ارزش اوراق بدهی فروش‌رفته به ۶۷هزار و ۷۸۱میلیارد تومان رسید/ سهم بالای نهادهای مالی از تامین کسری بودجه

اقتصادآنلاین-علی کریمی؛ شانزدهمین مرحله از حراج‌های هفتگی اوراق بدهی دولتی در 25 شهریور برگزار شد. طبق اعلام بانک مرکزی، در این هفته 8 هزار و 400 میلیارد تومان اوراق بدهی دولتی عرضه شد. از این میزان، 2 هزار و 400 میلیارد تومان مربوط به اوراق فروش نرفته مراحل گذشته و 6 هزار میلیارد تومان، اوراق بدهی تازه منتشر شده بود. جدول زیر اطلاعات اوراق عرضه‌شده در این مرحله را نشان می‌دهد:

بر اساس اعلام بانک مرکزی، ارزش کل اوراق فروش‌رفته در مرحله شانزدهم برابر با 3 هزار و 76 میلیارد تومان بوده‌است؛ بنابراین در این مرحله 36.61 درصد کل اوراق عرضه‌شده به فروش رسید که نسبت به هفته‌گذشته کاهش یافته‌است. در هفته گذشته 57.3 درصد کل اوراق عرضه‌شده به ارزش 3 هزار و 410 میلیارد تومان به فروش رسید. (گزارش هفته گذشته را در اینجا بخوانید)

پس از آنکه در هفته‌های گذشته مشارکت سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی یا به بیان دیگر میزان فروش اوراق در بازار سرمایه نسبت به نهادهای مالی (بازار پول) افزایش یافته‌بود، طی دو هفته گذشته میزان خرید اوراق بدهی از طریق بازار سرمایه به شدت افت کرده‌است. در این هفته 94.8 درصد از کل اوراق فروش رفته به ارزش 2 هزار و 915 میلیارد تومان توسط نهادهای مالی (بازار پول) خریداری شد. در نقطه مقابل 160 میلیارد و 860 میلیون تومان از اوراق منتشر شده در بازار سرمایه توسط سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی خریداری شد که حاکی از مشارکت 5.2 درصدی می‌باشد. در هفته گذشته  25 درصد از اوراق‌ بدهی فروش‌رفته به ارزش 850 میلیارد تومان توسط سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی خریداری شده‌بود. نمودار زیر میزان اوراق بدهی دولتی عرضه‌شده و فروش‌رفته در شانزدهمین حراج هفتگی اوراق بدهی دولتی را نشان می‌‌دهد:

همانگونه که مشخص است در این مرحله از حراج اوراق بدهی دولتی، نهادهای مالی نسبت به سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی مشارکت پررنگی‌ داشته‌اند. این هفته 4 بانک  و 3 صندوق سرمایه‌گذاری در حراج اوراق بدهی دولتی شرکت کردند که ارزش سفارشات خرید آن‌ها به 2 هزار و 930 میلیارد تومان رسید. این میزان از ارزش سفارشات برابر با 30 درصد ارزش کل اوراق منتشر شده‌بود. این در حالی است که در حراج هفته گذشته ارزش سفارشات خرید نهادهای مالی 70 درصد ارزش کل اوراق عرضه شده بود. این معیار (ارزش سفارشات خرید به ارزش کل اوراق عرضه شده) را می‌توان معیاری از میزان تمایل بانک‌ها برای خرید اوراق بدهی دانست. نمودار زیر نسبت ارزش سفارشات خرید ثبت شده از سوی نهادهای مالی به ارزش کل اوراق عرضه شده را به تفکیک مراحل حراج‌های هفتگی نشان می‌دهد:

همانگونه که مشخص است نسبت سفارش از سوی نهادهای مالی در هفته گذشته پس از کاهش چندین هفته در مرحله گذشته افرایش یافته‌بود، مجدداً در این مرحله کاهش یافت. ‌

