اقتدار و اقتصاد دو روی یک سکه‌اند/ اقتدار بدون اقتصاد نمی‌تواند اثرگذاری بهینه داشته باشد
رضایی گفت: اقتدار موجب توسعه اقتصادی می‌شود و اقتصاد موجب تقویت اقتدار ملی می‌شود؛ به همین دلیل در برنامه‌ریزی‌ها و مدیریت‌ها این دو باید در کنار هم دیده شوند.
به گزارش اقتصادآنلاین، اولین نشست خبری «چهارمین کنفرانس حکمرانی و سیاست‌گذاری عمومی» با شعار «تا 1404» با حضور دبیر مجمع تشخیص مصلحت‌نظام، رییس دانشگاه صنعتی‌شریف و رییس شورای سیاست‌گذاری این کنفرانس در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد.
در این نشست، محسن رضایی؛ دبیر مجمع تشخیص مصلحت‌نظام با بیان اینکه مهمترین مسئله دهه آینده ایران، موضوع اقتصاد است، گفت: تحریم‌ها از یک طرف و وضعیت حکمرانی اقتصادی و نحوه مشارکت و فعالیت فعالان و جناح‌های سیاسی در حل مسائل اقتصادی کشور از طرف دیگر باید مورد توجه قرار بگیرد.
لزوم توجه به امنیت در ده سال آینده
وی با اشاره به دیگر محورهای مهم کشور در ده سال آینده، امنیت را یکی از موضوعات مهم کشور دانست و افزود: امنیت و نزدیک شدن اسراییل به ایران از سمت امارت، بحرین و قفقاز موضوع دیگر ده سال آینده است و به همین دلیل امنیت باید مورد توجه بیشتر قرار بگیرد.
ضرورت انتقال بین‌نسلی مدیریت کشور
رضایی با اشاره به لزوم انتقال مدیریت کشور به نسل‌های سوم و چهارم انقلاب، ادامه داد: انتقال بین‌نسلی، موضوع دیگری است که ده سال آینده باید انجام شود و این آخرین فرصت انتقال مسئولیت‌ها از نسل اول و دوم به نسل‌های سوم و چهارم است.
بزرگ شدن دولت و نقش آن در افزایش فساد و کاهش رفاه
دبیر مجمع تشخیص مصلحت‌نظام با اشاره به لزوم چابکی و کوچک بودن دولت‌ها، این مهم را یکی از ملزومات کشور دانست و اظهار داشت: بزرگی و حجیم بودن دولت‌ها چند مشکل و مانع اساسی در پیشرفت ایجاد می‌کند؛ اول اینکه هزینه‌های دولت را بالا می‌برد و فشار مالیاتی را روی کسب‌وکارها و تولیدکنندگان افزایش می‌دهد و در نتیجه رقابت‌پذیری کالا و محصول ایرانی را در بازارهای داخلی و خارجی کاهش می‌دهد؛ بنابراین بزرگی دولت، هزینه‌های دولت را زیاد کرده و روی زندگی و رفاه مردم اثرگذاری منفی دارد. از سوی دیگر، حجیم‌شدن دولت، کنترل و نظارت را ضعیف و زمینه‌ساز گسترش فساد در بدنه دولت خواهد شد؛ علاوه بر آن، کارآمدی و بهره‌وری خدمات دولتی کاهش می‌یابد و مردم کمتر از خدمات دولت برخوردار می‌شوند. به همین دلیل باید دیوان‌سالاری در دو بُعد کارکرد و حجیم‌بودن به طور جدی مورد اصلاح قرار بگیرد.
وی در ادامه با اشاره به اثرگذاری ملموس تحریم‌ها در اقتصاد ایران، تصریح کرد: تحریم‌های اقتصادی یک اقدام نامشروع و ظلم به ملت است و باید هر چه زودتر برطرف شود و آمریکایی‌ها را باید به لغو تحریم‌ها وادار کرد اما از دل تحریم نیز می‌شود فرصت‌هایی را به وجود آورد.
