به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، در این شرایط دولت جدید باید می‌توانست با عبور از مانعی جدی به نام شکاف سیاسی عمیق در داخل کشور، فرآیند عبور از بحران را آغاز کند و از میراث شومی که دونالد ترامپ برایش به جا گذاشته رها شود. امیدواری زیادی نسبت به موفقیت دولت بایدن در همه این زمینه‌ها وجود نداشت اما اکنون در حالی که کمتر از سه ماه از آغاز به کار دولت او گذشته، به مرور توان و ظرفیت‌های ساکنان کاخ سفید در مواجهه با بحران‌های پیش رو در حال روشن شدن است و مشخص شده که دولت قادر است از کدام بحران‌ها عبور کند و در مواجهه با کدام چالش‌ها کار سخت یا حتی ناممکنی را پیش رو دارد. چهل‌وششمین رییس‌جمهور امریکا در طول کارزار انتخاباتی خود وعده داده بود با اتخاذ سیاست‌های صحیح و تکیه بر نظرات تخصصی پزشکان زمینه را برای مقابله با پاندمی کرونا آماده کند، وعده داده بود منابع مالی لازم برای احیای اقتصادی را فراهم سازد، از کاهش تنش داخلی و اتحاد دوباره امریکا سخن گفت و تاکید کرد ایالات متحده را به جایگاه واقعی خود بازخواهد گرداند.
کرونا؛ امید به کارآمدی واکسن‌ها
جو بایدن یکی از جدی‌ترین منتقدان سیاست‌های دولت ترامپ در مقابله با همه‌گیری کرونا بود. او رفتارهای رییس‌جمهور امریکا را رفتارهایی ضدعلم و خطرناک می‌دانست که جان شهروندان امریکایی را به خطر می‌اندازد و با اشاره به پنهانکاری‌ها و سیاست‌هایی که دولت ترامپ برای کنترل این بیماری اتخاذ کرده بود، رییس‌جمهور پیشین امریکا را مسوول از دست رفتن جان صدها هزار شهروندی توصیف می‌کرد که به دلیل ابتلا به کووید19 جان خود را از دست دادند.
رییس‌جمهور امریکا در اولین روز آغاز کار دولت جدید، با صدور فرامین اجرایی تلاش کرد تا ثابت کند شرایط تغییر کرده و نگاه متفاوتی بر کاخ سفید حاکم شده است. بایدن استفاده از ماسک را در تمام ساختمان‌های فدرال اجباری اعلام کرد و مسوولان دولتی را ملزم به ارایه پروتکل‌هایی جدید برای حفاظت از جان شهروندان نمود. او همچنین دستور داد تا تعداد تست‌های روزانه افزایش پیدا کند تا با شناسایی مبتلایان امکان درمان آنها و جلوگیری از انتقال ویروس به دیگران فراهم آید. در این زمینه اصلی‌ترین سیاست کاخ سفید را می‌توان بر تسهیل شرایط لازم به منظور تسریع واکسیناسیون سراسری دانست. بایدن که در روزهای نخستین دولت وعده داده بود در 100 روز 100 میلیون امریکایی واکسینه خواهند شد، در اواسط ماه مارس و در حالی که تنها 58 روز از این وعده گذشته بود، توانست قول خود را عملی کند و در ادامه تضمین داد طی روزهای باقیمانده تلاش خواهد کرد تا تعداد واکسینه‌شده‌های امریکایی به 200 میلیون نفر برسد.
با اجرای این سیاست، روند مرگ‌های کرونایی شیب نزولی پیدا کرد و از بیش از 5 هزار کشته در یک روز در اواسط فوریه به کمتر از 800 کشته در روز در اواخر ماه مارس رسید که در نوع خود نشان‌دهنده مدیریت خوب دولت بایدن در توزیع واکسن و همچنین اجرای پروتکل‌های بهداشتی است.
نیویورک‌تایمز در گزارشی نوشته است که تشدید محدودیت‌ها و تسریع واکسیناسیون تاثیر خوبی روی کنترل بیماری و کاهش تلفات ناشی از آن داشته اما هشدار داده در صورتی که در پی این کاهش تلفات، محدودیت‌های اجتماعی نیز کاهش یابد خیلی زود شرایط دوباره بدتر خواهد شد. یک اپیدمیولوژیست در گفت‌وگو با این روزنامه پیش‌بینی کرده با کاهش محدودیت‌ها «بدون شک بیماری و تلفات سنگین آن بازخواهند گشت اما گفته شواهد نشان می‌دهد هر سه واکسن فایزر، مدرنا و جانسون اند جانسون ثابت کرده‌اند در کاهش نرخ مرگ‌ومیر و تعداد مبتلایان نقش موثری دارند و از همین رو می‌توان امید داشت با واکسیناسیون سراسری کنترل بیماری ممکن شود.»
