تن مردم سی‌سخت هنوز می‌لرزد
زلزله تمام شد، اما سرما همچنان ادامه دارد. مردم زلزله‌زده این‌بار از سوز سرما می‌لرزند سی‌سخت بیمارستان ندارد و زلزله‌زدگان از ترس کرونا به اردوگاه‌ها نمی‌روند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، هم‌زمانی بارش برف و زلزله 5.6ریشتری در دامنه دنا، شرایط زندگی را برای مردم سی‌سخت و روستاهای اطراف آن سخت کرده است؛ درجه هوا به زیر صفر رسیده و خانه‌ها به‌دلیل خرابی‌های زلزله قابل سکونت نیست. آنهایی که توانسته‌اند در خانه قوم و خویش ساکن شده‌اند و عده‌ای هم در خودرو یا چادرهای مسافرتی شب را به روز می‌رسانند.
سی‌سخت، مرکز شهرستان دنا در استان کهگیلویه و بویراحمد چهارشنبه شب (22:05) با زلزله 5.6ریشتری لرزید. زلزله در فاصله ۱۰کیلومتری سی‌سخت در کهگیلویه و بویراحمد، ۱۹کیلومتری کمه در استان اصفهان و ۲۴کیلومتری یاسوج رخ‌داد. شدت این زمین‌لرزه که به گزارش مرکز لرزه‌نگاری کشور در عمق ۸کیلومتری زمین اتفاق افتاده است به حدی بود که در 87روستای اطراف سی‌سخت هم خرابی‌هایی به بار آورد. طبق اعلام جمعیت هلال احمر با توجه به وسعت حادثه، ۶۱نفر از اهالی سی‌سخت دچار مصدومیت شدند. از این تعداد ۳۴نفر به‌صورت سرپایی مداوا و ۲۷نفر به بیمارستان یاسوج منتقل شدند. آخرین اطلاعات نشان می‌دهد که هم‌اکنون فقط 7نفر از مصدومان بستری و تحت مداوا هستند. این نخستین بار نیست که سی‌سخت با این شدت می‌لرزد. 3سال پیش هم زلزله 5.2ریشتری خانه‌های زیادی را خراب و 3خانواده را داغدار کرد.
3شب بیرون از خانه
برآوردهای اولیه نشان می‌دهد که حدود 3500واحد مسکونی سی‌سخت و روستاهای اطراف در زلزله چهارشنبه شب خسارت دیده است. برخی خانه‌ها غیرقابل سکونت شده‌اند و برخی هم به‌دلیل ترک‌های عمیق دیوار، ایمن نیستند.
احمد رحیمی‌زاده از خبرنگاران اهل سی‌سخت توضیح می‌دهد که بسیاری از مردم پس از زلزله از ترس پس‌لرزه و ریزش دیوارهای ترک‌خورده به خانه بازنگشته‌اند و 3شب گذشته را در اتومبیل، چادرهای مسافرتی یا خانه اقوام سپری کرده‌اند. با وجود اینکه ستاد بحران شهرستان در ساعت‌های اولیه 2 اردوگاه اسکان اضطراری درنظر گرفته، اما به‌دلیل شیوع کرونا مردم استقبالی نکرده‌اند. او با اشاره به برف و کولاک و ریزش کوه در جاده سی‌سخت، از ورود دیرهنگام نیروهای امدادی در شب اول خبر می‌دهد و می‌گوید: «اینجا اهواز یا سرپل‌ذهاب نیست. درجه هوا زیر صفر است و سرما مشکلات زیادی را برای مردم ایجاد کرده. در این شرایط استانداری و ستاد مدیریت بحران بین مردم چادر مسافرتی توزیع کرده‌اند که معلوم نیست چطور قرار است در برابر سرما از آنها محافظت کند. توزیع کانکس میان آنهایی که جایی برای رفتن ندارند بهترین کار بود یا حداقل اماکن عمومی برای اسکان اضطراری مردم تجهیز می‌شد.»
