یارانه برق در جیب ماینرهای چینی
کمبود گاز، خاموشی‌های زمستانه را در پی داشته و انبوهی از پیامک‌های توصیه‌ای برای پوشیدن لباس بیشتر در راستای کم‌کردن درجه سیستم گرمایشی از سوی شرکت‌های توزیع برق را به سوی مشترکان گسیل داشته است؛ اما در فضای مجازی، فیلمی از سرمایه‌گذاری گسترده چینی‌ها در منطقه آزاد رفسنجان دست به دست می‌شود؛ فیلمی که این پرسش را در ذهن ایجاد می‌کند که اگر مشکل تأمین برق در زمستان به دلیل نبود گاز را داریم، چگونه برق یارانه‌ای را به چینی‌ها می‌دهیم که بیتکوین استخراج کنند؟
به گزارش اقتصادآنلاین، لیلا مرگن در شرق نوشت: علیرضا کلاهی، عضو هیئت نمایندگان اتاق می‌گوید: استخراج رمزارز می‌توانست به یک فرصت برای ایران تبدیل شود، اما سیاست‌گذاری نادرست باعث شده است این فرصت از دست برود.
این روزها وجود مزرعه بزرگ استخراج رمزارز چینی‌ها در منطقه آزاد رفسنجان خبرساز شده است؛ مزرعه‌ای که در یک شهرک صنعتی ایجاد شده و از برق یارانه‌ای بخش صنعت ایران بهره می‌برد. این در حالی است که کمبود گاز نیروگاه‌ها، کار را به خاموش‌کردن برق بزرگراه‌ها و خاموشی برنامه‌ریزی‌شده آن‌هم در فصل زمستان کشانده است.
چینی‌ها تنها بهره‌مندان از یارانه‌های برق ایران نیستند؛ گشتی در رسانه‌های مختلف خارجی نشان می‌دهد مزارع بزرگ متعلق به سرمایه‌گذاران ترکیه‌ای هم در ایران وجود دارند.
کسی نمی‌داند چه میزان رمزارز در ایران استخراج می‌شود؛ برخی آمارهای غیر‌رسمی از تولید هشت درصد بیتکوین دنیا در ایران سخن به میان می‌آورند و برخی دیگر هم مدعی می‌شوند ایران سومین کشور تولیدکننده رمزارز دنیاست.
برخی کارشناسان اقتصادی از جمله محسن رنانی بر این باورند که بیتکوین در یک دهه آینده هیمنه دولت‌ها را می‌شکند و باعث مهار دولت‌ها می‌شود. از سوی دیگر، بخش دیگری از تحلیلگران هم بر این باورند که فشارهای آمریکا و تحریم‌های خرد‌کننده این سال‌ها، دولت ایران را به سمت استخراج رمزارز دولتی برای انجام معاملات تجاری سوق داده؛ اما کدام‌یک از این گزاره‌ها درست است؟ آیا دولت ایران با برنامه در این حوزه سرمایه‌گذاری می‌کند؟ آیا سرمایه‌گذاری خارجی‌ها در مزارع ایران و استفاده از برق یارانه‌ای برای استخراج رمزارز سیاست درستی است؟ دولت ایران با برنامه پا در مسیر پذیرش سرمایه‌های خارجی برای تولید بیتکوین گذاشته یا اینکه مسیر پیش‌رو مبهم و تاریک است؟
سیاست‌گذاری نادرست
علیرضا کلاهی، عضو هیئت نمایندگان اتاق بیان می‌کند: ما برق مازاد در ایران زیاد داریم. وزارت نیرو دارایی بی‌کار زیاد دارد؛ اما مشکل اینجاست که سیاست‌ها را درست نگذاشته‌اند.
او ادامه می‌دهد: صنعت استخراج بیتکوین می‌توانست در ایران به‌عنوان یک صنعت بزرگ از محل دارایی‌های مازاد وزارت نیرو، یک درآمد ارزی درخور توجه برای کشور ایجاد کند، ولی سیاست‌ها غلط است.
به گفته کلاهی، باید سیاست‌ها در این حوزه به شکلی چیده شود که هر ایرانی بتواند در این حوزه سرمایه‌گذاری کند. این در حالی است که سیاست‌ها را خیلی اشتباه گذاشته‌ایم.
مزیت‌های حضور سرمایه‌گذاری خارجی
عضو هیئت نمایندگان اتاق درباره وجود سرمایه‌گذار خارجی در این حوزه می‌گوید: بد نیست اگر به صورت کنترل‌شده سرمایه‌گذار خارجی در این حوزه بیاید؛ اما دیدگاه ما این است که این روند باید طبق فرایندی تعریف شود تا افرادی که می‌خواهند بیتکوین استخراج کنند، به‌جای اینکه ماینرها را به خانه‌ها ببرند و به شبکه شهری فشار بیاورند، در مزارع بزرگ و کنترل‌شده مستقر شوند.
او ادامه می‌دهد: به این ترتیب، در ساعاتی که مشکل برق داریم، می‌توانند مزارع را خاموش کنند و با یک سیاست بلند‌مدت، به مزارع تکلیف کنیم که نیروگاه‌های تولید پراکنده خودشان را بزنند یا در نیروگاه تجدیدپذیر سرمایه‌گذاری کنند.