 در این زمینه بخوانید:

ارزش اوراق بدهی فروش‌رفته به ۶۴هزار و ۷۰۵میلیارد تومان رسید

ارزش اوراق بدهی فروش‌رفته به ۵۹هزار و ۲۹۵میلیارد تومان رسید

به طور کلی طی شانزده مرحله حراج صورت گرفته، 67 هزار میلیارد تومان اوراق بدهی دولت در قالب 21 اوراق با سررسیدهای مختلف از سوی خزانه‌داری عرضه شده‌است که 65 هزار و 781 میلیارد تومان آن به فروش رسیده‌است. همچنین 2 هزار میلیارد تومان از اوراق بدهی در هفته پانزدهم نیز در مرحله پذیره‌نویسی به فروش رسید. بنابراین تا پاپان این مرحله در مجموع 67 هزار و 781 میلیارد تومان اوراق بدهی دولتی به فروش رسیده‌است. نمودار زیر میزان عرضه اوراق بدهی دولتی و همچنین میزان فروش موافقت‌ شده (برنده) در حراج را به تفکیک مراحل انجام شده نشان می‌دهد:

دو هفته قبل خبری برای اولین‌بار از سوی اقتصاد آنلاین مطرح شد. طرحی از سوی وزارت اقتصاد در حال بررسی است که بر اساس آن برای پوشش کسری بودجه امسال، 150 هزار میلیارد تومان از منابع حاصل از تسعیر خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی برداشت شود. این رویکرد جبران کسری بودجه در حقیقت همان استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول است و تمام تلاش‌های بانک مرکزی برای جلوگیری از پولی کردن کسری بودجه را از میان خواهد برد. به بیان دیگر، در صورت اجرایی شدن این طرح، شروع مجدد موج تورمی در کشور دور از ذهن نیست.

کارشناسان کسری بودجه امسال را 200 تا 250 هزار میلیارد پیش‌بینی می‌کنند. اگر فرض کنیم که کسری بودجه محقق شده امسال220 هزار میلیارد تومان باشد و 75 درصد از کسری بودجه از طریق انتشار اوراق بدهی دولت پوشش داده شود، دولت باید تا پایان سال در حدود 165 هزار میلیارد تومان اوراق بدهی به فروش برساند. تا هفته شانزدهم حراج‌های هفتگی، دولت موفق به فروش 67 هزار و 781 میلیارد تومان از این اوراق شده‌است. به بیان دیگر در حدود 41 درصد از میزان مورد نظر پوشش داده‌شده‌است. اگر فرض کنیم که تا پایان سال 19 مرحله دیگر از حراج‌های هفتگی برگزار شود، به طور میانگین باید در هر مرحله در حدود 5 هزار میلیارد تومان اوراق بفروش برسد. تا پایان مرحله شانزدهم این میزان در حدود 4 هزار و 236 میلیارد تومان بوده‌است. بنابراین به نظر می‌رسد که وزارت اقتصاد به جای آنکه بر روی راه‌حل‌های تورم‌زا که نتیجه‌ای به جز فشار مضاعف بر روی خانوار ندارد پافشاری کند، تمرکز را برای افزایش جذابیت اوراق بدهی قرار دهد. نمودار زیر ارزش اوراق فروش رفته تا مرحله شانزدهم و همچنین ارزش اوراق باقی‌مانده مورد نیاز برای پوشش 75 درصد کسری بودجه امسال را نشان می‌دهد:

با اعلام بانک مرکزی، هفدهمین مرحله از حراج‌های هفتگی اوراق بدهی دولتی، هفته آینده با عرضه 5 هزار و 150 میلیارد تومان در قالب سه نماد ادامه می‌یابد که تمام این اوراق مربوط به اوراق فروش نرفته مراحل گذشته است. جدول زیر مشخصات اوراق بدهی دولتی که در هفته آتی عرضه خواهد شد را نشان می‌دهد: