درب چاه‌های نفت بسته می ­شود؟

به گزارش خبرنگار اقتصاد آنلاین، آمارهای تجارت خارجی هر ماه رشد جدیدی را به ثبت می­رسانند و حالا شرایط اگرچه هنوز هم فاصله زیادی با روزهای بدون تحریم دارد؛ اما رونق خوبی نسبت به سال­ هایی دارد که تحریم­ها در کشور اوج گرفته­اند و تجارت خارجی ایران با برخی محدودیت­ ها مواجه بوده است.

البته بخشی از این افت تجارت خارجی مرتبط با آنچیزی بود که تحریم برای اقتصاد ایران رقم زده و از نقل و انتقالات مالی تا مشکلات مرتبط با حمل و نقل کالا گرفته، اقتصاد ایران را با آسیب­هایی مواجه ساخته است؛ اما آنچه که بیش از هر چیز بر روی تجارت خارجی ایران اثر گذاشت و به روایت بسیاری از کارآفرینان و صنعتگران، افراد صاحب نام و شناسنامه­دار را خانه­نشین کرد، مجموعه سیاست­های غلطی بود که برخی سیستم ­ها در این حوزه پیاده­ سازی کردند و متاسفانه آثار آن درست در دوره­ای که باید صادرات و ارزآوری آن به بهترین شکل پیش می­رفت، با افت مواجه گردید.

اکنون چند ماهی است که تجارت خارجی ایران رونق گرفته و ارز صادراتی به یکی از نقش­آفرینان جدی عرصه تجارت خارجی و تامین نیازهای ارزی کشور تبدیل شده است و حتی شاید بتوان امیدوار بود که درب چاههای نفت را بالاخره بست و اقتصاد ایران را به طور کامل از دلارهای نفتی جدا کرد.

البته طی سنوات گذشته هم تا حدود خیلی زیادی این اتفاق رخ داد؛ اما کمبود ارزهای حاصل از صادرات غیرنفتی در کنار محدودیت­هایی که فروش نفت و منابع حاصل از آن برای کشور رقم زده بود، بخش واردات و تامین نیازهای کشور را با محدودیت ارزی مواجه می­ساخت؛ اما اکنون روند افزایش فروش کالاهای صادراتی ایران از یک سو و مجموعه سیاست­هایی که دولت برای حمایت از ارزآوری صادرکنندگان غیرنفتی در نظر گرفته است از سوی دیگر سبب شده تا درآمدهای ارزی حاصل از صادرات غیرنفتی به شیوه مناسبتری به کشور برگردد.

در واقع، با اعلام ابلاغیه معاون اقتصادی رئیس جمهور مبنی بر تسهیل روش­های رفع تعهد ارزی که در مهرماه سال گذشته و در هفته­های ابتدایی حضور دولت سیزدهم بر مسند امور صادر شد صادرات غیرنفتی و بازگشت ارز صادراتی نفس کشید و توانست روند قرار گرفتن ارزهای صادرکنندگان در سیستم ارزی کشور را سرعت بخشد.

حالا هم گره‌ای از کار صادرکنندگان باز شده که به نظر می­رسد آثار مثبت آن را بتوان در ماههای آتی به خوبی مشاهده کرد، چراکه دولت تصمیم گرفته تا اجازه دهد ارز صادرکنندگان به نرخ توافقی از سوی صرافی­ها به صورت نامحدود خریداری شود و این اختلاف ارزی که بین بازار آزاد و سامانه نیما تا پیش از این صادرکنندگان را آزار می­داد، بتواند پوشش داده شود.

در واقع، با مکانیزمی که اکنون بانک مرکزی و دولت در نظر گرفته است، شرایط به گونه­ای پیش رفته که بازگشت ارز صادراتی تسریع شده و روند فروش ارز به واردکنندگان و صرافی­ها نیز از شرایط مساعدتری برخوردار شود، اما همه اینها یک پیش شرط دارد و آن اینکه دولت بتواند روز به روز قیمت بازار متشکل ارزی را به آنچه که در بازار آزاد اتفاق می­افتد نزدیک و نزدیکتر کند.

مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران می­گوید: باید به دولت هشدار داده شود که در گردابی که دولت گذشته دچار آن بود، گرفتار نشود، گفت: دولت گذشته ارز را تثبیت کرد و با توجه به قیمت واقعی ارز، روز به روز فاصله قیمت ارز تثبیتی با قیمت ارز واقعی بیشتر می‌شد.

وی می افزاید: اگر قرار است ارز مورد نیاز واردکنندگان از طریق سامانه نیما تأمین شود باید مراقب بود که تا فاصله نرخ ارز نیمایی با بازار آزاد زیاد نشود و دوباره یک قیمت ثابتی برای ارز در نظر گرفته نشود.

به گفته خوانساری، خوشبختانه تصمیمی که دولت در هفته گذشته اتخاذ کرد و اجازه داد تا صادرکنندگان ارز را به صرافی‌ها بدهند اقدام مثبتی بود و امیدواریم این موضوع بسط یابد و در عین اینکه صادر کننده مکلف باشد که ارز خود را به کشور وارد کند اما کوتاژ صادراتی خود را با افرادی که قصد واردات دارند، مبادله کنند و لذا ارز به صورت شناور در کشور باشد.

همچنین کامران سلطانی زاده، رئیس شورای عالی کانون صرافان از مراجعه صادرکنندگان برای عرضه ارز در صرافی‌ها خبر می دهد و می گوید: این تصمیم دولت توانسته تاثیرات بسیار خوبی را بر بازار از یک سو و رغبت صادرکنندگان به فروش ارز بیشتر به جای بگذارد؛ به نحوی که صادرکنندگان با جدیت و تعداد زیاد برای فروش ارز در حال مراجعه به صرافی‌ها هستند.

او می گوید که قیمت توافقی است و محدودیتی برای قیمت‌گذاری وجود ندارد. با توجه به کاهشی شدن قیمت ارز خریداران نیز فعلا دست نگه داشته اند.