کلاهی عنوان می‌کند: اگر این مزارع خودشان تولیدکننده بشوند، در آن 400 ساعت مشکل‌دار سال (ما سالانه فقط در 400 ساعت مشکل کمبود برق داریم)، به‌جای اینکه وزارت نیروی ما سرمایه‌گذاری کلان بکند و نیروگاه‌های خیلی بزرگ بزند، صاحبان مزارع می‌توانند در این 400 ساعت، برق مازاد کشور را تأمین کنند و از سوی دیگر وزارت نیرو می‌تواند منابع خود را در خطوط بهبود، انتقال و توزیع متمرکز کرده و در این حوزه سرمایه‌گذاری کند.
مزرعه بیتکوین مصرف‌کننده برق مازاد
به گفته این عضو هیئت نمایندگان اتاق، گران‌ترین برق دنیا برق پیک است؛ زیرا باید برای تأمین آن نیروگاه بزنیم. ارزان‌ترین برق دنیا نیز برق اضافی است. در دنیا نرخ صنایعی که حاضر باشند فقط برق مازاد استفاده کنند، ارزان‌تر از بقیه است. استخراج بیتکوین هم تنها صنعتی است که در کشوری که مشکل آب دارد، نیاز به این ماده حیاتی برای تولید ندارد.
او اضافه می‌کند: هر لحظه اراده کنیم، می‌توانیم مزارع بیتکوین را خاموش کنیم؛ اما کارخانه آلومینیوم و فولاد را نمی‌توان هر لحظه خاموش و روشن کرد.
کلاهی می‌گوید: درآمد مزارع بیتکوین غیر قابل تحریم است و می‌تواند موتور محرکه یک صنعت و فناوری مهم و کلیدی دنیا به نام بلاک‌چین شود.
او در واکنش به اظهارات کارشناسانی که بیتکوین را عامل در‌هم‌شکننده هیمنه دولت‌ها می‌دانند، یادآور شد: در بانک مرکزی هم بیتکوین را عامل تأمین نیازهای مالی تروریست‌ها می‌دانستند و می‌گفتند اطراف ما پر از تروریست است؛ اما نمی‌شود با فناوری مقابله کرد. بیتکوین یک واقعیت است که وجود دارد.
حرکت به سمت سوداگری
این عضو هیئت نمایندگان اتاق در پاسخ به این پرسش که ایجاد مزرعه از سوی چینی‌ها در ایران اقدام درستی است یا خیر، عنوان می‌کند: تا وقتی سیاست با‌ثبات و منطقی چیده نشود، کار ریشه‌ای و اصولی هم انجام نمی‌شود. هر موقع سیاست‌ها ناپایدار و کوتاه‌مدت باشد، فعالیت‌ها سوداگری می‌شود.
او به این پرسش که آیا در سیاست‌گذاری برای رمزارزها در حال حرکت به سمت سوداگری به‌جای رفتار درست هستیم، این‌گونه پاسخ می‌دهد: هیچ چیز در ایران معلوم نیست. می‌گویند شاید سال بعد قیمت برق را بازنگری کنیم و شاید نکنیم. سیاستی بگذارید، بگویید دو سال قیمت برق این است، بعد از دو سال قیمت‌ها را به این شکل تغییر می‌دهیم. قیمت گازتان برای اینکه برای خود نیروگاه بزنید، به مدت 10 سال این رقم است. مثلا در یک بازه چهار یا پنج‌ساله موظف هستید 20 تا 30 درصد انرژی مورد نیاز خود را از تجدیدپذیر تأمین کنید.
کلاهی با اشاره به اینکه سرمایه‌گذاران ایرانی در داخل و خارج آماده سرمایه‌گذاری در صنعت بلاک‌چین هستند، درباره دلیل چینی‌ها برای سرمایه‌گذاری در ایران با وجود نبود سیاست‌های درست می‌گوید: احتمالا یک‌سری روابطی بوده است که آنها نگران این سیاست‌های ناپایدار نبوده‌اند. جزئیات را نمی‌دانم و نمی‌توانم اظهار‌نظر کنم.
او درباره میزان بیتکوین تولیدی در ایران بیان می‌کند: عددی در این رابطه نداریم؛ زیرا یک سال و نیم است که آقایان تصمیمات را مزه‌مزه می‌کنند. از اول اگر پیشنهادهای ما را اجرا کرده بودند، اکنون ایران یکی از قطب‌های تولید ارز رمزنگاریشده دنیا بود. داخلی‌سازی و خیلی از مسائل هم تحت کنترل خودمان بود.
او درباره کمبود برق در زمستان و ارتباط آن با تولید بیتکوین بیان می‌کند: کمبود برق در تابستان و گاز در زمستان به خاطر سیاست‌های انرژی کشور است. گاز و برق را به هر روستایی برده‌ایم و این مسئله سبب شده اختلاف فاحش مصرف در برق تابستان و زمستان داشته باشیم. در تابستان برق کم می‌آوریم و در زمستان هم در جایی که دومین ذخایر گاز دنیا را دارد، گاز کم می‌آوریم. اینها ناشی از سیاست‌های نادرست است.
او ادامه می‌دهد: نزدیک به 30 تا 40 میلیارد دلار دارایی بی‌کار در وزارت نیرو وجود دارد. سیاست درست در حوزه ارز رمزنگاریشده می‌تواند این دارایی بی‌کار را به درآمد تبدیل کند.
