واردات سازمان یافته قطعات و مونتاژ لوازم خانگی کره‌ای

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، خبرها تکان‌دهنده است؛ کره‌ای‌ها با دور زدن قانون به بازار لوازم خانگی ایران بازگشته‌اند. مسئولان صنفی گفته‌اند بسیاری از واردکنندگان سابق لوازم خانگی در ماه‌های اخیر به شکلی سازمان‌یافته و با سود بردن از خلأ قانونی موجود، قطعات متصله محصولات کره‌ای را وارد و اغلب در مناطق ویژه و آزاد مانند ارس و سلفچگان و شهرهای تهران و کرج مونتاژ و سرهم‌بندی و در بازار عرضه می‌کنند.  برندهای کره‌ای با آغاز تحریم‌ها شرکای ایرانی خود را تنها گذاشتند.

در 2 سال گذشته واردات لوازم خانگی ممنوع بوده اما بازماندن مسیر قاچاق و واردات قطعات متصله ارزان‌قیمت برای مونتاژ، سهم کره‌ای‌ها را در بازار ایران همچنان بالا نگه داشته است. اما پشت پرده واردات قطعات ارزان‌قیمت و مونتاژ محصولات کره‌ای و اروپایی در ایران چیست؟

رونمایی از مسیر بازگشت کره‌ای‌ها

آن‌طور که مسئولان صنفی گفته‌اند مونتاژکنندگان محصولات لوازم‌خانگی کره‌ای، قطعات انواع لوازم خانگی را به‌صورت سی‌کی‌دی عمدتا وارد مناطق آزاد می‌کنند، نکته مهم کم‌اظهاری این محموله‌ها در گمرک در قالب تعرفه قطعات سی‌کی‌دی است. چنان‌که سخنگوی انجمن صنفی تولید‌کنندگان لوازم خانگی می‌گوید: انواع قطعات اس‌‌کی‌دی (متصله) لوازم خانگی کره‌ای به شکلی سازمان‌یافته وارد اما با تعرفه5تا 15درصدی قطعات سی‌کی‌دی(منفصله) ترخیص می‌شود. این شیوه مونتاژ و عرضه موجب شده سهم سالانه 2.5میلیارد دلاری برندهای کره‌ای از بازار لوازم خانگی ایران حفظ شود. این شیوه روزبه‌روز رو به افزایش است اما برخی پرونده‌های تشکیل شده در گمرک برای مقابله با آن به‌دلیل خلأ قانونی، با رأی دیوان عدالت اداری مسکوت مانده است.

واردات لوازم خانگی در پوشش قطعات

یک منبع آگاه در گمرک ایران می‌گوید: شرکت‌های ال‌جی، سامسونگ و کنوود با وجود آنکه اعلام کرده‌اند به‌دلیل تحریم از بازار ایران خارج شده‌‌اند اما قطعات لوازم خانگی این برندها به‌صورت جدا از هم به ایران فرستاده می‌شود و برخی با مونتاژ این قطعات در داخل کشور آنها را به محصولات نهایی تبدیل می‌کنند. او با تأکید بر اینکه روزانه چندین کانتینر قطعات لوازم خانگی خارجی از گمرک ترخیص و همگی در داخل به لوازم خانگی ساخته شده تبدیل  و به فروش می‌رسد، افزود: مثلا در اظهارنامه‌ها و بارنامه‌ها اعلام می‌شود کمپرسور یخچال وارد شده درحالی‌که این کمپرسور با تمام قطعات وارد شده یعنی حتی بدنه یخچال نیز به‌عنوان ملزومات کمپرسور اظهار می‌شود. به‌عبارت دیگر عملا یخچال کامل با نام کمپرسور وارد و ترخیص می‌شود.

سابقه ماجرا و برخورد قانونی

این گزارش حاکی است: چندی پیش ترخیص کانتینرهای قطعات لوازم خانگی برند بوش در گمرک متوقف و مقرر شد این قطعات مرجوع ، متروکه یا ضبط شود اما با شکایت صاحبان کانتینرها علیه گمرک ایران، فرایند ضبط و متروکه شدن آن قطعات فعلا با رأی دیوان عدالت اداری متوقف شده است. دیوان عدالت اداری با صدور «قرار قبول دستور موقت» اعلام کرده با توجه به اینکه ضبط و متروکه کردن کالا تا قبل از طرح موضوع در کمیسیون حل اختلاف موجب ورود خسارت می‌شود با احراز فوریت و ضرورت امر، دستور موقت مبنی بر توقیف عملیات اجرایی و جلوگیری از متروکه شدن کالا تا تعیین تکلیف قطعی شکایت صادر و اعلام می‌شود.

کره‌ای‌های بدون گارانتی 

با وجود باز ماندن مسیر دور زدن قانون و تولید محصولات کره‌ای در ایران، نایب‌رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی می‌گوید: لوازم خانگی کره‌ای خدمات پس از فروش و گارانتی ندارد و درصد کمی از مردم یخچال‌های کره‌ای را با گارانتی‌های متفرقه می‌خرند.

