فروشگاه‌های زنجیره‌ای یکی از شفاف‌ترین ساختارهای نظارتی را دارند/ به جای تخریب باید دامنه نظارت را افزایش داد
مصطفی طاهری با اشاره به نقش برجسته فروشگاه‌های زنجیره‌ای در تامین کالاهای اساسی مردم در دوران تحریم‌های اقتصاد و بحران کرونا، گفت: این فروشگاه‌ها در واقع آخرین حلقه‌ای هستند که از طریق آن‌ها می‌توان یارانه‌های حمایتی و معیشتی را در قالب کالا یا اعتبار به دست دهک‌های پایینی جامعه رساند.
اقتصادآنلاین-مهدی بیک؛ نماینده مردم زنجان با اشاره به ظرفیت فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای تامین اقلام اساسی مورد نیاز اقشار مختلف گفت: یکی از بخش‌هایی که اقتصاد ایران با استفاده از آن، توانست در زمان تحریم‌ها و پس از آن در زمان بحران کرونا در تامین نیازهای معیشتی مردم در قالب یک شبکه توزیعی به هم پیوسته عمل کند، فروشگاه‌های زنجیره‌ای بودند. ظرفیت‌هایی که باعث شدند تا کمبود خاصی در روند توزیع کالاهای اساسی و مورد نیاز مردم ایجاد نشود و اقلام مورد نیاز مردم در اسرع وقت تا دورترین نقاط کشور به دست آنان برسد. در واقع با استفاده از ظرفیت‌هایی چون فروشگاه‌های زنجیره‌ای است که اقتصاد ایران توانست از تله‌های تحریم‌ها و چالش‌هایی که دشمنان برای معیشت کشور تدارک دیده بودند، عبور کند.
طاهری در ادامه افزود: دامنه وسیعی از این فروشگاه‌های زنجیره‌ای در قالب واحدهای توزیع و فروش اقلام اساسی و مصرفی از شهرهای بزرگ و کلانشهرها گرفته تا شهرهای کوچک و حتی برخی بخش‌ها در حال سرویس‌دهی به مردم هستند. تلاش‌ها، حمایت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های فروانی طی دهه‌های متمادی صورت گرفته تا این شبکه توزیعی در سراسر کشور شکل گرفته و در قالب شبکه مویرگی توزیع به مردم خدمت‌رسانی کند که از نقاط قوت این فروشگاه‌ها تعادل بخشیدن به نیازهای اساسی مردم است. با توسعه این فروشگاه‌ها، امکان تاثیرگذاری واسطه گران و سوداگران تا حد زیادی کاهش پیدا کرد.
به جای تخریب باید دامنه نظارت ها را افزایش داد
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در پاسخ به این پرسش که طی هفته‌ها و ماه‌های اخیر برخی افراد و رسانه‌ها در حال فضاسازی‌های مخرب در خصوص وقوع تخلف در این فروشگاه‌ها هستند، روند نظارتی این فروشگاه‌های را چطور ارزیابی می کنید؟ گفت: یکی از نخستین سامانه‌های مالیاتی و نظارتی در فروشگاه‌های بزرگ و زنجیره‌ای اجرا شدهاست. از طریق این سامانه‌های ارتباطی، رصد موضوعاتی چون مالیات بر ارزش فزوده، ارائه فاکتورهای الکترونیکی، تحلیل نحوه فروش، قیمت فروش و سایر بخش‌های نظارتی مرتبط با این فروشگاه‌ها کاملا امکان‌پذیر است. به بیان دیگر، فروشگاه‌های زنجیره‌ای در فضای اقتصادی کشورمان یکی از شفاف‌ترین حوزه‌های کسب‌وکار را دارند. نهادهای نظارتی با استفاده از سامانه‌های بر خط به راحتی می‌توانند از روند فروش اقلام و کالاها در این فروشگاه‌ها و قیمت‌های محصولات با خبر شوند.