احیای اقتصادی؛ قمار بزرگ
دولت امریکا برای احیای اقتصادی با توجه به پیشنهادهای جریان ترقی‌خواه حزب دموکرات به رهبری سناتور برنی سندرز تصمیم گرفت لایحه 1.9 تریلیون دلاری را به کنگره ارایه کند و با به تصویب رساندن آن گامی بزرگ در راستای تامین منابع لازم احیای اقتصاد بحران‌زده امریکا بردارد. این لایحه خیلی زود با تغییراتی اندک در مجلس نمایندگان به تصویب رسید اما زمانی که لایحه دولت به مجلس سنا ارایه شد، اکثریت شکننده دموکرات‌های طرفدار بسته احیای اقتصادی برای تصویب تمام خواسته‌های دولت کافی نبود و بایدن مجبور شد اعمال تغییراتی محسوس و تاثیرگذار در این لایحه، برخی موارد اساسی آن را حذف کند. براساس محتوای این بسته اقتصادی قرار است یک چک ۱۴۰۰ دلاری مستقیما به دست ده‌ها میلیون امریکایی برسد، میلیون‌ها شهروند بیکار تا پایان تابستان کمک هزینه هفته‌ای ۳۰۰ دلاری دریافت کنند، توزیع واکسن کرونا در سراسر ایالت‌ها با سرعت بیشتری انجام شود و میلیاردها دلار بودجه برای احیای کسب و کارهای آسیب‌دیده و بازگشایی مدارس اختصاص یابد. از جمله موارد حذف شده در این لایحه، تعیین حداقل دستمزد ساعتی 15 دلار برای کارگران تا سال 2025 و پرداخت کمک هزینه نقدی بیشتر به بیکاران و واجدان شرایط بود که حذف آنها اعتراض ترقی‌خواهان را در پی داشت. دموکرات‌ها معتقدند این منابع مالی مصوب شده می‌تواند در عبور اقتصاد امریکا از بحران نقش تاثیرگذاری ایفا کند و کمک کردن به شهروندان و کسب و کارها امری ضروری است اما جمهوریخواهان بر این باورند که این اقدام می‌تواند ضمن افزایش بدهی‌های دولت، تورم را افزایش داده و بحران اقتصادی را عمیق‌تر کند. براساس نظرسنجی‌های صورت‌گرفته از سوی مراکز آمارسنجی و رسانه‌های امریکایی، اکثریت شهروندان این کشور از این لایحه دولت حمایت می‌کنند.
مهاجران؛ رجوع به راه‌حل‌های تکراری
در اولین مناظره کاندیداهای ریاست‌جمهوری در سال 2020 جو بایدن با انتقاد شدید از سیاست‌های دولت ترامپ در قبال مساله مهاجران، رفتارهای دولت پیشین امریکا در این زمینه را «ضد بشری» و «غیرانسانی» دانست و ضمن اشاره به جدا کردن کودکان از خانواده‌های‌شان و همچنین در قفس انداختن مهاجران، وعده داد که در دولت خود برای حل این بحران گام بردارد. حل این بحران اما موضوعی نبود که دولت امریکا بتواند به آن به چشم هدفی کوتاه‌مدت نگاه کند. بر خلاف وعده‌ها و اقدامات اولیه در راستای برداشتن برخی ممنوعیت‌ها و همچنین ایجاد فرصت زندگی قانونی برای مهاجران غیرقانونی، شرایط ورود مهاجران و برخورد با آنها در مرزهای جنوبی امریکا طوری بود که صدای نمایندگان هر دو حزب اصلی را درآورد. ماهیت این بحران چیز جدیدی نیست، چرا که بیشتر رییس‌جمهورهای سال‌های اخیر در دوره زمامداری خود با شکلی از چالش‌های مهاجرتی دست‌وپنجه نرم کرده‌اند. چیزی که کار را برای آقای بایدن پیچیده می‌کند زمان است، چرا که او ترجیح می‌دهد در این برهه به مسائل دیگر بپردازد. سیاست اما توجهی به اولویت‌های سیاستمداران نمی‌کند. افزایش فشارهای انتقادی از طرف حزب جمهوری‌خواه و حتی بعضی از اعضای حزب دموکرات به این معنی است که مهاجرت و حواشی آن می‌تواند دیگر برنامه‌های آقای بایدن را از خط خارج کند. تعداد کل مهاجران غیرقانونی حاضر در مرز امریکا در این مقطع زمانی از هر سه سال گذشته بیشتر بوده است و روند رشد آن نیز که معمولا در اواخر بهار به اوج می‌رسد نسبت به سال‌های گذشته سریع‌تر است. مهم‌تر از همه، تعداد کودکانی که تنها به مرز رسیده‌اند در چند ماه گذشته افزایش شدیدی پیدا کرده است.
