پیشنهاد تهران برای نشست ۳جانبه ایران، افغانستان و پاکستان
ایران به افغانستان پیشنهاد داد که درباره تحولات اخیر در این کشور نشستی سه‌جانبه با پاکستان برگزار شود. افغانستان نیز از این پیشنهاد استقبال کرده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، این پیشنهاد در‌حالی مطرح شده که طالبان بار دیگر یورش، تصرف و تهدید حاکمیت قانونی در خاک افغانستان را آغاز کرده است. دور جدید حملات طالبان به شکلی است که مردم عادی مناطق مورد حمله برای دفاع از خود و حفظ سرزمین مسلح شده‌اند. این البته در حالی است که بعضی تریبون‌ها در ایران مواضع عجیبی درباره طالبان گرفته‌اند و به تعبیری در‌حال تطهیر سابقه گروهی هستند که ایران خود پیش‌تر در عملیات تروریستی آن قربانی‌هایی داشته است.
دیدار طاهریان با وزیر خارجه افغانستان
وزارت امور خارجه افغانستان در بیانیه‌ای که از دیدار و گفت‌وگوی وزیر امور خارجه این کشور با نماینده ویژه وزارت خارجه ایران در امور افغانستان درباره موضوعات دوجانبه خبر می‌داد، واکنش این کشور به پیشنهاد ایران را بیان کرد. به گزارش ایسنا، پایگاه اینترنتی وزارت امور خارجه افغانستان در بیانیه‌ای اعلام کرد: «محمد حنیف اتمر، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی افغانستان با محمدابراهیم طاهریان، نماینده ویژه وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ملاقات کرد». در این بیانیه آمده است: «در آغاز، آقای طاهریان درباره نتایج سفر اخیری که به پاکستان داشت، به وزیر خارجه کشور [افغانستان] اطلاعاتی داد. آقای طاهریان با اشاره به اهمیت اجماع منطقه‌ای و تقویت روابط میان سه کشور، طرح برگزاری نشست سه‌جانبه وزرای خارجه افغانستان، ایران و پاکستان را مطرح کرد». در ادامه این بیانیه آمده است: «وزیر امور خارجه تقویت هرچه بیشتر روابط دوستانه میان دو کشور را با اهمیت خوانده و بر تحکیم و گسترش هرچه بیشتر مناسبات دوجانبه و چندجانبه تأکید ورزید. آقای اتمر ضمن صحبت درباره ضرورت تقویت اجماع منطقه‌ای برای موفقیت روند صلح، طرح نشست سه‌جانبه را در اصول مورد تأیید قرار داده و برگزاری این نشست را برای تقویت اجماع منطقه‌ای در خصوص موفقیت روند صلح مفید توصیف کرد. این بیانیه افزود: «وزیر امور خارجه با درنظرداشتن اهمیت همکاری‌های عملی میان دو کشور، بر برگزاری ششمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی میان افغانستان و ایران، تأکید کرد».
ادامه تلاش دیپلماتیک بعد از ناکامی‌های اخیر
از سوی دیگر این پیشنهاد در‌حالی مطرح شده است که ظاهرا گفت‌وگوهای صلح استانبول نیز مانند دیگر گفت‌وگوها با هدف پایان‌دادن به جنگ و درگیری طالبان در افغانستان به بن‌بست رسیده و ناکام مانده‌اند. پیرمحمد ملازهی، کارشناس مسائل افغانستان اخیرا تبیین کرد که این روند حتی احتمال تجزیه افغانستان را نیز جدی کرده است. رویکرد طالبان علیه گروه‌هایی قومیتی و مذهبی، به‌خصوص شیعیان و هزاره‌ها، باعث شده است بسیاری روند قدرت‌گیری و تصرف خاک توسط طالبان را نگران‌کننده بدانند. برخی نیز معتقدند اعلام تصمیم دولت جدید ایالات متحده برای خروج از افغانستان باعث شده است این گروه نتیجه بگیرد دیگر مانعی برای جاه‌طلبی‌های خود پیش‌رو ندارد.
از «جنبش اصیل» تا «طالبان جدید»
در همین شرایط اما برخی رسانه‌ها و حتی برخی چهره‌ها در ایران روایت‌هایی از طالبان ارائه داده‌اند که به نظر با واقعیت طالبان که در مقابل چشمان مردم منطقه رقم خورده است، تفاوت آشکار دارد. پیش‌تر در پاییز ۹۹، احمد نادری، نماینده تهران در مجلس در توییتر نوشته بود: «طالبان یکی از جنبش‌های اصیل منطقه و با زمینه قوم پشتون است. حضور در سفارت جمهوری اسلامی ایران در دوحه را باید به فال نیک گرفت. همکاری با آنان می‌تواند به گسترش ثبات در جامعه افغانستان و جلوگیری از نفوذ گروه‌هایی مانند داعش منجر شود. نباید در دام بازنمایی‌های اشتباه رسانه‌های آمریکایی از آنان بیفتیم».
