به گزارش خبرنگار اقتصاد آنلاین، هشت روزی هست که محمدرضا فرزین، رئیس کل جدید بانک مرکزی سیاست های جدید ارزی را اعلام کرده است. سیاست هایی که به زعم بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران متاثر از همان روش و منشی است که دولتهای قبل هم اعلام کرده و راه آن را رفته اند و در معروف‌ترین آنها، دلار جهانگیری را بر سر زبانها انداخته است.
آنگونه که تجربه تعیین نرخ تثبیتی ارز بر روی ۴۲۰۰ تومانی که به دلیل اعلام از سوی معاون اول رئیس جمهور دولت روحانی، به دلار جهانگیری معروف شد، نشان داده در این سیاست هر نرخی که قرار باشد جایگزین نرخ شناور مدیریت شده باشد، محکوم به شکست است، چه دلار ۴۲۰۰ تومانی و چه دلار ۲۸۵۰۰ تومانی چرا که بازار ارز دستور پذیر نیست و به طور قطع، نرخ هایی حول این نرخ تثبیتی شکل خواهند گرفت که مجدد بسیاری از بخش های اقتصادی را دچار مشکل می کند. همان روندی که در دولت حسن روحانی هم به بدترین شکل بروز و ظهور کرد؛ به نحوی که در مدت زمان کوتاهی تعداد بخشنامه ها و دستورالعمل های خلق الساعه ای که قرار بود توجیه کننده نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی و چندنرخی های حاشیه آن باشد، بسیاری از فعالان اقتصادی را دچار مشکل نمود و آنها را به سمت خانه نشینی سوق داد.
حالا اگر بتوان یکی از دستاوردهای مثبت و روشن دولت سیزدهم را صادرات غیرنفتی دانست و آن را به واسطه حمایتی که شخص رئیس جمهور و رئیس جوان سازمان توسعه تجارت صورت دادند، شاخص کرد، این دستاورد اکنون در معرض تهدید است و صحبت با بسیاری از صادرکنندگان هم به خوبی نشان می دهد که نگران آینده محموله های صادراتی خود و به خصوص گیر و بندهای بازگشت ارز صادراتی هستند.
البته مقدمات این نگرانی چند هفته‌ای است که با مصوبه هیات وزیران مبنی بر انتقال کمیته اقدام ارزی از سازمان توسعه تجارت به عنوان متولی تجارت خارجی کشور به بانک مرکزی فراهم شده و حالا هم با اعلام موضع جدید رئیس کل بانک مرکزی این نگرانی به اوج رسیده است. یکی از صادرکنندگان خشکبار در گفتگو با خبرنگار اقتصاد آنلاین می گوید: بسیاری از صادرکنندگان خشکبار نگران آینده صادرات و رفع تعهد ارزی خود هستند؛ چراکه با تثبیتی که قرار است روی نرخ ارز صورت گیرد، ممکن است دستورالعمل هایی از سوی بانک مرکزی مجدد صادر شود که کار آنها را دچار مساله می کند؛ این در حالی است که این نرخ تثبیتی حتما نگرانی کمتری برای آن طیفی از صادرکنندگان که بیشتر محصولات پتروشیمی و معدنی صادر می کنند ایجاد می‌کند؛ اما برای صادرکنندگانی که در واقع صادرکنندگان غیرنفتی واقعی هستند، این نرخ تثبیتی جذابیت‌های صادرات را کمتر خواهد کرد.
وی می افزاید: همین الان یک نرخ مجزا از نرخ نیمایی که ملاک محاسبات گمرکی است وجود دارد و همین امر تا اینجای کار دو نرخ را برای تجار و فعالان اقتصادی فراهم کرده است؛ ضمن اینکه بازار آزاد و نرخ توافقی را هم باید در نظر گرفت.
