راهکارهایی برای به کار گرفتن کودکان تنبل

6 استراتژی ساده برای تبدیل کودک تنبل به بچه زرنگ

به گزارش اقتصاد آنلاین، بسیاری از والدین نیز مانند شما، معتقدند که «کودکانی تنبل» دارند. حقیقت این است که بیشتر بچه‌هایی که تنبل نامیده می‌شوند، واقعا تنبل نیستند. دلایل پنهان زیادی برای تنبلی ظاهری فرزند شما وجود دارد. مردم اغلب به اشتباه، به بچه‌های بی‌انگیزه برچسب «تنبل» می‌دهند، که به این معنی است که ناتوانی آن‌ها در  انجام کارهای مدرسه و یا هر کاری یک نقص شخصیتی است اما اگر خوب فکر کنید این موضوع نه تنها یک نقص نیست بلکه مدرکی برای ذاتی‌بودن آن هم وجود ندارد. 

در عین حال مقابله با تنبلی ، چه در مهدکودک یا مدرسه و چه در خانه ، می‌تواند یک چالش مهم برای والدین باشد. راه‌های زیادی وجود دارد که می‌توانید به آن‌ها انگیزه دهید. در این مقاله سعی  کردیم به این سوال که چگونه باید با کودک تنبل رفتار کرد پاسخ شفافی داده و راهکارهایی برای حل این مشکل ارائه دهیم، در ادامه مقاله همراه ما باشید.

۱-با آسان‌تر کردن کارها به تنبلی کودک، دامن نزنید

از آسان کردن کارها برای کودک‌ تنبل بپرهیزید. با تسلیم شدن در برابر خواسته‌های او و دلسوزی‌های نا‌به‌جا، کارها را برای کودک راحت نکنید. اگر شما تمام کارها را به جای او انجام دهید یا در اصطلاح عامیانه، لقمه حاضر و آماده به کودک تنبل بدهید، هرگز ارزش هیچ‌چیزی را متوجه نخواهد شد. در ابتدا، این تغییر رویه ممکن است باعث عصبانیت فرزندتان شود، اما تاثیر آن را می‌توانید در دراز مدت، زمانی که او شروع به یادگیری اهمیت ارزش‌گذاری چیزها می‌کند، ببینید. 

این تغییر را می‌توانید با دادن پاداش برای انجام کارهایی که کودک بدون نیاز به اجبار انجام می‌دهد، ایجاد کرد. فهرستی از فعالیت‌ها یا پیامدهای مثبت که می‌توان از آن‌ها به عنوان پاداش استفاده کرد (مثل: بازی کردن، گپ زدن با دوستان، تماشای تلویزیون، رفتن به سینما و بازی فوتبال ) تهیه کنید. بنابراین به‌راحتی می‌توانید آن‌ها را به وظایف خاصی مرتبط کنید.

اکنون، زمان آن رسیده است که آن را امتحان کنید، یک مسئولیت را انتخاب کرده و به عنوان مثال به فرزند خود بگویید: اگر اتاقش را مرتب کند، می‌تواند دوستانش را برای عصر دعوت کند یا اگر تکالیفش را به درستی در طول این هفته انجام دهد، می‌تواند یک انتخاب دلخواه برای خرج پول توجیبی‌اش داشته باشد. دقت کنید این پاداش‌ها جنبه‌ مادی نداشته باشند و برای کودک تبدیل به عادت نشوند. اجازه دهید فرزندتان بداند که زندگی واقعی این‌گونه است و همیشه در ازای انجام کارهای عادی پاداش نخواهد گرفت. پاداش‌ها صرفا نقش ایجاد انگیزه در کودک برای شروع کار و یادگیری ارزش‌گذاری برای چیزها را دارند و به تدریج باید کمرنگ یا حذف شوند. 

۲-برای کودک تنبل مثال خوبی درباره فرار از تنبلی باشید

کودکان آیینه‌ تمام نمای والدین هستند. فرزندتان همیشه شما را زیر نظر دارد و از اعمال شما چه خوب و چه بد تقلید می‌کند. در مقاله«آموزش مسئولیت پذیری به کودکان» نیز مفصل درباره این صحبت کردیم که اگر می‌خواهید کودکی مسئولیت‌پذیر تربیت کنید که کارهای شخصی خود را به طور مؤثر و مستقل انجام ‌دهد، نیاز است شما هم الگویی وظیفه‌شناس باشید نه تنبل و اهمال کار! 

هرزمان که  مجبور شدید بین یک مسئولیت و راحتی خودتان یکی را انتخاب کنید، تلاش کنید گزینه‌‌ای که در آن وظیفه‌شناسی بیشتری مطرح است را برگزینید. به طور مثال بین استراحت پس از یک روز کاری و بردن پدرتان به مطب دکتر، رفتن پیش پزشک برای انجام چکاپ(طبق قول و قرار قبلی با پدرتان) را انتخاب کنید.

