یک درخواست شوک آور: لطفا ماسک نزنید!
سوئد جزو کشورهایی است که از ابتدا سیاست محدودکننده‌ای برای شهروندان در پیش نگرفت، آنچنان که بسیاری از مردم گرفتار در قرنطینه به آزادی مردم سوئد حسادت می کردند اما در نهایت این آزادی عمل به نتایج امیدوار کننده ای نرسید.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، قطارها به ایستگاه متروی «اودنپلان» در مرکز استکهلم پایتخت سوئد وارد می‌شوند و مسافران صبحگاهی بدون ماسک به آنها سوار یا از آنها پیاده می‌شوند. سوئدی‌ها در قطارها یا ترامواها، در سوپرمارکت‌ها یا در مراکز خرید- جاهایی که در اغلب نقاط جهان مردم در آنها ماسک می‌زنند- بدون ماسک به‌دنبال کار و زندگی‌شان هستند.
سوئد یکی از معدود کشورهایی بود که در برابر شیوع کرونا محدودیت‌های شدیدی مانند قرنطینه عمومی را وضع نکرد و صرفاً خواستار رعایت داوطلبانه دستورهای بهداشتی مانند فاصله‌گیری اجتماعی به‌وسیله شهروندان شد.
درحالی‌که اغلب کشورهای اروپایی از ابتدای شیوع کرونا با بستن مدارس، رستوران‌ها، سالن‌های ورزش و حتی مرزهایشان جمعیت‌شان را در خانه‌ها محصور کردند، سوئدی‌ها از آزادیهای بسیاری برخوردار بودند.
این راهبرد توجه بسیاری را در جهان به‌خود جلب کرد، اما همزمان باعث شد که میزان مرگ‌ومیر سرانه به‌علت کووید-۱۹ در سوئد بسیار بالاتر از سایر کشورهای اسکاندیناوی در همسایگی‌اش باشد.
اکنون که شمار موارد عفونت دوباره در اروپا بالا رفته و به‌اصطلاح موج دوم کرونا شروع شده است، سوئد با ۱۰ میلیون جمعیت یکی از پایین‌ترین شمارهای موارد جدید عفونت کرونا را دارد و فقط ۱۴ بیمار کووید-۱۹ در بخش مراقبت‌های ویژه بستری هستند.
اما هنوز با یقین نمی‌توان گفت راهبرد سوئد برای مواجهه با کرونا کاملا موفق بوده است.
مقامات بهداشتی سوئد و دکتر آندرس تگنل، متخصص ارشد همه‌گیرشناسی در این کشور که به دولت مشورت می‌دهد، یک هشدار آشنا را تکرار می‌کنند: هنوز خیلی زود است در این مورد اظهارنظر کرد و پاندمی در کشورهای دیگر در مرحله متفاوتی قرار دارد.
اما یک مقام در منطقه اروپای سازمان جهانی بهداشت می‌گوید کشورهای دیگر می‌توانند درس‌های بزرگ‌تری را از سوئد بگیرند که ممکن است به مبارزه آنها با ویروس کمک کند.
کاترین اسمالوود، کارشناس‌ارشد بخش منطقه اروپای سازمان جهانی بهداشت، در این‌باره می‌گوید: «باید قبول کنیم که سوئد هم‌اکنون توانسته است از افزایش شمار موارد بیماری آنچنان‌که در سایر کشورهای اروپای غربی دیده می‌شود، جلوگیری کند».
براساس گزارش مرکز کنترل بیماری اروپا، سوئد در ۱۴ روز گذشته ۳۰. ۳ مورد جدید کووید-۱۹ به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیتش گزارش کرده است، درحالی‌که این رقم در اسپانیا ۲۹۲. ۲، در فرانسه ۱۷۲. ۱ در بریتانیا ۶۱. ۸ و در دانمارک ۶۹. ۲ است.
سوئد از هنگام شروع بحران کرونا، در مجموع ۸۸۲۳۷ مورد عفونت با ویروس و ۵۸۶۴ مورد مرگ ناشی از آن (یعنی
۵۷. ۵ مورد به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر) گزارش کرده است.
دیدگاه ناظران خارجی درباره راهبرد سوئد برای کنترل کووید-۱۹ عمدتا بستگی به این داشت که خود این ناظران چه مرحله‌ای از پاندمی در آن زمان را تجربه می‌کردند.
در ابتدا بسیاری از ناظران خارجی با تردید به تصاویر سوئدی‌ها که در شهر استکهلم با دوستانشان در رستوران‌ها غذا می‌خوردند، می‌نگریستند. برخی هم به‌خاطر اینکه سوئدی‌ها مجبور به تعطیلی کسب‌وکارهایشان نشده بودند، به آنها حسادت می‌کردند.
بعد، شیوع شوک‌آور کرونا در آسایشگاه‌های سالمندان و بیمار‌سراها (بیمارستان ویژه بیماران درمان‌‌ناپذیر) در این کشور شروع شد و به مرگ بسیاری از ساکنان آنها انجامید.
در میانه‌ماه آوریل (اواخر فروردین) درحالی‌که میزان مرگ‌ومیر در سایر نقاط اروپا در حال کاهش بود، سوئد روزانه ۱۰۰ مورد مرگ ناشی از کروناویروس گزارش می‌‌کرد.
اکنون درحالی‌که هراس‌ها از موج دوم پاندمی در اروپا بالا گرفته است، تحسین کردن سوئد به‌خاطر موفقیتش در مهار ویروس کرونا مد شده است و گزارشگران از فرانسه، بریتانیا و جاهای دیگر به استکهلم سفر می‌کنند تا درباره موفقیت این کشور پرس‌و جو کنند.