سرویس جهانی بی‌بی‌سی گزارش داده است در ماه‌های ژانویه و فوریه حدود ۱۵ هزار کودک مهاجر بی‌سرپرست در مرز جمع‌آوری شده‌اند. آمار مشابه برای ۱۲ ماه سال ۲۰۲۰ حدود ۳۷ هزار نفر بود. این آمار در سال ۲۰۱۹، هنگامی که همه‌گیری ویروس کرونا روند مهاجرت را کند نکرده بود، ۷۵ هزار نفر بود. در صورت ادامه پیدا کردن روند فعلی این رکورد قطعا شکسته خواهد شد. تا اواخر مارس (هفته اول فروردین)، اداره گمرک و مرزبانی ایالات متحده 4200 کودک را در مراکز نگهداری خود در امتداد مرز گنجانده بود و به‌طور میانگین هر روز ۵۶۵ نفر به آنها اضافه می‌شد که سن بیشترشان بین ۷ تا ۱۳ سال بود. می‌توان این افزایش را تا حدی با تصمیمات اتخاذشده از سوی جو بایدن در ابتدای کارش توضیح داد. او سیاست دولت ترامپ مبنی بر بازگرداندن کودکان بی‌سرپرست از لب مرز را لغو کرد و تصمیم گرفت که به جای آن پرونده این کودکان را بررسی کند و سرپرستی آنها را به خانواده‌های داوطلب امریکایی بسپارد.
جمهوریخواهان با استفاده از فرصت پدیدآمده، وضعیت بد مهاجران جدید در مرز را ناشی از سیاست دولت بایدن توصیف می‌کنند و معتقدند اگر سیاست‌ها تغییر نکرده بود این بحران جدید به وجود نمی‌آمد. در این زمینه تعدادی از اعضای کنگره از جمله تد کروز و لیندسی گراهام از جمهوریخواهان مطرح سنا برای بازدید به مرز تگزاس و مکزیک سفر کردند و با انتشار تصاویری از وضعیت بد مهاجران به انتقاد از بایدن پرداختند. همچنین کوین مک کارتی رهبر فراکسیون اقلیت در مجلس نمایندگان، در کنفرانسی مطبوعاتی در تگزاس گفت «مساله ناراحت‌کننده این است که اصلا نیازی به این اتفاقات نبود. این بحران نتیجه سیاست‌های شخص رییس‌جمهور در این دولت جدید است.» مقامات دولت بایدن معتقدند وضعیت کنونی ناشی از سیاست‌های اشتباه دولت قبل است. جن ساکی سخنگوی کاخ سفید در این باره می‌گوید «دولت پیشین سامانه‌ای ویران و ناتوان برای ما به ارث گذاشت و مثل هر مشکل دیگری، ما هر کاری از دست‌مان ساخته باشد برای حل بحران انجام خواهیم داد. برای همین روی یافتن راه‌حل تمرکز کرده‌ایم... تمرکز آقای رییس‌جمهور روی تسریع روند وقایع فعلی در مرز در تمامی مراحل امور است.»
بایدن تاکنون ساخت دیوار مرزی را متوقف کرده، مانع از اخراج مهاجران غیرقانونی شده و از ورود پناهجویانی که دونالد ترامپ ترجیح می‌داد در مکزیک باقی بمانند استقبال کرده است. ادامه این روند اما می‌تواند وضعیت را در داخل برای دموکرات‌ها سخت کند و به جمهوریخواهان فرصت دهد تا بار دیگر از مساله مهاجرت و تاثیرات این موضوع روی زندگی شهروندان امریکایی کارتی انتخاباتی بسازند. به همین دلیل کاخ سفید امیدوار است تا از طریق افزایش همکاری‌ها و بهبود روابط دوجانبه با مکزیک، بدون بهره‌گیری از سیاست‌های ترامپی از فشار ورود مهاجران غیرقانونی به خاک امریکا بکاهد.