به فرزندتان توضیح دهید که چرا مسئولیت‌پذیری انتخاب شما بوده است و مزایای آن را بیان کنید. فرزند شما خواهد دید که شما انجام وظایف را به تنبلی ترجیح می‌دهید و مثل یک درس این موضوع را خواهد آموخت. آموزش ارزش تعهد داشتن به کودکان تنبل، آن‌ها را تشویق می‌کند تا بهترین کار را انجام دهند و برای تکمیل وظایف خود انگیزه خواهند داشت.

۳-با ساخت فهرست وظایف از تنبلی کودکان پیشگیری کنید

مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها را به کودک تنبل ارائه دهید. انتظارات شما باید واضح و مختصر باشد تا کودک شما بداند دقیقا چه کاری باید انجام دهد. به جای این که مدام سرزنش کنید یا او را برای انجام کارهای روزمره تحت فشار قرار دهید، فهرستی از وظایف متناسب با سن کودک خود تهیه کنید که اجازه می‌دهد او کاملا در جریان این وظایف قرار بگیرد. لیست شما همچنین باید شامل مهلت هر کار باشد تا فرزندتان بتواند برنامه‌اش را متناسب با آن تنظیم کند.

۴-زدن برچسب «تنبل» به کودکان را متوقف کنید

این که به طور مداوم به کودکان خود بگویید تنبل هستند، تنبلی آن‌ها را کم نمی‌کند. در واقع، شما با برچسب  تنبلی زدن، فقط انگیزه  کودکان را از بین می‌برید و انرژی‌شان را هدر می‌دهید. چرا که یا تلاش می‌کنند ‌در مقابل شما مقاومت کنند و یا تسلیم این برچسب می‌شوند و برای همیشه دست از تلاش می‌کشند(چون این اسم در هر حال برای آن‌ها گذاشته شده). بنابراین بهترین کار این است که توجهتان را از سرزنش کردن و برچسب زدن به کودکان تنبل به سمت تلاش‌های مثبت آن‌ها معطوف کنید.

۵- کودک تنبل را در فعالیت‌های ورزشی خانوادگی شرکت دهید

 شما می‌توانید برای مقابله با تنبلی کودک برنامه ورزش‌های خانوادگی را برای روزهای تعطیل تدارک ببینید. در پارک نزدیک به خانه‌تان، دوچرخه‌سواری کنید، تیم والیبال تشکیل دهید یا با فرزندانتان شنا کنید. فرزندان شما از آن لذت خواهند برد و یاد می‌گیرند که فعال و سالم بودن می‌تواند سرگرم کننده هم باشد. علاوه بر این از «فواید ورزش برای کودکان» نیز بهره خواهند برد.

۶- تنبلی کودکان در انجام تکالیف را با این راهکارها کاهش دهید

نبرد والدین با بچه‌ها بر سر انجام تکالیف، یک موضوع چالش‌برانگیز و سوالی پرتکرار بین تمام خانواده‌هاست که ما در مقاله‌ای با عنوان «با بچه‌های بی‌علاقه به درس چه رفتاری داشته باشیم؟» به طور کامل به آن پرداختیم. در این قسمت نیز به صورت خلاصه به چند راهکار کلیدی در این باره می‌پردازیم:

۱-بررسی تکلیف کودک پس از اتمام

 مسائل ریاضی یا انشاهای کودکی که در انجام تکالیف تنبلی می‌کند را بررسی کنید تا مطمئن شوید که واقعا کار خود را به پایان رسانده است. اگر تکالیف او شامل مطالعه بود، از فرزندتان بخواهید قسمت تعیین شده را توضیح دهد تا ببینید چقدر مطالب را به خوبی درک می‌کنند. دقت کنید هرگز این کار مثل یک رئیس سخت‌گیر انجام ندهید او نیاز به لحن ملایم و تحسین‌گر شما دارد.

۲- ارائه پاداش و امتیازات مختلف و حذف عوامل حواس‌پرت‌کننده برای انجام تکالیف 

به کودکی که در انجام تکالیفش تنبلی می‌کند بیاموزید که قبل از این که بتواند فعالیت‌های لذت‌بخش‌تری انجام دهد، باید کار خود را کامل کند. به عنوان مثال، بگویید: «وقتی تکالیفتو تموم کردی، می‌تونی با پلی‌استیشن بازی کنی». سعی کنید ثابت‌قدم باشید و دسترسی آن‌ها به تلفن همراه، بازی‌های ویدیویی و سایر مواردی که حواس‌شان را پرت می‌کند، کاهش دهید.

