فوری؛ ارتش اسرائیل آماده‌باش اعلام کرد / امشب جنگ می‌شود؟

به گزارش اقتصادآنلاین، کانال ۱۴ اسرائیل از افزایش سطح آماده‌باش ارتش این رژیم به بالاترین حد در ۴۸ ساعت گذشته خبر داد. این تصمیم در پی رصد تحرکات غیرعادی در منطقه و احتمال قریب‌الوقوع بودن یک واکنش اتخاذ شده است. طبق گزارش‌ها، یگان‌های هوایی، نیروی دریایی و به‌ویژه یگان‌های موشکی در حالت «آماده اجرای دستور فوری» قرار گرفته‌اند. این وضعیت اضطراری با گزارش‌هایی از افزایش غیرعادی پروازهای شناسایی در ارتفاع پایین و استقرار تجهیزات جدید در مرزهای ایران، عراق و سوریه همراه شده است. برخی تحلیلگران نظامی این تحرکات را «پیش‌درآمد عملیات نظامی احتمالی» یا حداقل «فشار حداکثری پیش از مذاکرات» تفسیر می‌کنند.

منابع نظامی اسرائیلی تأکید کرده‌اند که سطح آمادگی عملیاتی به حدی رسیده که تمامی نیروها در حالت آماده‌باش کامل برای واکنش سریع به هرگونه تهدید فوری قرار دارند. این وضعیت به‌ویژه در بخش دفاع موشکی و همچنین واحدهای ضربت نیروی هوایی مشاهده می‌شود.

تحرکات مشکوک اسرائیل در آسمان عراق و مرزهای شرقی

در پی افزایش تنش‌ها، گزارش‌های متعددی از سوی رسانه‌های عراقی مبنی بر وقوع رویدادهای غیرعادی در آسمان این کشور منتشر شده است.

۱. انفجارها و شکستن دیوار صوتی

در استان میسان عراق، در نزدیکی مرزهای ایران، چندین منبع محلی از شنیده شدن صدای انفجار با منبع نامشخص خبر داده‌اند. همزمان، ساکنان مناطقی در غرب عراق گزارش داده‌اند که صدای شکستن دیوار صوتی توسط یک یا چند فروند هواپیمای جنگنده با سرعت بسیار بالا را شنیده‌اند. این گزارش‌ها، اگرچه منبع دقیق انفجارها را مشخص نکرده‌اند، اما نگرانی‌ها در مورد نفوذ هوایی یا آزمایش‌های نظامی در فضای عراق را افزایش داده‌اند.

۲. مانورهای جنگنده‌های اسرائیلی و سوخت‌گیری هوایی

ادعاهای تأیید نشده‌ای از سوی رسانه‌های عبری و عربی مطرح شده است مبنی بر اینکه جنگنده‌های اسرائیلی در ساعات گذشته مانورهایی در نزدیکی مرزهای ایران، از جمله در حریم هوایی محدود شده عراق، انجام داده‌اند. مهم‌تر از آن، برخی منابع مدعی شده‌اند که این عملیات‌ها شامل پروازهای شناسایی یا حتی شبیه‌سازی حمله بوده است.

طبق این ادعاها، جنگنده‌های مذکور پس از عبور از مرزهای فرضی ایران (یا نزدیک شدن به مرزها) و انجام مانورهای شبیه‌سازی پرتاب تسلیحات، از سوخت‌رسان‌های استراتژیک آمریکایی نوع KC-135 در نزدیکی مرزهای عراق، سوخت‌گیری کرده و سپس به سرزمین‌های اشغالی بازگشته‌اند. این فرضیه نشان‌دهنده هماهنگی و پشتیبانی لجستیکی آمریکا در صورت بروز درگیری‌های احتمالی است، زیرا سوخت‌گیری هوایی برای عملیات‌های دوربرد ضروری است.

۳. تحرکات زمینی در جولان و مرز لبنان

در بخش شمالی، ارتش اسرائیل اقدام به تقویت استحکامات دفاعی در بلندی‌های جولان و استقرار سامانه‌های پدافند هوایی (احتمالاً آی‌رون دوم و پاتریوت) در مجاورت مرز سوریه کرده است. این اقدام به منظور مقابله با هرگونه حمله موشکی یا پهپادی احتمالی از جانب ایران یا گروه‌های نیابتی مستقر در سوریه ارزیابی می‌شود.

