دانستنی‌هایی درباره هوس‌های غذایی

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از عصر ایران، هوس های غذایی بسیار رایج هستند. نادیده گرفتن آنها دشوار است و به طور معمول از طریق تمایل شدید یا فوری به مصرف نوع خاصی از خوراکی آشکار می شوند، اگرچه خوراکی مورد نظر از فردی به فرد دیگر متفاوت خواهد بود.

هوس های غذایی می توانند به واسطه عوامل مختلفی - چه جسمانی و چه روانی - شکل بگیرند. در برخی موارد، آنها ممکن است نشانه ای از یک بیماری زمینه ای باشند و نباید نادیده گرفته شوند.

دلایل احتمالی هوس های غذایی

هوس های غذایی می توانند به واسطه عوامل مختلفی شکل بگیرند که به طور معمول به دو دسته اصلی جسمانی و روانی تقسیم شود.

دلایل جسمانی

بی تعادلی های لپتین و گرلین: بی تعادلی در سطوح این هورمون ها که مسئول سیری و گرسنگی هستند ممکن است موجب بروز هوس های غذایی در برخی افراد شود.

بارداری: تغییرات هورمونی طی دوران بارداری ممکن است بر گیرنده های بویایی و چشایی انسان تاثیرگذار بوده و این موجب تجربه هوس های غذایی شدیدتر شود.

سندرم پیش از قاعدگی: تغییرات در هورمون های  استروژن  و پروژسترون که پیش از قاعدگی رخ می دهد ممکن است هوس های غذایی، به ویژه برای غذاهای سرشار از کربوهیدارت را افزایش دهد.

کمبود خواب: خواب بیش از حد کم یا بی کیفیت می تواند در سطوح هورمون های مسئول تنظیم گرسنگی، سیری و چرخه های خواب-بیداری اختلال ایجاد کرده و احتمال مواجهه با هوس های غذایی شدید، به ویژه هنگام شب را افزایش دهد.

رژیم غذایی محروم از مواد مغذی: برخی مواد مغذی مانند پروتئین و فیبر می توانند به احساس سیری کمک کنند. یک رژیم غذایی با محتوای کم از این مواد مغذی ممکن است موجب احساس گرسنگی یا تجربه هوس های غذایی شود، حتی اگر به میزان کافی کالری مصرف کرده باشید.

هیدارتاسیون ضعیف: مصرف ناکافی مایعات می تواند احساس گرسنگی یا هوس های غذایی را در برخی افراد تشدید کند.

جمعیت باکتری روده بزرگ: برخی شواهد نشان می دهند که نوع باکتری های موجود در روده بزرگ ممکن است بر تکرر و نوع هوس های غذایی که فرد تجربه می کند، تاثیرگذار باشد. با این وجود، به پژوهش های بیشتر برای تایید این پیوند نیاز است.

فعالیت بدنی: افزایش سطح فعالیت بدن حتی اگر از طریق پیاده‌روی باشد، ممکن است به کاهش هوس های غذایی کمک کند. به همین ترتیب، تحرک کم ممکن است دلیلی برای تجربه هوس های غذایی بیشتر باشد.

غذاهای بسیار فرآوری شده: برخی شواهد نشان می دهند که غذاهای بسیار فرآوری شده سرشار از چربی و شکر افزوده ممکن است موجب علائم شبیه به اعتیاد شده و احتمال تجربه هوس های غذایی را افزایش دهند.

تکرر مصرف غذاهایی که هوس می کنید.  مصرف کمتر غذایی که هوس می کنید ممکن است در کاهش تجربه هوس مصرف این غذای خاص موثر باشد.

دلایل روانی

استرس: استرس می تواند سطوح  هورمون کورتیزول  را در بدن افزایش دهد. سطوح بالای کورتیزول ممکن است با گرسنگی، هوس های غذایی و احتمال بیشتر رفتارهای استرسی یا پرخوری مرتبط باشد.