می‌توانید از آن‌ها بخواهید تلفن خود را در یک سبد بگذارند و فقط پس از اتمام کار به آن‌ها اجازه دسترسی بدهید. برخی از بچه‌ها وقتی به موسیقی گوش می‌دهند بهتر عمل می‌کنند، بنابراین ممکن است بتوانید برای آهنگ‌هایی که به فرزندتان انگیزه می‌دهند استثنا قائل شوید.

۴-تقسیم تکالیف مدرسه به وظایف کوچک

به کودک کمک کنید تکالیف خیلی بزرگ را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کند. کودکان و بزرگسالان به طور یکسان، معمولا کارهایی را که غیر قابل انجام و سخت به نظر می‌رسند، به تعویق می‌اندازند. اگر فرزندتان پروژه بزرگی دارد، به او کمک کنید تا بفهمد چگونه آن را به بخش‌های قابل مدیریت‌تری تقسیم کند. هر مرحله را در یک تقویم یادداشت کنید، و هر روز با کودکتان پیگیری کنید تا مطمئن شوید که مراحل را تا آخرین لحظه به تعویق نمی‌اندازند.

۵-شناخت علت‌های تنبلی کودک در انجام تکالیف

 مشکلات موجود در خانه، قلدری، اختلال‌های مختلف و طیفی از مسائل دیگر نیز می‌تواند زمینه‌ساز تنبلی کودک و فقدان انگیزه او برای انجام تکالیف باشد. برای نمونه وقتی کودکان با استعداد به چالش کشیده نمی‌شوند، اغلب بی‌انگیزه می‌شوند. به همین ترتیب، ناتوانی‌های یادگیری تشخیص داده نشده معمولا با تنبلی اشتباه گرفته می‌شوند. هر کودکی منحصربه‌فرد است، بنابراین والدین، معلمان، و مشاوران مدرسه یا روانشناس کودک باید با یکدیگر همکاری کنند تا موقعیت‌های خاص را از طریق دارو یا مشاوره حل کنند. با فرزندتان گفتگوی مستقیم داشته باشید.

 از او بپرسید که آیا چیزی در ذهنش اذیتش نمی‌کند یا با دانش آموز دیگری دعوا  ندارد، یا با هر کشمکش عاطفی دیگری روبرو نیست؟ سعی کنید به آن‌ها اطمینان دهید و بگویید که بدون ترس از قضاوت، با شما صحبت کند. در حین صحبت کردن، علاوه بر گوش دادن به آن‌چه می‌گوید، ارتباط غیرکلامی را نیز رعایت کنید.

اگر علائم طولانی مدتی مانند مشکل در تمرکز، درک ضعیف خواندن یا مشکل در پیروی از دستورالعمل‌ها را مشاهده کرده‌اید، با پزشک کودک خود صحبت کنید. از او بخواهید شما را به یک روانشناس کودک ارجاع دهد که بتواند ناتوانی یادگیری بالقوه را تشخیص دهد.

۷- تنبلی کودک در حرف زدن، هر چیزی را به تنبلی مرتبط نکنید

در چکاپ‌های ۱۸ ماهگی تا ۲ سالگی فرزندتان اگر پاسخ شما به سوال دکتر درباره این که کودک چه کلماتی را به زبان می‌آورد، هیچ کلمه‌ای باشد احتمالا ناراحت و نگران می‌شوید. حتی گاهی والدین، فرزندشان را «تنبل» یا «لجباز» توصیف می‌کنند، زیرا هنوز صحبت نمی‌کنند. بسیاری از آن‌ها فکر می‌کنند چون کودک همه‌چیز را درک می‌کند، پس احتمالا فقط تصمیم گرفته که صحبت نکند. این‌که هر تاخیر رشدی را به تنبلی کودک ربط دهید، باور اشتباهی است. 

تصور کنید شما و دوستتان قبلا هرگز نرقصیده‌اید، اما تصمیم دارید با هم در یک کلاس رقص ثبت‌نام کنید. به نظر می‌رسد دوست شما در حال یادگیری سریع است، اما شما در تشخیص پای راست خود از چپ مشکل دارید و نمی‌توانید ریتم را پیدا کنید. آیا شما تنبل‌تر از دوستتان هستید؟ احتمالا متوجه خواهید شد که رقصیدن برای شما سخت‌تر از دوستتان است. می‌توانید پیشرفت کنید، اما به تمرین بیشتری نیاز دارید. وقتی مربی توجه بیشتری به شما می‌کند و حرکت‌ها را کمی آهسته‌تر به شما نشان می‌دهد، این کار برایتان راحت‌تر می‌شود. حرف زدن برای کودکان هم همین‌طور است و هیچ‌گونه قصد قبلی یا تنبلی در کار نیست. 

