر می‌شود.
شهرها و محله‌هایی که پیاده‌روی را در اولویت قرار می‌دهند، مکان‌های مطلوبی برای زندگی، کار، ورزش و سرمایه‌گذاری افراد ایجاد می‌کنند.
1-طراحی
برای ایجاد شهرهای انعطاف‌پذیر، لازم است از تراکم، تنوع و ترکیبی از کاربری‌ها، کاربران، انواع ساختمان‌ها و فضاهای عمومی استفاده شود. محیط‌های متراکم شهری با کارایی بیشتری عمل می‌کنند، قابلیت پیاده‌روی داشته و گزینه‌های حمل و نقل بیشتری دارند.
محلههای متراکم با ترکیبی از کاربری‌ها امکان عملکرد موثر برای انواع مشاغل، فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی را با ورودی بسیار کمی از انرژی برای حمل و نقل و تدارکات فراهم می‌کند؛ بنابراین می‌تواند قدرت انعطاف‌پذیری آنها را افزایش دهد.
