منفعت‌طلبی دلیل انکار آثار تحریم‌ها بر اقتصاد است
آلبرت بغزیان کارشناس اقتصادی درباره بی‌توجهی منتقدان دولت به پیامدهای تحریم‌ها بر اقتصاد کشور گفت: برخی کاهش صادرات نفت، تهدید شرکای تجاری ما و سرمایه‌گذاران خارجی و بستن راه‌های مبادلاتی را نمی‌بینند و به دنبال منافع خود هستند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایرنا، بحث‌ها از پرداخت یارانه‌ها آغاز شد؛ در واقع از اینکه چه کسی بانی پرداخت یارانه شود. مجلسی‌ها که طرح توزیع کالابرگ برای تأمین کالاهای ضروری را در دستور کار قرار داشتند، در ابتدا طرحشان به تأیید شورای نگهبان نرسید. علت هم مغایرت با اصل ۷۵ قانون اساسی اعلام شد که تصریح می‌کند در طرح‌هایی که به افزایش هزینه‌های عمومی منجر می‌شود، باید روش تأمین هزینه نیز مشخص شود.
این طرح‌ها از ابتدا مورد موافقت کارشناسان اقتصادی نبود؛ دلیل آن نیز برگشت به دهه ۱۳۶۰ و کوپن گفته می‌شد. با این حال، طرح مجلس در نهایت تأیید شورای نگهبان را دریافت کرد.
در روزهای اخیر، محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه نامه‌ای به رئیس مجلس نوشت که در بخشی از آن آمده بود: «امروز مردم ایران به‌جای اعانه و یارانه، از مدیران خود رفع تحریم و برداشتن زانوی زور از گلوی اقتصاد ایران را با حفظ عزت ملی طلب می‌کنند.»
این بخش از نامه نوبخت مورد توجه رسانه‌های مختلف بویژه منتقد و تندروها قرار گرفت و واکنش‌هایی را در پی داشت. در روزهای اخیر این بحث همچنان بالا گرفته که وضعیت کنونی اقتصاد، حاصل تحریم‌های خارجی است یا سیاست‌گذاری‌های داخلی؟
آلبرت بغزیان اقتصاددان و مدرس دانشگاه درباره پرداخت یارانه گفت: یارانه و کالابرگ آخرین راهکاری است که برای افزایش قدرت خرید اقشار کم‌درآمد به کار می‌رود، نه نخستین راهکار. در ابتدا باید بر افزایش قیمت‌ها نظارت شود.
وی همچنین درباره اثر تحریم‌های بر اقتصاد کشور افزود: اینکه گفته شود تحریم اثر نداشته، یک اشتباه بزرگ است. آیا کشورهایی که ما را تحریم کرده‌اند، روی وضعیت بازارهای ما، تولید و رفتار مردم مطالعه نکرده‌اند؟
شاخص‌های مختلف اقتصاد از تحریم متأثر شده است. تحریم، یعنی کاهش صادرات نفت و همچنین برنگشتن ارز صادراتی. تحریم با تهدید شرکای تجاری ما، تهدید سرمایه‌گذاران خارجی و تهدید کشورهایی که شرکت‌هایشان می‌خواستند با ایران همکاری کنند، راه‌های مبادلاتی را مسدود کرد. نمی‌توان این موضوع‌ها را نادیده گرفت.
بغزیان ادامه داد: تحریم سبب شد نرخ ارز ما از ۴ هزار تومان به ۲۴ هزار تومان برسد. البته باید اشتباه‌های سیاست‌گذاری داخلی را نیز به آن اضافه کرد. اکنون هر تولیدکننده عوامل مختلفی را برای افزایش قیمت کالای تولید خود اعلام می‌کند، از جمله افزایش نرخ ارز و... . اکنون حتی اجاره‌خانه نیز براساس نرخ دلار قیمت‌گذاری می‌شود. البته سیاست‌های ارزی دولت نیز مؤثر بوده است.
این استاد اقتصاد با ابراز تاسف برای کسانی که می‌گویند تحریم اثری بر اقتصاد ما نداشته است، افزود: دولت هر چند می‌خواست با این فشارها مقابله کند، اما برخی ساده‌انگاری‌ها رخ داد. رهبر معظم انقلاب تأکید کردند که اقتصاد مقاومتی در دستور کار باشد. اگر صادرات نفت ما نیز افزایش یابد، باز هم باید در رابطه با وضعیت سیاسی و اقتصادی خود محتاط باشیم. به هر حال ایران دشمنان زیادی دارد.
متأسفانه در این مورد دقت کافی صورت نگرفت و از تولیدکننده‌های کوچک تا شرکت‌های بزرگ، به سمت تأمین مواد اولیه و قطعات مورد نیاز خود از داخل کشور پیش نرفتند.
بغزیان به چرایی مخالفت برخی جریان‌ها با رفع تحریم‌ها اشاره کرد: اگر تحریم‌ها برداشته شود، چون برخی پیش از تحریم‌ها کاسب بوده‌اند و اشتباه‌های مدیریتی خود را پنهان می‌کردند، دستشان رو می‌شود. سوءمدیریت همیشه بوده، پیش از انقلاب اسلامی بوده و اکنون هم وجود دارد. برخی می‌خواهند تنها برای چند صباحی روی صندلی مدیریت، از مزایای آن بهره‌مند شوند. با این نگرش، کیفیت تولیدات داخلی افزایش نمی‌یابد. در داخل باندها یا مافیایی بود که از قِبل تحریم‌ها، قاچاق کالا انجام می‌دادند، تعرفه‌های گمرکی را دور می‌زدند و... .
وی درباره رویکرد دولت جدید آمریکا ابراز امیدواری کرد و افزود: ممکن است در تحریم‌ها بازنگری کنند و شاید به برجام بازگردند. این‌ها یعنی از فشار حداکثری کاسته می‌شود. بخشی از فشار کنونی به دلیل شخص دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری کنونی آمریکاست. حتی در آن کشور نیز برخی جمهوری‌خواهان با ترامپ مشکل داشتند. عقب‌نشینی‌هایی صورت می‌گیرد و بستگی به این دارد که دولتمردان ما چگونه با این موضوع برخورد کنند. اگر(آمریکایی‌ها) ببینند در ایران سیاست‌مداران با یکدیگر مشکل دارند، اقدامی نمی‌کنند. در حالی که می‌توانیم با واسطه‌گری اروپا، آمریکا را به برجام برگردانیم. حتی اگر جمهوری‌خواه دیگری غیر از ترامپ سر کار می‌آمد، باید منتظر تغییر نگرش نسبت به تحریم‌ها می‌بودیم.
