آیا جراحی کردن خطر آمبولی ریه را افزایش می دهد؟
آمبولی ریه (PE) عبارت است از یک لخته خون در ریه. لخته اغلب در رگهای عمیق پاها شکل میگیرد و گاهاً این بیماری بهعنوان ترومبوز ورید عمقی (DVT) شناخته میشود. اگر لخته شل شود و از طریق جریان خون حرکت کند، ترومبوآمبولی وریدی (VTE) نامیده میشود و ممکن است نشاندهنده یک وضعیت تهدیدکننده زندگی باشد.
به گزارش اقتصادآنلاین؛ آمبولی ریه معمولاً ترومبوآمبولی وریدی است که از ساق پا به ریهها منتقل میشود. اگر درمان مؤثری برای آمبولی ریه پیدا نکنید، آمبولی میتواند منجر به فشارخون ریوی شود. این وضعیتی است که در آن فشارخون در عروق ریه، به سطح ناسالم افزایش مییابد و همچنین سمت راست قلب را تحتفشار قرار میدهد.
هنگامی که قلب مجبور است برای مدت طولانی بیشتر از حد معمول کار کند، میتواند منجر به نارسایی قلبی شود. در اکثر موارد ترومبوآمبولی وریدی در طول بیماری یا بعد از بستری در بیمارستان، معمولاً بعد از جراحی ایجاد میشود.
بسیاری از این لختههای خون را میتوان با مراقبت مناسب در بیمارستان و حتی در خانه پس از عمل جراحی پیشگیری کرد.
علایم آمبولی ریه
هنگامی که لخته یک شریان ریوی را مسدود میکند، یکی از اولین علایم ، تنگی نفس است. آمبولی ریه همچنین میتواند باعث تنفس سریع غیرمعمول شود. همچنین ممکن است با آمبولی ریه احساس درد در قفسه سینه کنید. لخته شدن خون در ریهها همچنین میتواند جریان خون در مغز را کاهش داده و باعث شود کمی احساس سبکی کنید.
آمبولی ریه و جراحی
آمبولی ریه علل احتمالی زیادی دارد. شایعترین علت آن، استراحت طولانیمدت در رختخواب است. وقتی برای مدت طولانی راه نمیروید یا پاهایتان را حرکت نمیدهید، خون آنطور که باید در بدن گردش پیدا نمیکند.
خون در رگها جمع شده یا لخته میشود و لختههای خون بیشتری نیز ایجاد میشود. علل کمتر رایج شامل مغز استخوان دراز و شکسته و همچنین بافت ناشی از تومور و حتی حبابهای هوا است.
لازم است بدانید این رگهای خونی هستند که خون را به قلب بازمیگردانند. اگر لخته از ورید عمقی به قلب برسد، توقف بعدی در ریهها است، جایی که خون اکسیژن دریافت میکند و دیاکسیدکربن را از بین میبرد. عروق خونی بسیار کوچک میشوند و این میتواند باعث لخته شدن در رگ شده و جریان خون را در ریهها مسدود کند.
عوامل خطر
هرگونه جراحی که شما را مجبور به خوابیدن در تخت کند میتواند خطر ابتلا به آمبولی ریه را افزایش دهد. با این حال، برخی از جراحیها بسیار خطرناکتر هستند. این موارد شامل جراحی لگن، ساق پا یا زانو است. ریسک این عملیات فقط طولانی شدن زمان خواب آنها نیست. موقعیت لازم برای جراحی ممکن است خطر ترومبوآمبولی و آمبولی ریه را افزایش دهد.
عوامل خطر زیر را حتماً در نظر داشته باشید:
• شکستگی پا یا آسیب دیگر که مستلزم این است که پاها برای مدتی بیحرکت باشند نیز میتواند خطر تشکیل لخته خون در پای شما و احتمالاً حرکت به ریهها را افزایش دهد.
• بسیاری از انواع سرطان، از جمله سرطانهای مغز، ریه، لوزالمعده، کلیه، روده بزرگ و تخمدان، باعث ایجاد مادهای در بدن میشوند که احتمال لخته شدن خون را افزایش میدهند.
• اگر سیگاری هستید، در معرض خطر ابتلا به آمبولی ریه هستید.
• اضافهوزن، از جمله در دوران بارداری، یکی دیگر از عوامل خطر است.
• قرصهای ضدبارداری و درمان جایگزین هورمون نیز میتوانند برخی از زنان را در معرض خطر بیشتری قرار دهند.
نحوه تشخیص آمبولی ریه
داشتن بیماری قلبی یا ریوی میتواند تشخیص آمبولی ریه را دشوارتر کند. لازم به ذکر است مطالعات تصویری برای تأیید آمبولی ریه مشکوک موردنیاز است. اگر فکر میکنید در معرض خطر کم ابتلا به آمبولی ریه هستید، آزمایش خون که به دنبال مادهای به نام D-dimer است، انجام میشود. این آزمایش میتواند نشان دهد که آیا خون شما در جایی از بدن لخته میشود یا خیر.