اما یک کمیسیون دولتی سوئد که در حال تحقیق درباره چگونگی مواجهه با پاندمی در این کشور است، بی‌شک باید به پرسش‌های سختی پاسخ دهد: آیا مقامات در قرنطینه کردن آسایشگاه‌های سالمندان که حدود نیمی از موارد مرگ در این کشور در آنها رخ داده است، دیر عمل نکردند؟ آیا دولت با وجود آگاهی از کمبودها در بخش مراقبت سالمندان، در فراهم‌آوردن تجهیزات محافظت شخصی برای کارکنان این آسایشگاه‌ها بیش از حد کند نبوده است؟ چرا این همه طول کشید تا آزمایش کرونا در مقیاس گسترده در اختیار مردم قرار گیرد؟
تگنل، متخصص همه‌گیر شناسی همچنین احتمال رخ‌دادن موج دوم عفونت‌های کروناویروس را در سوئد رد نمی‌کند. یک موضوع به‌خصوص نگران‌کننده این است که با بازگشتن دانش‌آموزان به دبیرستان‌ها برای نخستین بار از ماه مارس (اواخر اسفند) چه رخ خواهد داد.
او می‌گوید: «لازم است بسیار مراقب باشیم و به محض مشاهده نخستین نشانه شیوع دوباره باید هر کاری که می‌شود انجام داد تا از اوج‌گیری آن جلوگیری کرد».
لنا هالنگرن، وزیر بهداشت سوئد می‌گوید: «بسیار مهم است که پاسخی سریع و محلی به شیوع ویروس داد تا لزومی به ایجاد محدودیت برای کل کشور نباشد».
مقامات بهداشتی سوئد از ابتدای پاندمی کرونا این بحث را مطرح می‌کردند که این کشور به‌دنبال رویکردی پایدار در برابر ویروس است که مردم بتوانند درصورت لزوم برای سال‌ها آنها را به‌کار ببندند؛ شعاری که وزیران با توجه در دسترس‌نبودن واکسن و داروی علاج‌بخش، در هر فرصتی تکرار می‌کردند این بود؛ «این دوی ماراتن است، نه دوی سرعت».
با اینکه بقیه جهان به آزادیهای سوئدی‌ها رشک می‌ورزید، شمار افراد آزاد در خیابان‌ها آنقدر زیاد نبود. تجمع‌ها در حد ۵۰ نفر محدود شده بودند و ازدحام در کافه‌ها هم ممنوع بود.
اغلب اقدامات برای مقابله با شیوع بیماری با کارهای داوطلبانه شهروندان انجام شد تا قواعد تحمیل‌شده به‌وسیله دولت.
این اعتماد به مردم در پذیرفتن مسئولیت شخصی در پاندمی، سوئد را در تضاد با اغلب کشورهای دیگر قرار می‌دهد که با اقدامات تنبیهی مانند جریمه، مردم را وادار به رعایت محدودیت‌ها می‌کردند.
این شرایط را به مدل سوئدی حکومت‌داری مربوط می‌کند که در آن سازمان‌های بزرگ دولتی متشکل از کارشناسان، سیاست‌های لازم را تدوین و توصیه می‌کنند و انتظار بر این است که وزارتخانه‌های کوچک‌تر از این توصیه‌ها پیروی کنند. به‌عبارت دیگر مردم به کارشناسان و دانشمندان از لحاظ تدوین سیاست‌های منطقی اعتماد دارند و دولت به مردم از لحاظ پیروی از این دستورالعمل‌ها اعتماد دارد.
دولت از مردم خواسته است تا جایی که می‌توانند کارهایشان را از خانه انجام دهند و فاصله‌گیری اجتماعی را رعایت کنند و اغلب افراد با میل و رغبت این تقاضا را پذیرفته‌اند. با اینکه اکنون مردم بدون ماسک سوار وسایل نقلیه عمومی می‌شوند، اما شمار افرادی که از وسایل نقلیه عمومی استفاده می‌کنند، نسبت به قبل بسیار کمتر شده است.
برخلاف اغلب کشورهای اروپایی که ماسک‌زدن را در مکان‌های عمومی اجباری کرده‌اند، سوئد استفاده گسترده از ماسک را توصیه نمی‌کند و عمده مردم هم بر این اساس عمل می‌کنند.
مقامات بهداشتی سوئد می‌گویند ماسک زدن در خارج مراکز بهداشتی و درمانی به‌وسیله افراد آموزش‌ندیده می‌تواند به ایجاد احساس کاذب ایمنی بینجامد و در نتیجه باعث شود افراد بیمار از خانه خارج شوند و فاصله‌گیری اجتماعی را رعایت نکنند. در عوض، آنها اعتقاد دارند که دستورالعمل‌های ساده و بدون‌بحث که قواعد روشنی دارند می‌توانند برای مدت‌های طولانی برقرار بمانند: مثلا در خانه‌ماندن هنگام بروز علائم کووید-۱۹، رعایت بهداشت دست و حفظ فاصله‌گیری اجتماعی.
مقامات سوئد می‌گویند با توجه به جمعیت نسبتا کم این کشور و میزان کم انتقال ویروس در آن، ماسک‌زدن معنایی ندارد.
هالنگرن، وزیر بهداشت تأثیربخشی ماسک زدن را به کلی انکار نمی‌کند و در موارد شیوع محلی شدید این کار را سودمند می‌داند. اما در عین حال، مخالف اجبار به ماسک‌زدن در تمام کشور است.
او می‌گوید: «مردم حاضر به ماسک‌زدن برای سال‌ها نیستند».
