چگونه سوالات امتحان نهایی افشا شد؟ / زرنگی دانش آموزان یا سهل انگاری مسئولان؟
اظهارات امروز دبیر کارگروه آموزش دیده‌بان شفافیت و عدالت کشور مبنی بر لو رفتن سؤالات امتحانات نهایی تنها ۱۰دقیقه بعد از شروع آزمون، واکنش‌های بسیار گسترده‌ای را به دنبال داشته است.
اقتصادآنلاین - عاطفه حسینی؛ هامون سبطی دبیر کارگروه آموزش دیده‌بان شفافیت و عدالت کشور در مصاحبه با یکی از خبرگزاری‌های کشور بیان کرد که در امتحانی که دو روز پیش برگزار شده، پاسخ سؤالات که بسیار کوتاه و حافظه محور بوده است، ۱۰ دقیقه بعد از شروع آزمون بر روی کانال عمومی قرار گرفته است. این درحالی است که این کانال‌ها به کانال‌های دیگر فوروارد می‌شوند و چند صدهزار دانش‌آموز می‌توانند به این سؤالات دسترسی داشته باشند.
به دنبال انتشار این خبر، علاوه بر مطرح شدن موضوعاتی چون عدالت آموزشی و اینکه افراد متخلف چگونه می‌توانند به سوالات امتحانی دست پیدا کنند، سوال اساسی این است که چرا دانش آموزان بر سر جلسه امتحان نهایی موبایل همراه داشتند؟
این سهل انگاری درحالی است که سبطی از وجود جاسوس‌افزارهایی خبر داد که خیلی کوچک هستند و در پاک‌کن، مداد و گوش جاسازی می‌شوند و چندین کانال ده‌ها هزار نفری هست که به صورت عمومی، سؤالات و پاسخ‌های امتحانات نهایی آموزش و پرورش را پخش می‌کند.
محمدرضا نیک نژاد، کارشناس آموزشی در خصوص ساز و کار جلوگیری از تقلب در مدارس کشور به اقتصادآنلاین گفت: علی‌رغم وجود بخشنامه سراسری، مدارس در این زمینه بسیار سلیقه‌ای برخورد می‌کنند. در تقلب اخیر درحالی دانش آموزان در جلسه امتحان موبایل به همراه داشتند که این کار غیر قانونی است. به ویژه در مدارس غیر دولتی و خصوصی که مشتری محور هستند چنین سهل انگاری‌هایی بیشتر دیده می‌شود.
دبیر کارگروه آموزش دیده‌بان شفافیت و عدالت در بخش دیگری از سخنان خود ضمن انتقاد شدید از آموزش و پرورش بیان کرده وزارت آموزش و پرورش نتوانسته است خود را با پیشرفت فناوری هماهنگ کند و فقط در موضع انکار و حاشا قرار گرفته است. وی ادامه داد: این وزارتخانه، خود را مقدس می‌داند و هر واقعیتی که بخواهد این تقدس توهم‌آمیز را خدشه‌دار کند، انکار می‌کند. در این حالت با سرعت بسیار زیادی، فاصله‌اش با واقعیت، مردم و نیازهایی که در کشور وجود دارد، افزایش پیدا می‌کند.
نیک نژاد نیز ضمن اظهار تعجب از انکار تقلب در امتحانات از سوی آموزش و پرورش گفت: در دوره‌های گذشته نیز تقلب سازمان یافته در امتحانات و حتی کنکور رخ داده و مسئولان از دستگیری مسببان آن خبر داده‌اند بنابراین در حال حاضر چگونه تقلب در امتحانات را انکار می‌کنند. انکار آموزش و پرورش در خصوص تقلب در امتحانات تنها پاک کردن صورت مساله است.
وی همچنین با تاکید بر عدم موفقیت آموزش و پرورش در جلوگیری از تقلب در امتحانات ادامه داد: من و همکارانم به عنوان معلم بسیار شاهد تقلب و همچنین سهل انگاری در این خصوص هستیم. برای مثال در سال‌های گذشته زمانی که تقلبی رخ می‌داد ممکن بود دانش آموز از مدرسه اخراج شود اما درحال حاضر ما شاهد آن هستیم که معلم‌ها و یا مراقبین امتحانات فقط به تعویض جای دانش آموزان اکتفا می‌کنند.
نیک نژاد در خصوص سازوکار طراحی سوالات امتحانات نهایی گفت: ابتدا طراحان در قرنطینه سوالات را طرح می‌کنند و سپس این سوالات در پاکت‌های مهر و موم شده به آموزش و پرورش ارسال می‌شود. مسئولان انتقال این پاکت‌ها از سوی مدارس، همان صبح امتحان سوالات را از آموزش و پرورش تحویل می‌گیرند. بنابراین ممکن است در هر کدام از این مراحل خطایی صورت گیرد و باندهایی که درآمدهای کلانی هم دارند از این فرصت‌ها سوء‌استفاده کنند.
نیک نژاد در پایان در خصوص ریشه‌یابی تقلب در امتحانات بیان کرد: وجود رویکرد کمی به آموزش در کشور ریشه چنین مشکلاتی است. در ایران برون داد و بازده آموزشی فقط نمره است. بنابراین حساسیت دانش آموزان بر روی نمره افزایش می‌یابد و برای جلب رضایت جامعه از مسیرهای میان‌بر نیز استفاده می‌کنند. بنابراین وقتی بازار تقلب وجود داشته باشد عرضه نیز انجام می‌شود و متاسفانه این عرضه در سال‌های اخیر روند افزایشی داشته است.