رحیمی‌زاده با بیان اینکه سی‌سخت قطب گردشگری جنوب غرب ایران محسوب می‌شود، از کمبود زیرساخت‌ها و محرومیت‌های آن می‌گوید: «سی‌سخت حداقل امکانات و حتی یک بیمارستان ندارد. بعد از زلزله مردم نمی‌توانستند به‌دلیل بسته بودن جاده مصدومان خود را به مراکز درمانی شهرهای دیگر ببرند. شهر یک جاده ارتباطی درست یا یک مکان برای اسکان اضطراری هم ندارد.»
بیمارستان بلاتکلیف سی‌سخت
ساخت بیمارستان سی‌سخت از چند سال پیش در دستور کار است، اما جانمایی آن در مکان نامناسب پروژه را متوقف کرد و آخرین اخبار منتشر شده از سوی مسئولان استانی نشان می‌دهد که این بیمارستان بالاخره قرار است با اعتبار ملی در زمینی به مساحت حدود 6500متر و در ورودی بندان و خیابان حافظ ساخته شود. محرومیت سی‌سخت از جاده ارتباطی یا مرکز درمانی موضوع امروز و دیروز نیست. اهالی معتقدند؛ در نبود بیمارستان اگر زلزله شدیدتری می‌آمد معلوم نبود چه فاجعه‌ای رخ می‌داد. بهنام حیدری؛ یکی از اهالی می‌گوید: «به غیر از بیمارستان، جاده یاسوج-سی‌سخت را هم از چند سال پیش می‌خواهند احداث کنند، اما موانع محیط‌زیستی‌دارد و تکلیف مردم مشخص نیست.» او با اشاره به سرمای هوا و ماندن مردم در بیرون از خانه از توزیع چادر هم گلایه می‌کند و می‌افزاید: «مشخص نیست چادر بین چه کسانی توزیع شده است.»
نگرانی مردم از جبران خسارت
به‌گفته بسیاری از مردم محلی، نیروهای مردمی،هلال احمر، ارتش، سپاه و بسیج در روزهای گذشته به کمک مردم آمده‌اند و شرایط از حالت بحرانی خارج شده، اما میزان خسارت‌ها بالاست و باید به فکر چاره بود. خانه‌های روستایی و خانه‌های قدیمی در شهر بیش از همه خسارت دیده‌اند؛ به‌طوری که به‌گفته فرماندار، فقط در یک محله از 120واحد بازدید شده 80مورد نیاز به تعمیر و بازسازی جدی دارند. این خسارت همان چیزی است که به‌گفته کیانوش صیادی، فعال اجتماعی و از اهالی منطقه، مردم را نگران کرده است.
او با بیان اینکه تخریب در برخی خانه‌ها به حدی زیاد است که امکان ریزش سقف و دیوار وجود دارد می‌گوید: «مهم‌ترین نگرانی مردم، جبران خسارت‌هاست. اوضاع اقتصادی خوب نیست و ساخت‌وساز به تنهایی هزینه زیادی روی دست مردم می‌گذارد. امیدواریم مسئولان فکری برای جبران خسارت و بازسازی خانه‌ها در اسرع وقت بکنند.»
به‌گفته صیادی، سرمای هوا مردم را در شرایط سختی قرار داده و نیروهای امدادی می‌توانند حداقل فکری برای مردمی که در چادر یا اتومبیل می‌خوابند بکنند.
این فعال اجتماعی البته از تشکیل یک شورای هماهنگی میان نیروهای کمکی مردمی و جهادی برای توزیع چادر و وسایل گرمایشی بین مردم خبر می‌دهد و می‌افزاید: «پخت غذا به همت نیروهای کمکی در حال انجام است و از روز گذشته (جمعه) خشکبار هم بین مردم توزیع شد. روزانه 3هزار غذای گرم میان زلزله‌زدگان توزیع می‌شود.»