تحلیل آینده درگیری ایران و اسرائیل از نگاه مراکز مطالعاتی

افزایش تنش‌ها، مراکز مطالعاتی و اتاق‌های فکر را به صدور هشدارهای جدی واداشته است. سازمان لیبرال حامی اسرائیل، «جی ستریت» (J Street)، که عموماً به دنبال راه‌حل‌های دیپلماتیک است، اخیراً گزارشی مهم منتشر کرده است که نشان می‌دهد حتی حامیان میانه‌رو نیز نسبت به وضعیت نگران هستند.

هشدار جی ستریت درباره جنگ بعدی ایران و اسرائیل

این سازمان در گزارش خود هشدار داده است که احتمال وقوع جنگ دوم تمام‌عیار بین ایران و اسرائیل نه تنها محتمل است، بلکه شدت آن نیز به‌طور قطع بیشتر از درگیری‌های قبلی خواهد بود. این گزارش بر این فرضیه استوار است که تداوم آرامش در منطقه وابسته به موفقیت دونالد ترامپ در بازدارندگی نتانیاهو است، اما این بازدارندگی ممکن است موقتی باشد و با تغییر معادلات سیاسی داخلی در آمریکا یا اسرائیل، از بین برود.

دیدگاه اسرائیل: جنگ اول پایان نیافته است

مقامات اسرائیلی، با اشاره به تبادل آتش‌های محدود گذشته، از جنگ‌های پراکنده اخیر به عنوان «جنگ اول ایران» یاد می‌کنند. تحلیلگران نزدیک به محافل نظامی اسرائیل معتقدند که در دور بعدی درگیری مستقیم، تمرکز حملات تهاجمی‌تر بر موارد زیر خواهد بود:

1. برنامه موشکی و سایت‌های تولید: هدف قرار دادن مراکز کلیدی توسعه و ذخیره‌سازی موشک‌های بالستیک و کروز ایران.

2. ساختار حکومتی و فرماندهی: حملات سایبری گسترده و عملیات‌های هدفمند علیه زیرساخت‌های حیاتی و مراکز تصمیم‌گیری.

این استراتژی نشان می‌دهد که اسرائیل دیگر به دنبال پاسخ‌های محدود نخواهد بود و ممکن است به دنبال تغییر بنیادین در توازن قوا باشد.

دیدگاه ایران: آماده‌سازی برای پاسخگویی قاطع

جمهوری اسلامی ایران نیز بعید است که بار دیگر در برابر حملات غافلگیر شود. دکترین دفاعی ایران بر اساس «بازدارندگی فعال» و «عمق استراتژیک» توسعه یافته است. تحلیلگران ایرانی معتقدند که هرگونه اقدام نظامی اسرائیل با پاسخی چندلایه و هماهنگ از سوی محور مقاومت و نیروهای مسلح ایران مواجه خواهد شد که شامل حملات موشکی، پهپادی و عملیات‌های نیابتی در عمق استراتژیک اسرائیل خواهد بود.

مواضع رسمی ایران و ارزیابی‌ها: تغییر دکترین واکنش

مقامات عالی‌رتبه جمهوری اسلامی علناً نسبت به احتمال وقوع جنگ هشدار داده‌اند و تأکید کرده‌اند که شرایط فعلی با گذشته متفاوت است و ایران آماده واکنش قاطع‌تر است.

۱. معاون وزیر خارجه (سعید خطیب‌زاده، ۱۱ آبان)

خطیب‌زاده صراحتاً اعلام کرد که احتمال وقوع جنگ دوباره میان ایران و اسرائیل «بسیار بالاست». این اظهارنظر نشان می‌دهد که دستگاه دیپلماسی نیز تحرکات نظامی طرف مقابل را جدی تلقی کرده و بر ضرورت آمادگی در تمامی سطوح تأکید دارد.

۲. علی لاریجانی (۳۱ مرداد)

علی لاریجانی، با اشاره به تنش‌های منطقه‌ای، اعلام کرد که جنگ میان حکومت ایران و اسرائیل «هنوز تمام نشده» و مقامات باید برای سناریوهای پیش رو آماده باشند. این موضع‌گیری، که از سوی یک چهره سیاسی با سابقه امنیتی مطرح شده، وزن معنایی بالایی در بر دارد و نشان‌دهنده دیدگاه نهادهای امنیتی داخلی است.