تحریم؛ تابلوی آسیب‌های اقتصادی کشور است
رضایی خاطرنشان کرد: تحریم نشان می‌دهد آسیب‌های اقتصادی کجاست و تابلوی خوبی از آسیب‌های اقتصادی کشور را ترسیم می‌کند؛ به عنوان نمونه تحریم‌های اقتصادی نشان داد که اقتصاد ایران تک‌پایه و صرفاً بر ستون نفت استوار است. این موضوع حاکی از آن است که ساختار اقتصادی ایران نیاز به تحول دارد.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت‌نظام اضافه کرد: تحریم نشان داد که ریل‌گذاری اقتصاد ایران اشتباه است و نیاز به اصلاح دارد؛ به عبارت دیگر پایه‌گذاری اقتصاد ملی یک کشور به این است که اقتصاد روی اراده و نوآوری مردم متکی باشد چراکه اقتصاد دولتی، ناکارآمد است. به عبارت بهتر، مردم باید به طور جدی در اقتصاد ملی مشارکت کنند اما مردم بدون مسئولیت‌دادن و مسئولیت‌خواستن و البته اختیار داشتن نمی‌توانند مشارکت کنند.
عضو شورای سیاست‌گذاری کنفرانس حکمرانی و سیاست‌گذاری عمومی تأکید کرد: تحریم‌های اقتصادی نشان داد تجارت ایران عمدتاً به مقاصد معینی گره خورده و مبادی ورود و خروج نیز عمدتاً به مناطق جنوبی مرتبط است و یا اینکه در اقتصاد ایران رانت‌هایی وجود دارد که در اثر تحریم‌ها عیان شدند. در واقع تحریم‌های اقتصادی از آسیب‌های اقتصاد ملی رونمایی کرد؛ بنابراین یک تصویر درست و روشنی از آسیب‌های اقتصادی داریم که باید در اصلاحات اقتصادی مورد توجه قرار بگیرد.
لزوم ایجاد ظرفیت‌ها و قابلیت‌های بدیع در اقتصاد کشور
وی با اشاره به ضرورت بهره‌وری از منابع و ظرفیت‌های بومی، یادآور شد: معمولاً وقتی از بیکاری صحبت می‌شود، منظور بیکاری نیروی‌انسانی کشور است در حالیکه منابع طبیعی و مالی و موهبت‌های بسیاری در کشور وجود دارد که آنها نیز بیکار و بلااستفاده‌اند و باید بکار گرفته شوند. این بیکاری گسترده نشان می‌دهد که حکمرانی در کشور بسیار کوچک‌تر از منابع است. در حقیقت بزرگی ملت به حکمرانان بزرگ وابسته است که بتوانند با ایجاد ظرفیت‌ها و قابلیت‌های بزرگی، همه منابع پولی و مالی و انسانی را به کار بگیرند.
در مسیر توسعه نیازمند مدیران خلاق و ایده‌پرداز است
رضایی با بیان اینکه حکمروایی از دو بخش حکمروانان و ساختارهای اداری تشکیل می‌شود، ادامه داد: بن‌بستی در کشور وجود ندارد و اگر وجود دارد مربوط به مدیران است. مدیران کشور وقتی به بن‌بست برسند، ملت را به بن‌بست می‌رسانند بنابراین مدیران باید از بن‌بست خارج شوند و این بدون خلاقیت و نوآوری در دو سطح راهبردی و اجرایی امکان‌پذیر نیست. در واقع، کشور نیاز به مدیران نوآور و خلاقی دارد که با اید‌ه‌های بزرگ بتوانند منابع را فعال و ظرفیت‌سازی کنند.
