«پالایش یکم» بدموقع عرضه شد / وجود بازارگردان برای دارا یکم و پالایش ضروری است

اقتصاد آنلاین – سهیل بانی؛ حواشی پیرامون صندوق پالایش یکم همچنان ادامه دارد. بسیاری از فعالین بازار تاکید دارند که «پالایش» در زمان عرضه گران فروخته شده است و تبعات آن همچنان دامن‌گیر این صندوق است. در این گزارش، سید رضا علوی، کارشناس بازار سرمایه، این ادعا را بررسی می‌کند.

ماهیت دارا یکم و پالایش

علوی در ابتدا سازوکار این صندوق‌ها را تشریح کرد و گفت: صندوق‌های دارا یکم و پالایش یکم، در دنیا به نام sector fund (صندوق‌های بخشی) معروف هستند. این صندوق‌ها روی صنعت خاصی سرمایه‌گذاری می‌کنند و مختص آن صنعت هستند. مثلا صندوق‌های بخشی پالایشی، فقط روی نمادهای پالایشی سرمایه‌گذاری می‌کنند. این صندوق‌ها قبلا در ایران وجود نداشتند. در حال حاضر هم صندوقی به این نام وجود ندارد ولی در عمل، دارا یکم و پالایشی یکم، این کار را انجام دادند.

وی افزود: حسن این صندوق‌ها این است که اگر یک سرمایه‌گذار، تشخیص دهد که در حال حاضر برای مثال صنعت معدنی مناسب سرمایه‌گذاری است، لازم نیست که همه سهم‌های این صنعت را بررسی کند و می‌تواند واحد‌های صندوق بخشی معدنی را بخرد. در این صندوق‌ها، کارشناسان صنعت مربوطه را بررسی می‌کنند و سرمایه‌گذار می‌تواند بهترین بازدهی از آن صنعت را کسب کند.

علوی ادامه داد: این صندوق‌ها بسیار ناپخته و ناقص در ایران اجرا شدند و ایرادات بزرگی دارند. اول آن‌که مدیریت متمرکز ندارند. از طرف دیگر با وجود اینکه در صندوق‌ها، بازارگردانی و نقدشونگی رکن مهمی است، بازارگردانی برای دارایکم و پالایش وجود ندارد. اگر اصلاحاتی روی این صندوق‌ها اعمال شوند، می‌توانند الگویی برای ایجاد صندوق‌های بخشی بیشتر در صنایع دیگر باشند.

چه پتانسیلی پیشروی پالایشی یکم وجود دارد؟

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه اظهار کرد: در بازار یک فرض وجود دارد که بورسی‌ها فکر می‌کنند که قیمت این صندوق‌ها باید با NAV اختلاف زیادی داشته باشند. زیرا فعالان بازار، این صندوق‌ها را با شرکت‌های سرمایه ‌گذاری مقایسه می‌کنند که نسبت قیمت به خالص ارزش دارایی‌های 5۰ تا ۶۰درصد دارند. در صورتی که بخشی از اختلاف قیمت و NAV شرکت‌های سرمایه‌گذاری، به دلیل سرمایه‌گذاری‌های غیرشفاف روی شرکت‌های خارج بورسی و دیگر مشکلات است. با این وجود در صندوق‌های دارا یکم و پالایشی یکم، همه چیز بوده است و پرتفوی آن‌ها نیز کاملا بورسی است. 

وی ادامه داد: بنابراین درست نیست که بگوییم این صندوق‌ها گران هستند. اتفاقا اختلاف قیمت وNAV  کم در این صندوق‌ها، پتانسیلی برای آن‌ها ایجاد می‌کند که درصورت اصلاح نواقص، به قیمت‌های بالاتر نزدیک شوند.

«پالایش» گران بود یا نه؟

علوی اذعان کرد: می‌توان گفت زمان عرضه پالایش یکم مناسب نبود. این صندوق زمانی پذیره‌نویسی شد که بازار در یک پیک قرار داشت و به تبع آن، قیمت سهم‌های موجود در «پالایش» حباب داشت. شاید می‌شد با تخفیف‌های بیشتر این حباب را پوشش داد و صندوق‌ را با قیمت بهتری عرضه کرد. با این وجود نمی‌توان گفت در آن شرایط بازار، صندوق گران پذیره‌نویسی شده‌است. شاید اگر پالایش یکم با فاصله زمانی بیشتر و نواقص کمتری عرضه می‌شد، بهتر بود.

آینده صنعت پالایشگاهی ایران

وی در پایان تصریح کرد: صنعت پالایشی، جزء مزیت‌های کشور ما است و به نظر می‌رسد که آینده خوبی داشته باشد. به نظر می‌رسد اصلاح در قیمت انرژی هم دیر یا زود انجام شود و ممکن است که با قیمت‌های جدید بنزین و نفت و همچنین رشد نرخ دلار، سود شرکت‌های پالایشی افزایش پیدا کرده و به تبع آن وضعیت پالایش یکم نیز بهبود یابد.