سیاست داخلی؛ نشانه‌های ضعف
به رغم وعده‌های رییس‌جمهور امریکا در ایام انتخابات مبنی بر «متحد کردن مردم» و پایان دادن به شکاف سیاسی عمیق در جامعه، تاکنون هیچ نشانه‌ای مبنی بر این پیشرفت در این موضوع یا بروز تغییرات جدی مشاهده نشده و اختلافات سیاسی، نژادپرستی و تروریسم سفیدبرتر پندارها همچنان در حال گسترش است. بایدن که برای اجرای سیاست‌های مدنظر خود در بسیاری از حوزه‌ها به رای سنا نیاز دارد با دو مانع به نام جمهوریخواهان و دموکرات‌های محافظه‌کار روبرو است که در مقابل بسیاری از طرح‌های دولت مقاومت می‌کنند. اندک دموکرات‌های محافظه‌کار سنا که می‌دانند با توجه به ترکیب فعلی این مجلس، دولت برای تصویب هر لایحه به رای همه 50 سناتور دموکرات احتیاج دارد این موضوع را به عنوان فرصتی برای امتیازگیری می‌بینند و از سوی دیگر جمهوریخواهان نیز با کنار گذاشتن رویکرد تفاهم دو حزبی بدون اغراق در مقابل تمامی لوایح مهم دولت بایدن می‌ایستند. رییس‌جمهور امریکا می‌داند که برای عبور از مانع دموکرات‌های محافظه‌کار باید دست‌کم تا 2022 و انتخابات بعدی سنا صبر کند و از همین رو تلاشی هم برای عبور از این مانع نداشته اما برای ایستادن در مقابل جمهوری خواهان، بایدن در اواخر اسفند ماه سال قبل تاکید کرد برای تغییر قوانین فیلی باستر که ابزار اصلی حزب اقلیت برای جلوگیری از تصویب لوایح از سوی اکثریت است اقدام خواهد کرد. با این وجود در کمتر از یک هفته بعد یعنی در اوایل فروردین 1400 رییس‌جمهور امریکا اذعان کرد که از حمایت کافی برای تغییر فیلی باستر وجود ندارد.
همزمان جمهوریخواهان با بهره‌گیری از اکثریت داشتن در مجالس ایالتی برخی ایالت‌های کلیدی نظیر جرجیا که در تعیین نتیجه انتخابات‌های ریاست‌جمهوری و سنا بسیار موثر بودند در تلاشند تا قوانینی را به منظور سخت‌تر کردن رأی دادن برای دموکرات‌ها و اقلیت‌های حامی آنها به تصویب برسانند. در جرجیا جمهوریخواهان طرحی را به نام «سلامت انتخابات» به تصویب رساندند که بر مبنای آن رأی دادن برای گروه‌های طرفدار حزب دموکرات در این ایالت سخت‌تر می‌شود.
