اقتصادآنلاین-مهدی بیک؛ در شرایطی که بخشی از افکار عمومی کشور از جمله فعالان اقتصادی معطوف به انتخابات ایالات متحده و دوئل بایدن-ترامپ است، این پرسش مطرح می‌شود که آیا پیوند زدن انتظارات عمومی جامعه به متغیرهای خارجی، گره‌ای از مشکلات اقتصادی و معیشتی کشور باز میکند یا برعکس اقتصاد را دچار گرفتاری‌های تازه‌ای میکند؟ جعفر قادری در پاسخ به این پرسش گفت: اصولا در همه اقتصادها عوامل و متغیرهای خارجی تا اندازه‌ای اثرگذار است، اما زمانی که دایره این اثرگذاری و توجه عمومی از حد معقولی فراتر رود، نهادهای تصمیم‌ساز باید در خصوص آن حساس شوند و چرایی وقوع آن را موشکافانه بررسی کنند.
رییس کمیته اقتصادی کمیسیون برنامه و بودجه در ادامه افزود: شرطی‌کردن اقتصاد و وابسته‌کردن عملکرد داخلی اقتصاد به متغیرهای خارجی، بی‌شک غلط است. اقتصاد ایران اگر توسعه پایدار را به عنوان هدف انتخاب کرده، چاره‌ای ندارد جز اینکه افق نگاه و رویکردش را از خارج به داخل بازگرداند. باید برای بدترین شرایط احتمالی در خارج برنامه‌ریزی کنیم. یعنی باید فرض کنیم هیچ امکانی برای استفاده از ظرفیت‌های خارجی وجود ندارد و همه کشورها علیه ما بسیج شده‌اند.
قادری با اشاره به ضرورت تکیه بر توان درونی کشور گفت: مسیر کشورهای توسعه یافته نشان می‌دهد، کشورهایی که توانسته‌اند، الگوی خاص خود از توسعه را ارائه و عملیاتی کنند، عموما کشورهایی هستند که با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی و درونی عمل کرده‌اند. البته این به معنی نفی دیپلماسی و ارتباط سازنده با جهان پیرامونی نیست، بلکه مساله اصلی، خطر گره زدن انتظارات عمومی جامعه به متغیرهای خارجی ایجاد میکند. متغیرهایی که مدام در نوسان هستند و ممکن است مبتنی بر انتظارات جامعه نیز محقق نشوند.
استفاده از متغیرهای تحت کنترل برای شکل دهی انتظارات عمومی
نماینده مردم شیراز در مجلس خاطرنشان کرد: راهکار معقول آن است که براساس داشته‌های داخلی و مبتنی بر متغیرهای تحت کنترل، تلاش‌ها برای حل مشکلات و حرکت در مسیر پیشرفت تعریف شوند. در این میان چنانچه در خارج از کشور شرایط بین‌المللی هم برای اقتصاد ایران مساعد شد، چه بهتر که عامل بیرونی، سرعت رشد برنامه‌های اصولی کشور را سریع‌تر خواهد کرد، اما اگر عوامل خارجی بر اساس وضعیت ایده‌آل ما شکل نگرفت، چیزی را از دست نداده‌ایم، چرا که تکیه بر ظرفیت داخلی و درونی کشور است.
قادری در پاسخ به این پرسش خبرنگار اقتصادآنلاین که آیا تمرکز و توجه فعلی به انتخابات آمریکا باعث افزایش نوسانات نخواهد شد؟ گفت: اینکه دست روی دست بگذاریم و فرصت‌ها را یکی پس از دیگری از دست بدهیم با این خیال که انتخابات آمریکا انجام شود و نامزد پیروز انتخابات یک گوشه چشمی هم به ما داشته باشد، پیشرفتی حاصل نخواهد شد. چرا که اساسا کشوری که اقتصاد خود را تحت تاثیر عوامل خارجی قرار می دهد در واقع این پالس را به دیگران ارسال می کند که با فشار بیشتر می‌توانند تکانه‌های بیشتری به اقتصاد ایران وارد سازند.
نماینده مردم شیراز در ادامه افزود: یکی از انتقاداتی که به دولت آقای روحانی بعد از امضای برجام وارد است، این است که دولت همه تخم‌مرغ‌های اقتصادی و ارتباطی خود را در سبد کشورهای غربی گذاشت و تعادلی در این خصوص ایجاد نکرد.اگر بعد از برجام توازنی در روابط بین شرق و غرب ایجاد می‌شد و جهت‌گیری کلی اقتصاد بر اساس افزایش ظرفیت‌های تولیدی داخلی برنامه‌ریزی می‌شد، تبعات مخرب تحریم‌ها بر اقتصاد کشور به مراتب کمتر از امروز بود.
ضرورت حل مشکل انحصار، رانت و فساد
او با اشاره اینکه ظرفیت دیپلماسی نیز باید در مسیر اجرای الگوی کلان اقتصادی شکل گیرد، گفت: امروز هم نگاه ما به تحولاتی بین‌المللی از جمله انتخابات آمریکا به گونه‌ای باید باشد که در صورت وقوع هر رخدادی، تغییری در پیگیری برنامه‌های کلان اقتصادی ایجاد نشود. گره‌زدن شاخص‌های اقتصادی به تحولات بیرونی، اقتصاد را وارد دوره ای از نوسانات متعدد میکند که شاید خروج از آن به این سادگی‌ها ممکن نباشد.
رییس کمیته اقتصادی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در پایان گفت: بر این اساس معتقدم در انتخابات آمریکا هر نتیجه‌ای حاصل شود و هر کدام از نامزدهای فعلی راهی کاخ سفید شود، اقتصاد ایران بدون توجه به عوامل بیرونی باید به دنبال حل مشکلات بنیادینی چون انحصارها، فضای رانتی، مفاسد و... باشد. ضمن اینکه آغاز اصلاحات فوری در نظامات بانکی، مالیاتی، یارانه‌ای ، بودجه‌ای و...نیز ضرورتی است که همچنان باید در دستور کار قرار بگیرد.
