حالا دیگر کمتر کسی است که کلمه کوچینگ به گوشش نخورده باشد. این رویکرد روان‌شناسانه امروزه به‌عنوان یکی از کاربردی‌ترین روش‌ها برای بهبود وضعیت افراد شناخته می‌شود. در این یادداشت درباره دوره‌های کوچینگ می‌خوانید.
کوچینگ چیست؟
کوچینگ چیست؟ اولین سوالی است که باید به آن پاسخ دهیم. مطابق تعریف «فدراسیون بین المللی کوچینگ (ICF)»، کوچینگ عبارت است از «همراهی کوچ با مراجعه‌کننده‌ها در یک فرایند فکری عمیق و خلاقانه که الهام‌بخش آن‌ها برای به حداکثر رساندن استعدادهای حرفه‌ای و شخصی آن‌ها است».
اگر بخواهیم مطابق آنچه از معنی واژه کوچینگ فهمیدیم، تعریفی از کوچینگ ارائه دهیم، باید بگوییم؛ کوچینگ راهبری کردن به سوی مقصد است. کوچینگ کمک به فهم اهداف و نیل به آن‌ها است. در حقیقت کوچ به فرد کمک می‌کند تا استعدادها و نیازهای خود را شناخته و راهی برای رسیدن به آن‌ها پیدا کند.
به بیان عَمَلی‌تر، کوچینگ فرایندی میان کوچ و فرد مراجعه‌کننده است که در طی آن کوچ با پرسیدن سؤالاتی هدفمند از مراجعه‌کننده، او را وارد چالشی می‌کند که از دل آن سردرگمی‌های او از بین رفته و با روشن شدن اهداف خود، به کمک کوچ و با تکیه بر استعدادهای خود راه‌هایی برای رسیدن به آن‌ها پیدا می‌کند.
تاریخچه کوچینگ
اولین بارقه‌های شکل‌گیری و ابداع رویکرد کوچینگ به شکل امروزی آن، با انتشار کتاب «بازی درونی تنیس» نوشته تیموتی گالووی ایجاد شد. در این کتاب انقلابی که در سال 1974 منتشر شد، نویسنده این مسئله را اثبات می‌کرد که یک ورزشکار، بیشتر از اینکه تحت تأثیر مهارت‌های فیزیکی خود باشد، تحت تأثیر آن چیزی است که در ذهن او می‌گذرد.
جان وایتمور و الکساندر گراهام این تئوری را گسترش دادند و از آن برای ابداع مدل کوچینگ رشد (GROW) استفاده کردند. در سال 1992 و با انتشار کتاب «کوچینگ برای عملکرد» از وایت مور، رویکرد کوچینگ به‌صورت رسمی متولد شد.
کوچ کیست؟
کوچ (Coach) شخصی است که به افراد کمک می‌کند تا بر روی وضعیت فعلی خود تمرکز کرده و تغییرات لازم (اعم از بزرگ و کوچک) را در زندگی خود ایجاد کنند و آن‌ها را یاری می‌کند تا با شناخت اهداف مثبت در زندگی خود به سمت آن‌ها قدم بردارند. چه فرد در حال ایجاد یک تغییر بزرگ باشد و چه برای رسیدن به یک هدف مشخص نیاز به محرک و مشوق داشته باشد، کوچ می‌تواند کمک ارزشمندی به در این مسیر بکند.
امروز مهم‌ترین مرجع آموزش کوچینگ و ارائه تائیدیه به‌صورت بین‌المللی «فدراسیون بین‌المللی کوچینگ» (ICF) در آمریکا و «انجمن بین‌المللی کوچینگ» (ICI) در اروپا است. البته نهادهای دیگری نیز اقدام به ارائه مدرک کوچینگ می‌کنند، اما این دو سازمان، با اختلاف، معتبرترین سازمان‌های ارائه‌کننده تائیدیه‌های بین‌المللی کوچینگ هستند.
یک کوچ حرفه‌ای، حتماً باید مورد تائید ICF و ICI بوده و تائیدیه‌های آن‌ها را داشته باشد. از سویی دیگر داشتن تحصیلات در رشته روانشناسی امتیاز بزرگی محسوب شده و یک مشاور روانشناسی قطعاً کوچ بهتری خواهد بود.