به گفته این صادرکننده، دولت باید مراقبت بیشتری از صادرات غیرنفتی داشته باشد و زمینه را به گونه ای در سیاست های ارزی پیش نبرد که صادرکنندگان ترجیح بدهند دفاتر خود را تعطیل کنند و منتظر بمانند که تکلیف چه می شود.
یکی دیگر از صادرکنندگان به روایت چند روز قبل سیدرضا فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت اشاره می کند و می گوید: وزیر صمت از کاهش کسری تراز تجاری صحبت می کند اما صادرات غیرنفتی در مقابل واردات شکننده است و به طور قطع، نرخ تثبیتی برای واردکنندگان بسیار جذاب است و به موازات از جذابیت کار صادراتی می کاهد.
وی می افزاید: به نظر می رسد که باید زمینه ها را برای تعادل بخشی به بازار ارز مطابق با روش‌های اقتصادی فراهم کرد، در غیر این صورت باز هم یک دوره دیگر فنر فشرده ارزی را شاهد خواهیم بود که با رها شدن آن بسیاری از کسب و کارها را دچار مشکل می کند.
او می گوید: اگر وزیر صمت بر این باور است که کسری تراز تجاری تا سال آینده به صفر می رسد، باید مقدمات آن را هم فراهم کند نه اینکه همه دلهره و دلواپسی بخشنامه‌ها و دستورالعمل هایی را داشته باشند که به نظر می رسد راه را برای صادرات غیرنفتی واقعی می بندد؛ چرا که تجربه تثبیت نرخ ارز وجود داشته و آوارهای مرتبط با آن بر سر صادرات خالی شده است، به نحوی که علیرغم کاهش بی سابقه ارزش پول ملی در مقاطعی بعد از این تصمیم، اما صادرات غیرنفتی هم روندی کاهشی داشته است.
یکی دیگر از صادرکنندگان حوزه محصولات غذایی در گفتگو با خبرنگار اقتصاد آنلاین می گوید: متاسفانه چند حرکت دولت در هفته های گذشته سبب شده تا صادرکنندگان بر این باور باشند که سازمان توسعه تجارت ایران مجدد از متولی گری تجارت خارجی کنار گذاشته شده و همه چیز متمرکز به بانک مرکزی برگشته است، به خصوص اینکه تیم بانک مرکزی نشان داده که دیدگاه خوبی نسبت به تجارت خارجی و صادرکنندگان و واردکنندگان ندارد و اختیار گرفتن دوباره آنها در عرصه تجارت خارجی حتما آسیب هایی را به دنبال خواهد داشت.
وی می افزاید: آنگونه که ما کسب اطلاع کرده ایم، تیم ارزی بانک مرکزی همان افرادی هستند که در گذشته هم سر کار بوده و دیدگاههای منفی نسبت به صادرات غیرنفتی داشته اند و همه را به چشم افرادی می دیدند که می خواهند کوتاژفروشی کنند و ارز حاصل از صادرات را به کشور برنگردانند، در حالیکه در همین ماههایی که دولت سیزدهم مسیر تجارت خارجی را از سنگلاخ ها پاکسازی کرد، صادرکنندگان ثابت کردند که حتما به فکر بازگشت ارز هستند.
او می گوید: به هیچ عنوان نمی توان انتظار داشت که صادرکننده ای که صادرکننده واقعی است و کارخانه و تولید دارد، ارز حاصل از صادرات خود را به کشور بازنگرداند، چراکه مجبور است برای تداوم صادرات خود، مواد اولیه خریداری کرده و تولید کند تا بتواند روند بازاررسانی کالاهای خود را ادامه دهد؛ در غیر این صورت صادرکننده نیست و کارت بازرگانی یکبار مصرف استفاده کرده است.
این صادرکننده معتقد است که اکنون رئیس کل بانک مرکزی جدید، بهتر است یکبار دیگر بخشنامه ها و دستورالعمل های خلق الساعه ای که صادرات را به ورطه نابودی و کاهش کشاند را بخواند و راه غلط گذشته را دوباره تکرار نکند.