۳. مشاور فرمانده کل سپاه (حسین طائب، ۱۱ آبان): تغییر دکترین واکنش

شاید مهم‌ترین نشانگر تغییر دکترین، اظهارات حسین طائب، مشاور فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی باشد. وی اظهار داشت که نسل جدید مطالبه‌گر است و از نظام می‌خواهد «اگر دیدی طرف مقابل می‌خواهد بزند عملیات پیش‌دستانه انجام دهید.»

این سخنان، تلویحاً به یک تغییر استراتژیک اشاره دارد: اجتناب از رویکرد «صبر استراتژیک» در مواجهه با تهدیدات قطعی. این بدان معناست که اگر شواهد کافی دال بر قصد اسرائیل برای حمله وجود داشته باشد، ایران ممکن است دکترین «اولین اقدام» را برای خنثی‌سازی تهدیدات پیش از وقوع حمله به کار گیرد.

مسیر دیپلماسی و لزوم توافق جدید

در میان این آماده‌باش نظامی، سازمان «جی ستریت» در گزارش خود بر لزوم مداخله دیپلماتیک برای جلوگیری از تشدید تنش‌های هسته‌ای تأکید کرده است. این سازمان یادآور شده است که دور نگه داشتن آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از روند حل و فصل اختلافات، خطر محاسبات اشتباه را در هر دو طرف افزایش می‌دهد.

پیشنهادات جی ستریت برای توافق جدید

این سازمان پیشنهاد می‌کند که هرگونه توافق دیپلماتیک جدید باید شامل درس‌های آموخته‌شده از برجام باشد و از نظر ساختاری متفاوت عمل کند. این توافق پیشنهادی باید دارای محورهای زیر باشد:

1. تمایز ساختاری از برجام: توافق جدید نباید صرفاً بر محدودیت‌های غنی‌سازی تمرکز کند، بلکه باید یک چارچوب امنیتی منطقه‌ای جامع‌تر ارائه دهد.

2. تعامل هسته‌ای در مقابل تحریم‌ها: این توافق باید شامل تعهدات شفاف و قابل راستی‌آزمایی هسته‌ای ایران در ازای کاهش هدفمند تحریم‌های اقتصادی باشد.

3. فراگیری مسائل منطقه‌ای: یکی از بزرگترین نقاط ضعف برجام، نادیده گرفتن مسائل منطقه‌ای بود. توافق جدید باید به‌طور صریح برنامه موشکی ایران و همچنین فعالیت‌های گروه‌های نیابتی (محور مقاومت) را در بر گیرد، هرچند تحقق این بخش دشوارترین مرحله خواهد بود.

4. مشارکت بازیگران منطقه‌ای: برای تضمین پایداری، کشورهایی مانند شورای همکاری خلیج فارس (عربستان سعودی، امارات و غیره) باید در طراحی و اجرای مکانیزم‌های نظارتی مشارکت داده شوند تا حس امنیت مشترک تقویت شود.

اگرچه تحقق چنین توافقی در شرایط فعلی تنش نظامی بسیار بعید به نظر می‌رسد، اما نشان‌دهنده چارچوبی است که احتمالاً در صورت فروکش کردن تنش‌ها، مورد بحث قرار خواهد گرفت.

 منطقه در نقطه جوش

با توجه به آماده‌باش کامل نظامی اسرائیل، افزایش تحریکات غیرعادی در مرزها (به‌ویژه گزارشات مربوط به تحرکات هوایی در عراق)، و اظهارات رسمی مقامات دو طرف مبنی بر بالا بودن احتمال درگیری و لزوم آمادگی برای سناریوهای سخت‌تر، منطقه در یک مرحله بسیار حساس و نزدیک به نقطه جوش قرار دارد.

نکته کلیدی در این مرحله، تفسیر قصد اسرائیل از این سطح از آماده‌باش است. آیا این تحرکات صرفاً یک نمایش قدرت در آستانه تحولات سیاسی داخلی یا خارجی است، یا اینکه پیش‌درآمدی برای یک عملیات محدود و هدفمند برای ضربه زدن به زیرساخت‌های نظامی ایران می‌باشد؟

پاسخ به این سؤال در ساعات و روزهای آینده، با رصد تحولات میدانی و واکنش‌های دیپلماتیک، مشخص خواهد شد. وضعیت فعلی نیازمند هوشیاری حداکثری تمامی نهادهای امنیتی و نظارتی در ایران و منطقه است.