انواع کوچینگ
کوچینگ بر اساس کاربری‌های ویژه آن به انواع مختلفی تقسیم‌شده است. این کاربری‌ها در بسیاری از موارد بین انواع کوچینگ تا حدودی یکسان بوده و بسیاری از انواع کوچینگ فصل مشترک فراوانی دارند. بااین‌حال دسته‌بندی‌ها بیشتر به شکلی طراحی می‌شوند که مراجعه‌کنندگان بهتر بتوانند نیاز دقیق خود را از کوچینگ بیابند.
در ادامه درباره مشهورترین انواع کوچینگ بیشتر می‌خوانید.
لایف کوچینگ
لایف کوچینگ یا کوچینگ زندگی یکی از محبوب‌ترین و درعین‌حال اثربخش‌ترین انواع کوچینگ بوده که اقبال به آن در سراسر جهان روزبه‌روز در حال افزایش است. کوچینگ زندگی که بیشتر در میان اقشار تحصیل‌کرده و نخبه موردتوجه قرارگرفته است، متدی برای حل مشکلات، فهم و انتخاب اهداف، دستیابی به راه‌های رسیدن به اهداف زندگی و شکوفایی حداکثری استعدادها است.
لایف کوچینگ فرایندی روان‌شناسانه و گفت‌وگومحور است که در آن مراجعه‌کننده با راهنمایی و کمک لایف کوچ، خود را از «آنچه هست» به «آنچه می‌خواهد باشد» تبدیل می‌کند. در این فرایند گفت‌وگویی عمیق و چالشی میان لایف کوچ و مراجعه‌کننده صورت می‌گیرد که نتیجه آن رسیدن مراجعه‌کننده به نقطه‌ای است که خود راه‌حل مشکلات زندگی خود را کشف کرده و انگیزه کافی برای حل آن‌ها به دست می‌آورد.
کوچینگ زندگی به فرد کمک می‌کند تا اهداف زندگی خود را شناسایی کند و بهترین راه‌حل برای دستیابی به آن‌ها را کشف کند. به زبانی دیگر لایف کوچینگ کمک می‌کند تا افراد به حداکثر توانایی و شکوفایی استعدادهای خود دست‌یافته و در مسیر درست قرار بگیرند.
کوچینگ فردی
کوچینگ فردی که با نام‌هایی مانند کوچینگ رشد فردی، کوچینگ توسعه فردی و کوچینگ تحول فردی نیز شناخته می‌شود، متدی گفت‌وگومحور بر پایه علوم روانشناسی است که هدف آن کمک به توانمندسازی افراد و یاری آنان برای شکوفایی استعدادها، به حداکثر رساندن توانایی‌ها و شناسایی و نیل به اهدافشان است.
پایه کوچینگ فردی بر ایجاد خودآگاهی و خودباوری در فرد است که از دل این خودآگاهی و خودباوری فرد می‌تواند زندگی خود را متحول کرده و خود را ازآنچه هست به آنچه می‌خواهد باشد تبدیل کند. کوچینگ رشد فردی به پشتوانه دانش عمیق روانشناسی و کوچینگ، به فرد کمک می‌کند تا به جرئتی دست پیدا کند که بتواند تصمیمات بزرگی برای خود گرفته و هر جنبه از شخصیت خویش را متحول کرده و تغییر دهد.
باوجود شباهت‌های فراوانی که میان لایف کوچینگ و کوچینگ توسعه فردی وجود دارد، اما گفته می‌شود که کوچینگ فردی بیشتر بر روی اهداف خاص شخصی و درونی در یک حوزه تمرکز کرده و کمتر مسائل بیرونی فرد را شامل می‌شود.