گلایه از بی‌توجهی رسانه‌ها به سی‌سخت
علاوه بر نیروهای کمکی و جهادی، زنان سی‌سخت هم آستین بالا زده‌اند و به پخت نان مشغول شده‌اند. بسیاری از نیروهای مردمی از شهرهای اطراف رسیده‌اند. 4استان همسایه کهگیلویه و بویراحمد به‌عنوان استان‌های معین انتخاب شده‌اند و همچنین وزیر راه و شهرسازی به دستور رئیس‌جمهوری، مأمور پیگیری مشکلات و بررسی وضعیت زلزله در شهر سی‌سخت و روستاهای اطراف شده است. با این همه برخی از فعالان اجتماعی منطقه معتقدند؛ بسیاری از رسانه‌ها به زلزله سی‌سخت هم مانند سیل سال گذشته بلوچستان بی‌توجه هستند و مشکلات مردم را آنطور که باید بازتاب نمی‌دهند. رسولی، جراح عمومی که هم‌اکنون در بلوچستان خدمت می‌کند، اما در روزهای گذشته با اهالی سی‌سخت به‌صورت مستمر در تماس بوده است، با طرح این گلایه می‌گوید: «گویا حادثه سیل بلوچستان درحال تکرار است. انگار برای هیچ‌کس اهمیتی ندارد. برآورد خسارت‌ها کند پیش می‌رود. میزان خرابی‌ها بیشتر از چیزی است که منعکس شده. همه می‌گویند زلزله بدون تلفات جانی بود، اما از حجم خسارت به خانه و زندگی مردم چیزی نمی‌گویند.» او از مشکلات مردم در شب اول زلزله به‌دلیل بارش شدید برف هم صحبت می‌کند و می‌افزاید: «در ساعت‌های اولیه کمک‌رسانی کافی نبود. سی‌سخت تراکم جمعیتی زیادی ندارد، اما برای همان عده کم هم کمک‌ها دیر رسید. با توجه به شیوع کرونا شرایط برایشان سخت‌تر شده است.»
پایان ارزیابی خسارت‌ها تا عصر امروز
نگرانی مردم زلزله‌زده از شیوع کرونا در شرایطی است که طبق آخرین آمار علوم پزشکی یاسوج شهرستان دنا در وضعیت زرد قرار دارد، اما شمار مبتلایان در استان در حال افزایش است. هم‌اکنون بیش از 140بیمار مشکوک و مبتلای قطعی در بیمارستان‌های کهگیلویه و بویراحمد بستری هستند که از این تعداد 12نفر در بخش ویژه بستری شده‌اند. فرماندار دنا در پاسخ به این نگرانی مردم تأکید می‌کند که از روز گذشته (جمعه) توزیع ماسک در میان زلزله‌زدگان آغاز شده و قرار است بیش از 50هزار ماسک رایگان به مردم داده شود.
عبدالحمید پناهی، با بیان اینکه ارزیابی خسارت زلزله امروز به پایان می‌رسد می‌گوید: «حدود 2300واحد مسکونی در سی‌سخت وجود دارد که از این میان 1900مورد آسیب دیده است. در مجموع 10درصد خانه‌ها به‌طور صد در صدی تخریب شده‌اند و طبق برآورد ما حدود 3500واحد مسکونی در سی‌سخت و روستاهای اطراف نیاز به تعمیر یا بازسازی خواهد داشت.» به‌گفته وی، علاوه بر آمادگی استان‌های معین برای کمک، سی‌سخت به 9بخش تقسیم و هر بخش به سازمان‌های مردم‌نهاد و معتمدان سپرده شده است تا هم اطلاعات کامل از خسارت‌ها بدهند و هم کمک‌ها از طریق آنها توزیع شود.
بنیاد مسکن و سایر دستگاه‌های مرتبط در منطقه فعال هستند، اما خسارت‌های زلزله سی‌سخت فقط به مصدومیت 60نفر یا تخریب بنا خلاصه نمی‌شود. رئیس سازمان جهادکشاورزی کهگیلویه و بویراحمد می‌گوید که براساس ارزیابی‌های اولیه ۹۵۰ میلیارد ریال به کشاورزی دنا خسارت وارد شده است.
به‌گفته الیاس تاج‌الدینی، بیشتر خسارت مربوط به بخش شیلات و تخریب مزارع پرورش ماهی بوده است؛ به‌طوری که ریزش سنگ در مزارع پرورش ماهی، موجب مرگ هزاران قطعه ماهی شده است.
