مدیران عامل کدام بانک ها متخلف هستند؟
بزرگترین بانک دولتی، (بانک ملی) به هیچ یک از شکایات ثبت شده مردمی در سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات پاسخ نداده است و علاوه بر عبور از میانگین زمان پاسخگویی، در ۹ ماهه سال ۱۴۰۰، حدود ۲۸۳ روز زمان برای پاسخ به درخواست‌های مردمی صرف کرده است.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران، در ادامه بررسی ها، به طور میانگین بانک گردشگری ۱۹۸ روز، موسسه اعتباری توسعه ۳۹۸ روز، بانک سپه ۳۲۳ روز، بانک‌ملت ۱۵۸ روز، بانک توسعه تعاون ۳۵۷ روز، بانک پارسیان ۱۹۳ روز، بانک صادرات ایران ۲۵۷ روز و بانک سینا ۲۶۰ روز را برای پاسخدهی زمان صرف کرده اند. البته بانک مسکن با میانگین استاندارد ۱۰ روزه به درخواست‌ها پاسخ داده است.
یعنی در جدولی که منتشر شده مدیرعاملان ۳۰ بانک متخلف شناخته شده اند. چرا که زمان بندی پاسخگویی به سوالات و درخواست‌ها بیش از ۱۰ روز بوده و این نشان دهنده تخطی از قانون ابلاغ شده است.
در ماده ۲۲ قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات گفته شده است، ارتکاب عمدی اعمال زیر جرم است و دستگاه های خاطی مجرم شناخته می شوند:
الف ـ ممانعت از دسترسی به اطلاعات برخلاف مقررات این قانون.
ب ـ هر فعل یا ترک فعلی که مانع انجام وظیفه کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات یا وظیفه اطلاع رسانی مؤسسات عمومی برخلاف مقررات این قانون شود.
و مرتکب این تخلف، به پرداخت جزاء نقدی از سیصدهزار (۳۰۰.۰۰۰) ریال تا یکصدمیلیون (۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال با توجه به میزان تأثیر، دفعات ارتکاب جرم و وضعیت وی محکوم خواهد شد.
قانونی که دستگاه را ملزم به ثبت اطلاعات شفاف می کند
اصل یکصد و بیست و سوم (123) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران "قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات" است که دستگاه های مختلف را برای پاسخگویی به مردم و همچنین شفاف سازی اطلاعات ملزم می کند. این قانون با 23 بند دستگاه ها را به طرق مختلف به بیان اطلاعات شفاف، پاسخگویی به سوالات، ابهامات و مشکلات عمومی است.
این قانون دارای خلاصه مفاد ذیل است:
۱ تعاریف: اطلاعات- اطلاعات عمومی- اطلاعات شخصی- موسسات عمومی- موسسات خصوصی
۲ هر شخص ایرانی حق دسترس به اطلاعات عمومی دارد مگر منع قانونی
۳ ممانعت از پخش اطلاعات تغییر یافته
۴ ممنوعیت افشاء منابع اطلاعاتی اشاعه دهندگان
۵ در دسترس قراردادن اطلاعات موضوع قانون به طور عادلانه
۶ درخواست تنها توسط شخص یا وکیل قانونی
۷ عدم اخذ دلیل تقاضای دسترسی
۸ پاسخ به درخواست دسترسی به اطلاعات در حداکثر ۱۰ روز- لزوم تدوین ایین نامه توسط کمیسیون
۹ پاسخ به درخواست دسترسی به صورت کتبی یا الکترونیک
۱۰ انتشار اطلاعات عمومی
۱۱ ممنوعیت طبقه بندی مصوباتی که موجد حق یا تکلیف عمومی است
۱۲ گزارش انتشار به کمیسیون
۱۳ عدم دسترسی به اطلاعات طبقه بندی شده
۱۴ رد درخواست اطلاعات مربوط به حریم خصوصی یا حاصل از هتک حریم خصوصی
۱۵ منع افشای اطلاعات شخص ثالث و استثنای آن
۱۶ عدم ارائه اطلاعات به دلیل خطر جانی و مالی برای دیگری
۱۷ عدم ارائه اطلاعات به دلایل موجه: سلب منیت عمومی- ادله جرم-...