اشاره نادری به «بازنمایی‌های اشتباه رسانه‌های آمریکایی» از طالبان در حالی است که پس از مردم خود افغانستان، مردم ایران دریافت مستقیمی از نتیجه فعالیت‌های تروریستی این گروه داشته‌اند و کمتر نیاز به روایت‌های رسانه‌ای، آن‌هم رسانه‌های خارجی برای درک شرایط داشته‌اند. امواج مهاجرت مردم از افغانستان به ایران، خود گواه شرایط بوده اما خود این مهاجران نیز راویان مستقیم جنایت‌های تروریستی این منطقه بوده‌اند و این روایات را با خود به شهرهای ایران برده‌اند، از کشته‌شدن اطرافیان خود تا قطع انگشت آنها به دلیل حضور پای صندوق‌های رأی.
هم‌زبانی مردم افغانستان با مردم ایران و سابقه تاریخی و فرهنگی کهن مشترک نیز باعث شده است، به‌خصوص در دوران شبکه‌های اجتماعی، روایت‌ها، اعتراضات، شکایت‌ها و حتی سوگواری‌های مردم افغانستان در نتیجه حملات طالبان و خفقان و جنایات این گروه علیه شیعیان، زنان و دیگر گروه‌های غیرطالب، مستقیم در مقابل دیدگان مردم ایران قرار بگیرد.
دیگر سر نمی‌برند، اگر هم کشتند در جنگ بوده است
اما از جمله این تریبون‌های حامل روایت جدید از طالبان روزنامه کیهان بوده است که اخیرا در سرمقاله‌ای به قلم حسین شریعتمداری، مدیرمسئول این رسانه، مدعی شده که طالبان تغییر رویه داده است و دیگر «با طالبانی که می‌شناختیم و مثلا سر می‌برید، تفاوت‌هایی کرده است». اما عجیب‌تر از یادداشت شریعتمداری، صحبت‌های اخیر فردی به‌عنوان کارشناس است که در صداوسیمای ایران، به دفاع از رویکرد طالبان پرداخته است.
این کارشناس در برنامه جهان‌آرا از شبکه افق مدعی شد: «جنگی بین شیعه و سنی و جنگی بین شیعه و طالبان در افغانستان وجود ندارد، نه الان و نه در گذشته. یعنی هرچه بوده در میدان نبرد اتفاق افتاده است». او ادامه داد: «در این چند روز شیعه‌کشی اتفاق نیفتاده و در آینده هم اتفاق نخواهد، افتاد مگر اینکه شیعیان در آنچه اسمش را بسیج ملی می‌گذارند مسلح شوند، یعنی آمریکایی‌ها دوباره سلاح توزیع کنند و به نفع خودشان بخواهند گروه‌های مردمی را وارد جنگ با طالبان کنند که قطعا در این جنگ از دو طرف کشته خواهد شد».
او با این عبارت کشته‌شدن شیعیان به دست طالبان را توضیح داد: «من دارم از اینجا رد می‌شوم و با شما هم کاری ندارم، شما اگر دست به سلاح بردید و به سمت من تیراندازی کردید، حتما به سمت شما تیراندازی می‌کنم». او ادامه داد: «شیعه را در افغانستان تسلیح می‌کنند و می‌گویند با طالبان بجنگید؛ اگر شلیک کنند، بهشان شلیک می‌شود، اما این شیعه‌کشی نیست».
این روایات و این قبیل قلب واقعیات، شاید برای مردمی که در سرزمینی دوردست و تنها ازطریق رسانه‌ها با حقیقت اتفاقات افغانستان مواجه هستند، کارایی داشته باشد، اما در میان مردمی که چندین و چند سال است در زندگی‌های روزمره خود نیز با پیامدهای جنایات طالبان و آسیب‌دیدگان آنها مواجه بوده‌اند، به‌زبان‌آوردن چنین ادعاهایی عجیب به نظر می‌رسد.
شاید طالبان در دور آخر تلاش خود موفق شود دوباره قدرت را به دست بگیرد و ایران ناچار باشد با حقیقت تسلط این گروه بر تمام یا بخش گسترده‌ای از خاک افغانستان مواجه شود اما مشخص نیست چرا برخی به این نتیجه رسیده‌اند، آن‌هم از تریبون‌های رسمی کشور، این‌طور به بازنویسی تاریخ درباره گروهی بپردازند که حدود پنج هفته دیگر، ایران بار دیگر سالگرد قربانی‌شدن شهروندان خود در یکی از جنایاتش را پیش‌رو دارد.