محمدحسین اسلامیان، با اشاره به رشد تولید لوازم خانگی داخلی، افزود: تولیدکنندگان داخلی 3 مدل ساید‌بای‌ساید ایرانی تولید می‌کنند اما علاوه بر این، برخی یخچال‌های دیگر هستند که از طریق شبکه قاچاق تامین می‌شوند و هنوز هم ترجیح برخی، خریدن یخچال‌های کره‌ای است. او گفت: متأسفانه برخی برای خرید جهیزیه با آگاهی از اینکه این کالاها خدمات پس از فروش و گارانتی ندارند باز هم محصولات کره‌ای را از شبکه قاچاق می‌خرند اما یخچال‌های ساید‌بای‌ساید کره‌ای در بازار بدون ضمانت است. این دیدگاه نایب‌رئیس اتحادیه لوازم خانگی مبنی بر اصالت نداشتن لوازم خانگی کره‌ای در حالی مطرح می‌شود که حاکی است؛ برخی فروشگاه‌ها مدعی عرضه محصولات ال‌جی با گارانتی گلدیران یا سامسونگ با گارانتی سام هستند.

سوءاستفاده سازمان یافته از خلأ قانونی

حمیدرضا غزنوی، سخنگوی انجمن صنفی تولید‌کنندگان لوازم خانگی خلأ موجود در مفاد قانون ممنوعیت واردات لوازم خانگی را موجب سوءاستفاده برخی واردکنندگان در تولید و مونتاژ محصولات کره‌ای دانست و گفت: طبق قانون ممنوعیت واردات لوازم خانگی، واردات قطعات لوازم خانگی به‌صورت سی‌کی‌دی (قطعات منفصله) با پرداخت تعرفه مجاز است اما برخی از این قانون سوءاستفاده می‌کنند. این افراد در گمرک، قطعات سی‌کی‌دی را به جای سی‌بی‌یو اظهار می‌کنند.

این قطعات با تعرفه پایین وارد و سرهم می‌شود. غزنوی افزود: تقلب در واردات در حالی اتفاق می‌افتد که بسیاری از برندها به بهانه تحریم، قطعات مورد نیاز برای ارائه خدمات پس از فروش به مشتریان خود را تامین نمی‌کنند اما به راحتی قطعات را وارد، مونتاژ و در بازار عرضه می‌کنند. او در مورد سهم بازار برندهای خارجی از بازار محصولات مونتاژکاری شده و قاچاق، گفت: گردش مالی سالانه بازار لوازم خانگی در ایران 5تا 6میلیارد دلار است که از این میزان 2.5میلیارد دلار به لوازم خانگی قاچاق یا مونتاژ شده مربوط است.

غزنوی برخی وارد‌کنندگان رسمی و تولید‌کنندگان تک محصولی لوازم خانگی را عامل مونتاژ سازمان یافته دانست و افزود: پیگیر اصلاح قانون و برخورد با این شیوه واردات و عرضه لوازم خانگی کره‌ای هستیم. او توضیح داد: پیش از این به‌دلیل سیر صعودی نرخ ارز، واردات قطعات به صرفه نبود اما در ماه‌های اخیر با تثبیت و نزول نرخ ارز روند واردات قطعات و مونتاژ برندهای کره‌ای نیز تسریع شده است. او افزود: برخی افرادی که قبلا به‌صورت رسمی لوازم خانگی وارد می‌کردند یا برخی شرکت‌های تولید‌کننده لوازم خانگی که تنها یک یا دو محصول تولید می‌کنند به این شیوه از واردات قطعات و مونتاژ سازمان‌یافته لوازم‌خانگی خارجی روی آورده‌اند.

خطوط مونتاژ قطعات ارزان‌قیمت 

سخنگوی انجمن صنفی تولید‌کنندگان لوازم خانگی، کاهلی مسئولان وزارت صنعت در اعتراض به رأی دیوان عدالت اداری را عامل مرجوع نشدن قطعات وارداتی بوش دانست و گفت: متأسفانه وزارت صنعت بعد از اتمام مهلت قانونی به رأی دیوان عدالت اداری اعتراض کرد که طبیعتا مهلت اعتراض به پایان رسیده بود. غزنوی گفت: تعرفه واردات قطعات اس‌کی‌دی لوازم خانگی 35درصد و قطعات سی‌کی‌دی 5تا 15درصد است. به‌گفته او، وارد‌کنندگان قطعات وارداتی اس‌کی‌دی را به‌صورت سی‌کی‌دی اظهار می‌کنند و با مونتاژ این قطعات و عرضه لوازم خانگی ساخته شده خارجی، به‌خصوص کره‌ای، سودهای زیادی به جیب می‌زنند.

او گفت: این فرایند مونتاژ بیشتر در مناطق ویژه و آزاد اقتصادی، مانند ارس و سلفچگان همچنین برخی شهرهای جنوب کشور و حتی تهران و کرج انجام می‌شود. به‌گفته او حتی برخی تولید‌کنندگان لوازم خانگی که فقط یک یا دو محصول تولید می‌کنند نیز به این شیوه مونتاژ روی آورده‌اند. غزنوی در مورد نوع لوازم خانگی مونتاژی، با این شیوه خاص در داخل کشور، گفت: این محصولات مونتاژی شامل ماشین لباسشویی، ظرفشویی، کولر گازی و تا حدودی یخچال است اما در زمینه تلویزیون، شاهد رواج این شیوه واردات قطعات و مونتاژ نیستیم.