ضرورت توجه به دوگانه اقتدار و اقتصاد
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با تأکید بر اینکه اقتدار و اقتصاد دو روی یک سکه‌اند، تصریح کرد: اقتدار موجب توسعه اقتصادی می‌شود و اقتصاد موجب تقویت اقتدار ملی می‌شود؛ به همین دلیل در برنامه‌ریزی‌ها و مدیریت‌ها این دو باید در کنار هم دیده شوند و به تأثیرات آنها بر یکدیگر توجه شود. ایران امروز در کشورهای منطقه اقتدار دارد اما باید به این پرسش‌ها پاسخ داد که از این اقتدار چقدر در راستای اقتصاد استفاده می‌شود؟ سهم ایران در بازارهای آنها چقدر است؟
رضایی اضافه کرد: وقتی اقتصاد منهای اقتدار و یا اقتدار منهای اقتصاد مورد توجه باشد، نمی‌توان از تأثیرات متقابل آنها بهره برد؛ باید این دو را در کنار هم حرکت داد. هم‌افزایی اقتدار و اقتصاد در برنامه‌ریزی‌ها و مدیریت، موجب ایجاد و افزایش رفاه، امنیت و صلح در منطقه می‌شوند. باید دانست اقتصاد ضعیف مولد ناامنی، فقر و تفرقه با کشورهای اطراف افزایش می‌یابد؛ تنها ایران بزرگ اقتصادی است که می‌تواند امنیت و رفاه و صلح را در منطقه به وجود آورد.
مدیران کشور به توان دانشگاه رجوع کنند
عضو شورای سیاست‌گذاری کنفرانس حکمرانی و سیاست‌گذاری عمومی با اشاره به نقش دانشگاه در جامعه، تأکید کرد: دانشگاه زمانی می‌تواند در خدمت جامعه باشد که در وهله اول حس بی‌نیازی مدیران کشور به علم و پژوهش از بین برود. رویکرد مدیران کشور که احساس می‌کنند همه امورات کشور را به تنهایی و با تیم خود و بدون‌نیاز به دانشگاه می‌توانند پیش ببرند، باید اصلاح شود و آنان بدانند که علم باید در هر تصمیم‌گیری دخالت داده شود.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام اظهار داشت: دانشگاه‌ها در 40 سال اخیر از آموزش به سطح کاربردی رسیده‌اند و آمادگی بالایی در اداره کشور دارد. در 40 سال دوم انقلاب و با تأکیدات مقام‌معظم‌رهبری روی علم، باید رابطه دانشگاه با اداره کشور را بازآفرینی و مدل‌سازی کرد. علاوه بر آن، کشور نیاز به قوانینی دارد که هر گونه تصمیم‌گیری در کشور را به کار پژوهشی و علمی منوط کند. رسیدن به این مرحله نیاز به انضباط و تعریف فرآیندهایی دارد که سبب شوند مسئله علم و پژوهش ر به طور جدی در تصمیم‌گیری‌ها دخیل شوند.
دانشگاه بدون مأموریت مشخص نمی‌تواند اثرگذاری بهینه داشته باشد
وی افزود: فعال کردن دانشگاه بدون مأموریت دادن به آنها در ارتباط با توسعه کشور، امکان‌پذیر نیست. باید همانطور که برای ادارات کشور مأموریت و پروژه و یا حتی مسئولیت تعریف می‌شود، برای دانشگاه‌های کشور نیز مأموریت تعریف شود.
رضایی تصریح کرد: خوشبختانه در بسیاری از استان‌ها واحدهای دانشگاهی گشترده‌ای شکل گرفته اما از زندگی مردم و اداره کشور جدا هستند؛ یعنی بین صنعت و دانشگاه و هر دو با فناوری و هر سه با زندگی مردم و هر چهار با اداره کشور، فاصله است. هر کدام این جزایر در حال بزرگ شدن و رشد هستند اما ارتباط و تعامل معناداری با هم ندارند؛ این هم‌افزایی زمانی انجام می‌شود که اداره دولت تنها به دولت ختم نشود بلکه دانشگاه نیز بخشی از مأموریت و توسعه کشور را به دوش بگیرد. دانشگاه از جنبه‌های آموزشی صرف خارج می‌شوند و به سمت کاربرد و تولید فناوری حرکت می‌کنند.
محمود فتوحی؛ رییس دانشگاه صنعتی شریف و عضو شورای سیاست‌گذاری کنفرانس حکمرانی و سیاست‌گذاری عمومی و سعید سهراب‌پور؛ رییس شورای سیاست‌گذاری کنفرانس حکمرانی و سیاست‌گذاری عمومی نیز در این نشست حضور داشتند.