۱۸ تشکیل کمیسیون- تدوین آیین نامه اجرایی کمیسیون توسط کمیسیون
۱۹ همکاری دستگاه‌ها با کمیسیون
۲۰ گزارش هرساله کمیسیون به رئیس جمهور و مجلس
۲۱ حق تکذیب کذب واخذ خسارات بر اساس مسئولیت مدنی
۲۲ مجازات عدم اجرای قانون: معاونت از دسترسی- اختلال در کار کمیسیون یا اطلاع رسانی- امحاء- عدم رعایت مهلت‌های مقرر
۲۳ تدوین آیین نامه اجرایی ماده ۲۳ قانون (در کمیسیون فرعی فرهنگی دولت با ۸ پیشنهاد وزارت ارتباطات نهایی شد)
این سامانه با آدرس ( https://iranfoia.ir/web/guest/home) یکی از ابزارهای اجرای قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات محسوب می‌شود. به این ترتیب که مردم می‌توانند در بستر این سامانه درخواست اطلاعات کرده و سازمان‌های فعال به درخواست‌های ثبت شده، برای دسترسی به اطلاعات پاسخ می‌دهند.
نحوه پاسخگویی در این سامانه به سه بخش پاسخ کافی نیست، از این پاسخ رضایت دارم و پاسخ بی ارتباط است دسته بندی شده است. به عنوان مثال وزارت کشور با 83 مورد "پاسخ کافی نیست" در صدر این موضوع قرار گرفته است. در کنار آن وزارت نیرو با ۷۵۱ مورد رضایت در پاسخگویی در صدر رضایت‌ها قرار گرفته و استانداری هرمزگان با ۲۰۳ پاسخ بی ارتباط نیز در صدر این جدول قرار گرفته است.
مردم چگونه می توانند برای ثبت درخواست و اطلاعات وارد این سامانه شده و درخواست خود را ثبت کنند؟
ابتدا در سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات ثبت نام می‌کنید (ثبت اطلاعات شخصی و اطلاعات شماره تماس) تا کد فعال‌سازی ارسال شود. با مشخص شدن نام کاربری و رمز عبور وارد سامانه شده و امکان ثبت درخواست برای هر سازمانی که فعال است فراهم می‌شود. ثبت و درخواست دسترسی به اطلاعات در حال حاضر هیچگونه هزینه‌ای ندارد و تمام فرایند ثبت درخواست، دریافت اطلاعات، ثبت اعتراض وپاسخ به آن تحت این سامانه به صورت رایگان صورت می‌گیرد.
در این سامانه می‌توان دسترسی به اطلاعات (هر نوع داده از جمله صوت، تصویر، فیلم، نوشته، نشانه، نقشه، اعداد و یا ترکیبی از آن‌ها که در اسناد مندرج باشد) را درخواست کرد. منظور از اطلاعات، داده‌هایی است که در اسناد مندرج باشد یا به صورت نرم‌افزاری ذخیره شده و یا با هر وسیله دیگری ضبط شده باشد.
درخواست‌هایی نظیر:
شکایت از عملکرد سازمان، پیگیری شکایت ثبت شده در سازمان، درخواست وام، درخواست دریافت یارانه، بسته معیشتی، تأیید یا تکذیب اخبار، اعلام موضع رسمی دستگاه نسبت به موضوع خاص جزء کارکرد این سامانه نیست و درخواست دسترسی به اطلاعات محسوب نمی‌شود و پاسخی برای این نوع از درخواست‌ها در این سامانه قابل ارائه نیست.
در ادامه فرآیند بررسی، در صورتی که پاسخ ارسالی برای متقاضی منجر به شکایت شود، دبیرخانه کمیسیون برای بررسی درخواست شکایت و پاسخ ارائه شده مشورت و راهنمایی لازم درخصوص پاسخگویی در مجرای قانون را انجام می‌دهد.
دراین صورت امکان ثبت یک بار شکایت از سوی متقاضی در سامانه فراهم است و ارایه پاسخ به اعتراض با نظارت دبیرخانه کمیسیون برای متقاضی ارسال خواهد شد. چنانچه پاسخ به درخواست، منفی باشد، باید مستند قانونی وعلت ممنوعیت دسترسی به متقاضی اعلام شود.
بعد از اینکه مردم درخواست و یا شکایت خود را در این سامانه ثبت کردند، مسئول یا مدیر پاسخگویی که توسط بالاترین مقام دستگاه و سازمان تعیین می‌شود به درخواست‌های اطلاعات مردم در سامانه پاسخ می‌دهد.
پس از ثبت درخواست، مدیر پاسخگویی سازمان آن را مشاهده و درصورت در اختیار داشتن اطلاعات از طریق سامانه پاسخ را برای متقاضی ارسال خواهد کرد.