شخصیت فرد: برخی شواهد نشان می دهند احتمال تجربه هوس های غذایی در افرادی که از روی انگیزه آنی کاری را انجام می دهند، ممکن است بیشتر باشد.

زمینه غذا خوردن: مغز شما می تواند مصرف یک غذای خاص را به زمینه ای خاص پیوند دهد. به عنوان مثال، پاپ کورن و فیلم.

وضع روانی فرد: خلق و خوهای خاص ممکن است محرکی برای هوس های غذایی باشند. به عنوان مثال، خلق و خوی منفی به نظر می رسد هوس خوردن غذاهایی که سریع و راحت آماده می شوند و به طور معمول حاوی ترکیبات مضر هستند را افزایش می دهد.

آیا هوس های غذایی نشانه ای از کمبود مواد مغذی هستند؟

این باور عمومی وجود دارد که هوس های غذایی نشانه ای از کمبود مواد مغذی خاص در بدن هستند. در بیشتر موارد، این نظریه فعلا به چند دلیل از پشتیبانی علمی برخوردار نیست.

به عنوان مثال، هوس غذاهای شور در برخی موارد به واسطه کمبود سدیم شکل می گیرد. با این وجود، بیشتر افرادی که با هوس مصرف غذاهای شور مواجه می شوند با کمبود این ماده مغذی مواجه نیستند.

افزون بر این، بر اساس نظریه کمبود مواد مغذی، انتظار می رود که بیشتر هوس های غذایی برای خوراکی های سرشار از مواد مغذی و کمتر فرآوری شده مانند میوه ها، سبزیجات، غلات کامل یا حبوبات شکل بگیرند.

اما در واقعیت، بیشتر هوس های غذایی به سمت غذاهایی با ارزش غذایی کم مانند خوراکی های فرآوری شده سرشار از چربی، شکر یا نمک تمایل دارند.

افزون بر این، پژوهش ها نشان می دهند که مردان و زنان به طور معمول هوس های غذایی متفاوتی دارند. به عنوان مثال، زنان احتمال بیشتری هوس خوردن خوراکی هایی با طعم شیرین داشته باشند، در شرایطی که احتمال تجربه هوس غذاهای خوش عطر و طعم برای مردان بیشتر است.

اما شواهد اندکی وجود دارند که نشان می دهند زنان با کمبود مواد مغذی که احتمال بیشتری دارد در غذاهای شیرین وجود داشته باشند یا مردان با کمبود مواد مغذی که در غذاهای خوش عطر و طعم وجود دارند، مواجه باشند.

در نهایت، پژوهش ها نشان می دهند که هر چه یک خوراکی خاص را کمتر بخورید، احتمال کمتری وجود دارد که با هوس خوردن آن مواجه شوید.

شرایط در مورد هوس مصرف اقلام غیرغذایی چگونه است؟

اگرچه هوس های غذایی بعید است که نشانه ای از کمبود مواد مغذی باشند، هوس مصرف اقلام غیرغذایی ممکن است این گونه باشد.

یک نمونه در این زمینه  اختلال پیکا  است که می تواند موجب هوس مصرف اقلام غیرغذایی مانند خاک، مواد شوینده و یخ در افراد شود.

پیکا بیشتر در کودکان و زنان باردار رخ می دهد و دلیل دقیق بروز آن هنوز مشخص نشده است.

با این وجود، مطالعات نشان داده اند که افراد مبتلا به پیکا اغلب با کمبود آهن، کلسیم، یا روی مواجه هستند.

هوس مصرف اقلام غیرغذایی اغلب با مصرف مکمل ها برای تامین مواد مغذی مورد نیاز برطرف می شود.

البته تمام موارد پیکا ممکن است با مصرف مکمل ها برطرف نشوند. از این رو، به پژوهش های بیشتر برای تعیین نقش دقیق کمبود مواد مغذی در این زمینه نیاز است.