گره گشایی از اقتصاد ایران
اقتصاد ایران با چند مشکل ساختاری مواجه است که حل این مشکلات می‌تواند به همراه خود گره‌های دیگری را بگشاید.
به گزارش اقتصادآنلاین، غلامرضا مصباحی مقدم در ایران نوشت: یکی از آنها ساختار بودجه است. بودجه ایران دائماً با کسری مواجه بوده است. در شرایطی که درآمدهای نفتی را به صورت قابل توجه داشته؛ این کسری با درآمدهای نفتی و در شرایط کمبود آن، با نوسان نرخ ارز پوشش داده شد. سایر منابع لحاظ شده نیز در این سند -نظیر مالیات- به قدری نیست که بخش قابل توجهی از بودجه کشور را تأمین کند و لازم است با بازنگری در این ساختار از کسری بودجه سالانه جلوگیری شود زیرا حل مشکل کسری بودجه بسیاری از مشکلات دیگر را نیز برطرف کرد. مسأله دیگر، موضوع ثروت‌افزایی در اقتصاد ایران است. این کیک ثروت در ایران رشد چندانی ندارد و روی تولید و امکانات موجود در کشور به حد کفایت اتکا نمی‌شود. تولید رشد مناسبی ندارد و درآمد ملی ما در ٤٠ سال گذشته حتی دو برابر هم نشده است. برای عبور از چالش باید سرمایه‌گذاری افزایش بیابد تا ثروت ملی بیشتر شود و با توزیع عادلانه عواید این ثروت میان خانوارها، بهبود معیشت عامه مردم رقم بخورد.
اما در مقابل این دو کاستی، یک ضعف نیز مشکلات اقتصاد را بیشتر می‌کند؛ مسأله بدمصرفی که امروزه در نحوه مصرف تمام امکانات از آب و برق تا حتی شکر و گندم به چشم می‌خورد. برای مثال در تولید گندم خودکفا هستیم و تولید داخل تکافو می‌کند اما ٣٠ درصد و بیشتر دور ریز در بحث نان داریم و این مسأله نمایانگر بدمصرفی و نیاز کشور به تغییر فرهنگ مصرفی است. در استفاده از انرژی نظیر برق، گاز و بنزین نه فقط در فرهنگ مصرفی، بلکه در لوازم مصرفی انرژی ضعف تکنولوژیکی داریم. آلودگی‌های گاه و بیگاه این ضعف را نمایان می‌کند. در حالی که اگر با ارتقای راندمان و ایجاد فرهنگ صحیح مصرف در همه زمینه‌ها از اتلاف منابع جلوگیری شود، حتی یک فرصت تولید ثروت در اختیار اقتصاد کشور قرار می‌گیرد؛ مانند فرصت‌های صادراتی برخی از تولیدات و حتی بی‌نیازی از واردات بعضی از محصولات. اینکه رئیس جمهوری اعلام می‌کند در ایران مصرف گاز بیش از اتحادیه اروپاست یعنی ما با یک ضعف در فناوری، سیاستگذاری و فرهنگ مصرفی مواجه هستیم. چرا باید ایران با ٨٠ میلیون نفر جمعیت دو برابر اتحادیه اروپا با بیش از ٤٠٠ میلیون نفر جمعیت گاز مصرف کند! باید از این نعمت برای صادرات، تولید و ثروت‌افزایی بهره برد؛ نه آلوده کردن محیط زیست ایران. باید با اصلاح تمام این موارد به سمتی حرکت کنیم که هر ٥ سال ثروت ایران دو برابر شود. این حرکت تصاعدی کیک سرمایه و ثروت ایران را بزرگ می‌کند و در نهایت می‌توانیم یک ایران آباد با اقتصادی بزرگ داشته باشیم.برای سوار شدن در این قطار توسعه، ابتدا باید یک بلیت تهیه کرد و این بلیت تغییر در نگرش سیاستگذاران و تصمیم سازان است. اینکه تمام مشکلات کشور را به تحریم‌ها پیوند بزنیم و نگاهمان به غرب باشد، نتیجه بخش نخواهد بود. این نگرش که پیش از سال‌های جنگ تحمیلی عراق با ایران بر کشور حاکم شد و مدام این نگاه را به جامعه داده که مناسبات با غرب تمام مشکلات اقتصاد ایران را رفع می‌کند، نگرشی غلط است. نمونه آن را در کشورهایی مثل پاکستان و مصر می‌توان دید؛ کشورهایی که رابطه خوبی با غرب دارند اما خبری از توسعه یافتگی نیست و گرفتار فقر هستند. اتفاقاً این دو کشور شباهت‌هایی با ایران نیز دارند. از این نظر که مشکلات داخلی بیش از مشکلات خارجی به اقتصاد لطمه زده است. البته اگر کشوری به‌دنبال گسترش روابط خود با ایران باشد باید از آن استقبال کرد اما به مشکلات داخلی نیز نباید بی‌توجه بود و نباید آنها را با مناسبات با غرب گره زد. باید با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی، تخصص نسل جوان و نخبه و تغییر در برخی از نگاه‌ها، ایران را قوی کرد. آنگاه شاهد اقبال سرمایه‌گذاران خارجی و ملت‌ها برای گسترش تعاملات با ایران نیز خواهیم بود و به این ترتیب، گره‌های اقتصاد نیز گشوده خواهد شد.