سلف کوچینگ
سلف کوچینگ توانایی مدیریت و هدایت خویشتن برای حل مشکلات، رسیدن به اهداف، شناسایی استعدادها و به حداکثر رساندن قابلیت‌ها و فراهم آوردن فضایی برای رشد شخصی است. سلف کوچینگ توانایی دیدن خویشتن از بالا و رسیدن به خودآگاهی و خودشناسی است. سلف کوچینگ یعنی به درجه‌ای از شناخت از خویش برسید که بتوانید تشخیص دهید که بهترین برای شما چیست و چگونه می‌توان به آن دست‌یافت. به زبان ساده، سلف کوچینگ توانایی ایجاد تغییرات بزرگ و مثبت در خویشتن، بدون نیاز به فرد دیگر است.
مهم‌ترین تفاوت کوچینگ و سلف کوچینگ، شخص «کوچ» است. در کوچینگ، یک کوچ در کنار فرد قرار می‌گیرد و او را در مقاطع مختلف کمک و یاری کرده و اصطلاحاً «راهبری» می‌کند. اما در سلف کوچینگ، این خود فرد است که باید نقش کوچینگ را برای خود ایفا کرده، خود را راهبری کرده و در مقاطع مختلف حرکت در مسیر رسیدن به هدف، به خود انگیزه می‌دهد. فرد در سلف کوچینگ به چنان درجه‌ای می‌رسد که می‌تواند نگاه بدون قضاوتی به عملکرد و نقاط قوت و ضعف خود داشته باشد و به چنان خودشناسی و خودآگاهی‌ای دست یافته است که تمام کیفیات شخصیتی خود را به‌خوبی می‌شناسد.
شناخت متد کوچینگ شرط توانایی سلف کوچینگ کردن است. شخصی که می‌خواهد سلف کوچینگ کند، باید به میزانی کوچینگ کردن را یاد بگیرد تا بتواند خود را کوچ کند. این مسئله نیاز به یک دوره آموزشی زیر نظر یک کوچ حرفه‌ای را دارد. اما پیش‌نیاز یادگیری سلف کوچینگ، کوچینگ خود فرد است. درواقع فرد باید ابتدا کوچینگ شود، سپس سلف کوچینگ را یاد بگیرد.
دوره کوچینگ چگونه برگزار می‌شود
دوره کوچینگ، به مجموعه جلسات کوچینگ گفته می‌شود که با هدف و برنامه‌ای خاص و به دو صورت انفرادی و گروهی برگزار شده و در مدت‌زمانی معین شروع و پایان میابد. پیش از شروع دوره کوچینگ، هدف مشخصی برای آن در نظر گرفته می‌شود که این هدف معمولاً از سوی مُراجع یا مراجعان انتخاب می‌شود.
مدت‌زمان و تعداد جلسات دوره کوچینگ معمولاً از قبل تعیین می‌شود اما در برخی موارد، به‌خصوص در دوره های کوچینگ انفرادی، ممکن است تعداد جلسات از قبل تعیین نشده و با توجه به میزان پیشرفت فرد و تا رسیدن به هدف موردنظر، دوره کوچینگ ادامه داشته باشد.
دوره‌های انفرادی، به‌صورت شخصی و چهره به چهره برگزار می‌شود. این دوره‌ها معمولاً از نوع کوچینگ فردی هستند. جلسات کوچینگ انفرادی، در فضایی خصوصی و البته صمیمی، با حضور کوچ و فرد برگزار می‌شود. کوچ با تکیه‌بر مدل کوچینگ موردنظر خود، جلسه کوچینگ را اداره می‌کند. معمولاً شروع جلسه با صحبت درباره مشکل فرد آغاز شده و پایان جلسه نیز مروری است بر آنچه در جلسه گذشت و نتیجه‌ای که از آن گرفته شد. فرد نیز مکلف می‌شود تا جلسه بعدی تکالیف و تمرین‌هایی را انجام دهد.
برای کوچینگ به کجا مراجعه کنیم
پریسا موسائی؛ کوچ ICI، کوچ ICF و روانشناس بوده و چندین سال است که در حوزه کوچینگ، مشاوره و رفتارشناسی DISC فعالیت جدی دارد. برای ثبت‌نام در دوره‌های کوچینگ پریسا موسائی، کافی است عبارت «کوچینگ پریسا موسائی» را در گوگل جست و جو کنید. امروز می‌تواند روز آغاز تغییرات بزرگ در زندگی شما باشد.