 ممکن است این کار هم‌اکنون برای شما ساده به نظر برسد اما برای کودکی که در ابتدای راه است آموختن این مهارت، دشوار خواهد بود. راه‌های متنوعی برای تحریک صحبت کردن کودکان وجود دارد. شما می‌توانید با هم بلند بلند کتاب یا آواز بخوانید یا به طور روزانه و در حین انجام کارها هر چیزی را روایت کنید. تقلید کردن صداهای حیوانات یا بازی با کودکانی که بیشتر صحبت می‌کنند نیز برای فرزندتان مفید به نظر می‌رسد. اگر کودکان در فعالیت‌هایی که ذکر شد با شما همراهی نمی‌کنند اشکالی ندارد. در این صورت بهترین انتخاب، انجام بازی‌های هدفمند است که علاوه بر سرگرم کردن آن‌ها، به طور ضمنی به تقویت مهارت‌های کلامی‌شان کمک می‌کنند. در مقاله «بازی‌های تقویت گفتار کودک»، ما به معرفی تعدادی از این فعالیت‌های هدفمند پرداختیم.

۸- تنبلی کودک در راه رفتن را با تمرین کردن از بین ببرید

 تاخیر در راه رفتن می‌تواند به دلیل مشکلات پا یا ساق پای کودک، نرم شدن یا ضعیف شدن استخوان‌ها، یا به علت شرایطی باشد که بر عضلات تاثیر می‌گذارد مانند فلج مغزی و دیستروفی عضلانی. اگر به نظر می رسد کودک شما می‌لنگد یا اگر پاها ضعیف یا ناهموار به نظر می‌رسند، با پزشک کودک خود مشورت کنید. 

اما برخی از نوزادانی که تا ۱۴ ماهگی راه رفتن را شروع نمی‌کنند، به تمرین بیشتری نیاز دارند. برای کمک به نوزادان در برداشتن اولین گام‌های خود، والدین و مراقبان می‌توانند روی زمین قرار بگیرند و در حالی که در وضعیت ایستاده هستند، دست‌هایشان را بگیرند. به آرامی کودک را روی زمین هدایت کنید. این تمرین به نوزادان می‌آموزد که چگونه پاهای خود را بلند کرده و در اتاق حرکت کنند. همچنین به نوزادان کمک می کند تا عضلات پای قوی‌تری داشته باشند و تعادل آن‌ها را بهبود می‌بخشد.

اگر کودک شما بدون گرفتن مبل نمی‌ایستد، یک اسباب‌بازی دو قسمتی تهیه کنید. بگذارید یک تکه را با یک دست بردارند و سپس قسمت دیگر را به آن‌ها بدهید یا یک توپ را روی زمین در کنار پای او قرار دهید. او ممکن است در ابتدا به طور تصادفی به توپ ضربه بزند، اما همان‌طور که شما آن را در کنار پاهایش قرار می‌دهید، شروع به بلند کردن یک پا برای ضربه زدن عمدی به توپ می‌کند. توپ را در دو طرف بدن او قرار دهید تا بتواند با هر دو پا ضربه زدن را تمرین کند. تاکتیک دیگر این است که وقتی کودک شما ایستاده است، اسباب بازی‌ها را روی زمین قرار دهید. این کارها باعث می‌شود که کودک عضلات حرکتی خود را بیشتر درگیر و تقویت کند تا بتواند راه رفتن را مدیریت کند. این استراتژی‌ها می‌توانند به راه‌رفتن کودک کمک کنند، شما می‌توانید محیطی ایجاد کنید که به کودک کمک شود این کار را برای خودش بهتر انجام دهد. 

هیچ دکمه‌ای برای تغییر یک‌شبه کودکان از «تنبل» به «زرنگ» وجود ندارد

شاید شما هم این ضرب‌المثل را شنیده باشید که «نابرده رنج گنج میسر نمی‌شود»، در عصری که خواهان راه‌حل‌های سریع است، همه والدین، فرزندانی شگفت‌انگیز را در سریع‌ترین زمان ممکن و بدون هیچ تلاشی می‌خواهند. پدر و مادر شدن شغل سختی است و با انگیزه نگه داشتن فرزندانتان نیاز به صرف انرژی، مطالعه و تلاش دارد. ایجاد عادات خوب و ازبین بردن عادات بدی چون تنبلی در کودکان فرایندی زمان‌بر است و نیاز به همراهی شما دارد. این تغییر یک شبه اتفاق نمی‌افتد و هیچ قرص و آمپول یا دکمه‌ سحرآمیزی برای تبدیل کودک تنبل به زرنگ وجود ندارد.

 در این مقاله سعی کردیم نکات و راهکارهای موثری را در ایجاد انگیزه و تغییر عادات کودکانی که در اصطلاح عامیانه، کودک تنبل نامیده می‌شوند را ذکر کنیم. شما از چه روش‌های دیگری برای تربیت یک کودک سخت‌کوش و تلاشگر استفاده می‌کنید؟