این قانون محدودیت‌هایی را برای شرکت در انتخابات تعیین کرده است که رییس‌جمهوری امریکا می‌گوید عمدتا آفریقایی‌تبارهای جرجیا را هدف گرفته است. بایدن در واکنشی تند این قانون را منسوب به «جیم کروی قرن بیست‌ویکم» و «حمله‌ای گستاخانه به قانون اساسی امریکا» خواند. رییس‌جمهوری امریکا گفته است وزارت دادگستری این کشور در حال بررسی موضوع است. در بیانیه‌ای که در هفته دوم فروردین 1400 از طرف کاخ سفید منتشر شد، بایدن گفته است: بازشماری بعد از بازشماری و دادگاه بعد از دادگاه حاصل انتخابات در ایالات جرجیا را تایید کرده و آن را پروسه دموکراتیکی آزاد منصفانه و ایمن خوانده است. نام جیم کرو به قوانینی ارجاع دارد که جدایی نژادی را در قرن نوزده و بیستم در جنوب امریکا را اعمال می‌کرد. قانون تازه شرایط تازه‌ای را برای رای‌دهی غیابی تعیین کرده و استفاده از صندوق‌های رای سیار را محدود می‌کند. این قانون توزیع آب و غذا میان رای‌دهندگانی که در صف ایستاده‌اند را مصداق عمل مجرمانه دانسته است. در بیانیه بایدن آمده است: «جمهوریخواهان ایالت جرجیا به جای اینکه پیروزی مردم این ایالت را در رسیدن به آنچه خواسته‌اند جشن بگیرند به سرعت سراغ قانونی غیرامریکایی رفته‌اند تا حق رای مردم را بگیرند.» از سوی دیگر خشونت به ویژه خشونت‌های نژادپرستانه نیز همچنان رو به افزایش است و آمارها در این زمینه برای دولت امریکا بسیار نگران‌کننده به حساب می‌آید. فاکس‌نیوز در هفتم فروردین گزارش داد، پلیس ویرجینیا بیچ بزرگ‌ترین شهر ایالت ویرجینیا در امریکا تایید کرد در جریان چند مورد تیراندازی در این شهر حداقل دو نفر کشته و هشت نفر زخمی شدند. در یکی از این حوادث یک افسر پلیس هم دخالت داشت که این موضوع در دست بررسی است. حال چند تن از مجروحان وخیم گزارش شده است.چند مظنون در ارتباط با این تیراندازی‌ها بازداشت شده‌اند. همچنین در تیراندازی سه روز پیش از آن در شهر شیکاگو امریکا یک کشته و هفت زخمی بر جا گذاشت. تحقیقات اولیه پلیس نشان می‌دهد که دست‌کم ۲ مرد جوان اقدام به تیراندازی کردند که در پی آن یک فرد ۲۶ ساله بر اثر اصابت گلوله به سرش کشته شد. حال تعدادی از مجروحان وخیم گزارش شده است. تاکنون هیچ فردی در این رابطه بازداشت نشده است، اما تعدادی سلاح در محل حادثه کشف شده است. یک هفته پیش از آن اتفاق نیز در جریان تیراندازی در شیکاگو یک مامور پلیس کشته شد. همچنین یک فرد ۲۱ ساله در فروشگاهی در شهر بولدر ایالت کلرادو ۱۰ نفر را در جریان یک تیراندازی کشت. جو بایدن رییس‌جمهوری امریکا پس از حادثه خونین تیراندازی در کلرادو، خواستار ممنوع شدن حمل سلاح‌های تهاجمی شد. اغلب دموکرات‌ها خواستار ممنوعیت حمل سلاح هستند، اما جمهوریخواهان سرسخت‌ترین مخالفان چنین درخواستی هستند.
بایدن هنوز محبوب است
سی‌ان‌ان در تحلیلی با اشاره به اینکه سطح مقبولیت عمومی بایدن از زمان آغاز ریاست‌جمهوری تغییری نداشته و به صورت میانگین همچنان در حدود 54 درصد است نوشته به رغم اینکه مشکلات زیادی در کشور وجود دارد اما رییس‌جمهور امریکا همچنان محبوب است و این محبوبیت یک دلیل بیشتر ندارد: «او کارهایی را انجام می‌دهد که طرفدارانش دوست دارند.» در این تحلیل آمده است که بایدن در مواردی که برای مردم امریکا از اهمیت زیادی برخوردار است، نظیر مقابله با پاندمی کرونا و احیای اقتصادی عملکرد قابل قبولی از نگاه افکار عمومی داشته و در مقابل در مواردی دولت هنوز کاری از پیش نبرده که به نظر می‌رسد افکار عمومی توجه ویژه‌ای به آنها ندارد. سی‌ان‌ان نوشته براساس آخرین نظرسنجی موسسه گالوپ، کرونا همچنان مهم‌ترین دغدغه مردم امریکا است و براساس نظرسنجی مشترک ای‌بی‌سی نیوز- ایپسوس بیش از 72 درصد شهروندان امریکایی عملکرد دولت بایدن در این زمینه را مثبت ارزیابی می‌کنند. بر اساس همین نظرسنجی 62 درصد امریکایی‌ها معتقدند اقدام دولت در تهیه بسته احیای اقتصادی 1.9 تریلیون دلاری اقدامی ضروری و خوب بوده است. گالوپ موضوع اقتصاد را دومین دغدغه بزرگ شهروندان ایالات متحده دانسته بود و آمارها نشان می‌داد که دیگر موارد نظیر بحران مهاجرت با اختلاف زیاد نسبت به این دو موضوع اول در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.