او یادآور شد: بنابراین برخی فضاسازی‌های تخریبی که در خصوص تخلفات سیستماتیک و نبود شفافیت این فروشگاه‌ها مطرح می‌شود، به نظرم پایه و اساس درستی ندارد. البته این اظهارنظر به این معنا نیست که هیچگونه تخلفی در این فروشگاه‌ها صورت نمی گیرد، به هر حال با توجه به دامنه وسیع فعالیت‌های فروشگاه‌های زنجیره‌ای، نوع فعالیت‌هایی که ارائه می‌کنند، فراوانی واحدها و...ممکن است، تخلفاتی نیز در روند کلی سرویس‌دهی این فروشگاه‌ها ایجاد شود، اما این به معنای نفی مجموعه خدمات این زنجیره به هم پیوسته نباید تلقی شود.
طاهری با اشاره به ضرورت افزایش دامنه‌های نظارتی گفت: به هر حال در یک زنجیره به هم پیوسته و گسترده ممکن است برخی اجزا در صدد سودجویی، تخلف، کم‌فروشی، گران‌فروشی و...برآیند. وقوع یک چنین تخلفاتی نباید منجر به تخریب، نفی و فضاسازی علیه کل سیستم شود. راهکار معقول آن است که نهادهای نظارتی چون اتحادیه‌ها، سازمان‌های تعزیراتی و در صورت نیاز بخش‌های قضایی نظات‌های لازم را برای دفاع از حقوق مشتریان افزایش دهند تا درصد تخلفات در این فروشگاه‌ها به حداقل برسد.
نباید نسبت به سرنوشت فروشگاه‌های خرد بی تفاوت بود
نماینده مردم زنجان در مجلس گفت موضوع دیگری که به نظر می رسد با گسترش فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیازمند بررسی، ارزیابی و تحلیل است، سرنوشتی است که فروشگاه‌های سنتی و کوچک پیدا می‌کنند. به هر حال بخش قابل توجهی از این فروشگاه‌های کوچک با گسترش فرهنگ استفاده از فروشگاه زنجیره‌ای ممکن است رونق خود را از دست بدهند و از چرخه ارزش آفرینی خارج شوند، برای حل این مشکل باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرد که هم فرصت کسب روزی و معاش برای فروشگاه‌های خرد از میان نرود و هم اینکه از ظرفیت فروشگاه‌های بزرگ بهره‌مند شد.
طاهری در پاسخ به این پرسش که چگونه می توان این تعادل را برقرار کرد؟ گفت: برای حل این مشکل در کشورهای مختلف راهکارهایی چون ادغام سرمایه‌های واحدهای خرد و ایجاد فروشگاه‌های بزرگ یا تفکیک نوع خدمت‌رسانی‌ها وجود دارد. می توان از این الگوها به گونه‌ای استفاده کرد که هم بتوان از ظرفیت فروشگاه‌های بزرگ بهره برد و هم اینکه مشکلی برای واحدهای خرد به وجود نیاید. واحدهای خرد در یک منطقه می توانند از طریق هم افزایی یک فروشگاه بزرگتر را ایجاد کنند. در هر صورت باید مراقب بود اعتمادی که در اثر سالها و دهه‌ها در شکل‌گیری و استفاده مردم از این فروشگاه‌ها ایجاد شده به دلیل برخی فضاسازی‌های تخریبی از میان نرود.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در پایان خاطرنشان کرد: از سوی دیگر اگر قرار باشد فرمول‌های تازه‌ای برای توزیع اقلام اساسی و طرح‌های معیشتی تدارک دیده شود به راحتی از طریق فروشگاه‌های زنجیره‌ای می‌توان استفاده کرد. این فروشگاه‌ها در واقع آخرین حلقه‌ای هستند که از طریق آن می‌توان یارانه‌های حمایتی و معیشتی را در قالب کالا یا اعتبار به دست دهک‌های پایینی جامعه رساند. به نظرم برای جلب اعتماد مردم باید دامنه نظارت‌ها در خصوص این فروشگاه‌ها را افزایش داد تا تخلف چند واحد یا تعدادی افراد خاص، اعتماد مردم به کل زنجیره را خدشه دار نکند.