اگر آزمایش D-dimer منفی باشد، بعید است آمبولی ریه داشته باشید و ممکن است نیازی به انجام آزمایشهای بیشتر نباشد. جراحیهای اخیر، بارداری، ضربه، و حتی سن بالا میتواند سطح D-dimer شما را افزایش دهد.
هنگامی که این آزمایش مثبت شود، معمولاً از طریق مطالعات تصویربرداری تأیید میشود. توجه به این نکته مهم است که اشعه ایکس قفسه سینه لخته خون در ریهها را مشخص نمیکند، اما میتواند سایر دلایل احتمالی علایم شما را از بین ببرد.
اسکن تهویه/پرفیوژن ریوی (VQ) میتواند به ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی شما اطلاعات بسیار دقیقی از رگهای خونی در ریههای شما بدهد. رایجترین مطالعه تصویربرداری مورداستفاده برای تشخیص آمبولی ریه، سیتیاسکن است.
درمانها
یکی از اولین درمانهای آمبولی ریه، درمان ضد انعقاد است. احتمالاً بلافاصله پس از دریافت تشخیص آمبولی ریه، مصرف داروهای رقیقکننده خون را شروع خواهید کرد. رقیقکنندههای خون، آمبولی ریه فعلی را تجزیه یا از بین نمیبرند، اما از ایجاد لختههای اضافی جلوگیری میکنند.
مشکلات خونریزی اصلیترین عوارض جانبی این مرحله هستند. بهمرورزمان بدن شما معمولاً باعث ازهمگسیختگی لخته خون میشود و جریان خون شما آن را جذب میکند. اگر آمبولی ریه باعث ایجاد علایم شدید مانند افت فشارخون یا فشارخون پایین شود، ممکن است با داروهایی که لخته را تجزیه میکنند نیز درمان شود.
داروها را میتوان به صورت داخل وریدی یا از طریق کاتتری که از ورید پا یا گردن به محل لخته شده است، تجویز کرد. ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی شما همچنین ممکن است از دستگاه کوچکی که از طریق کاتتر وارد شده است برای تجمع لخته خون استفاده کند.
اگر دچار لختههای مزمن هستید که باعث فشارخون ریوی میشود، پزشک شما میتواند یک عمل جراحی به نام ترومبوآندارترکتومی ریه (PTE) انجام دهد.
ترومبوآندارترکتومی ریه برای ازبینبردن لخته از رگهای خونی بزرگتر در ریهها استفاده میشود. با این حال، این یک روش پرخطر است و فقط در چند مرکز تخصصی انجام میشود.
جلوگیری
اگر قرار است تحت عمل جراحی قرار بگیرید، با پزشک خود در مورد خطر ابتلا به آمبولی ریوی و آنچه میتوانید برای کاهش آن انجام دهید صحبت کنید. پزشک ممکن است داروهای رقیقکننده خون مانند هپارین، وارفارین (کومادین، ژانتوون) یا جایگزین وارفارین را قبل و بعد از عمل به شما بدهد.
این داروها به جلوگیری از تشکیل لخته خون در بدن کمک میکنند، اما میتوانند خطر عوارض خونریزی را افزایش دهند. در اینجا چند راه مهم دیگر برای جلوگیری از آمبولی ریوی وجود دارد، ازجمله:
• در صورت سیگارکشیدن سیگار را ترک کنید زیرا میتواند به عروق خونی شما آسیب برساند و احتمال ایجاد لخته شدن خون، فشارخون بالا (افزایش فشارخون) و سایر مشکلات را افزایش میدهد.
• در صورت داشتن اضافهوزن یا چاقی، با پزشک خود در مورد راههای کاهش بیخطر وزن و حفظ وزن سالم خود صحبت کنید.
• داشتن فعالیت بدنی تا حد ممکن نیز بسیار مهم است. سعی کنید ورزش را بهعنوان کاری که در طول روز انجام میدهید و نه فقط بهعنوان یک تمرین 30 دقیقهای در نظر بگیرید و انجام دهید.
• هرچه زمان بیشتری را برای راهرفتن، ورزشکردن یا حرکت کردن روی پای خود بگذارید، احتمال اینکه خون در پاها جمع شود و لخته شود کمتر است.
چشمانداز آینده
اگر پزشک شما آمبولی ریه را زود تشخیص دهد، میتواند به طور مؤثر آن را درمان کند. در صورت داشتن عمل جراحی و مشاهده علایم آمبولی ریه یا علایم لخته شدن خون در ساق پا، فوراً به پزشک مراجعه کنید، علایم ذکر شده شامل:
• ورم
• درد
• نازک شدن پوست
• گرما
اکثر بیماران مبتلا به آمبولی ریه در عرض چند هفته تا چند ماه پس از شروع درمان بهبودی کامل مییابند و هیچ اثر طولانیمدتی ندارند. بر اساس اعلام مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، حدود 33 درصد افرادی که دارای لخته خون هستند، در معرض افزایش خطر ابتلا به بیماریهای دیگر در طی 10 سال آینده خواهند بود.
توجه زیاد به علایم و ورزش پاها ممکن است به شما در جلوگیری از لخته شدن خون در ریهها یا سایر نقاط بدن شما کمک کند.