کوه‌هایی که خورده شدند! +عکس

 به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، در همان سال افشار از تشدید اقدامات مقابله‌ای با زمین‌خواران و کوه‌خواران خبر داد و گفت تغییر کاربری اراضی در کشور 30درصد کاهش داشته‌ است. آیا تأثیرگذاری این روند مقابله‌ای تا به امروز مداوم بوده‌است؟ خیر. آیا پدیده تکه‌تکه کردن منابع طبیعی با هدف بهره‌برداری شخصی و مالی طی 6سال گذشته متوقف شده است؟ خیر. کافی است تنها اخبار مربوط به کوه‌خواری در مناطق خوش آب و هوای شمال شهر تهران مانند اوشان، فشم، لواسان و میگون را دنبال کنید تا ببینید چگونه ویلاهای عجیب و غریب جایگزین تکه‌ای از کوه، درختان کهنسال و باغ‌های انبوه شده‌اند. گهگاهی ویلایی غیرقانونی تخریب شده است، اما به جای آن ده‌ها ویلای جدید در دل کوه ظاهر شده‌اند. روند کوه‌خواری در این مناطق و در کل کشور به اندازه‌ای سریع‌تر از اقدامات مقابله‌ای رخ می‌دهد که امیدی به نجات منابع وسیع طبیعی کشور از چنگ تعدادی انگشت‌شمار سودجوی دارای رابطه و پول نمی‌رود. اسماعیل کهرم، فعال محیط‌زیست و کارشناس حیات‌وحش در واکنش به کوه‌خواری منابع پوکه در ارتفاعی غیرمجاز از کوه دماوند می‌گوید روزانه 500کامیون از معادن تنه دماوند برداشت می‌شود و اگر این روند ادامه پیدا کند، ظرف 73‌هزار روز دماوند با خاک یکسان خواهد شد. باور اینکه کوه‌خواری‌ها به دور از چشم سازمان حفاظت از محیط‌زیست انجام می‌گیرند دشوار است. اما تلنبار شدن پرونده‌های متعدد کوه‌خواری و تداوم مشاهده این پدیده در گوشه و کنار کشور دست‌کم ثابت می‌کند که نظارت کافی بر این معضل وجود ندارد و اقدامات سازمان‌های مسئول برای مقابله با آن ناکافی و ناکارآمد بوده است. البته مواردی هم وجود دارند که دست متجاوزان به‌صورت رسمی از منابع طبیعی کوتاه شده است، اما پس از گذشت زمان بسیار و وارد شدن آسیب‌های جبران‌ناپذیر به کوهستان‌ها.

دماوند- مازندران

پنجم مردادماه 99، رئیس سازمان ثبت اسناد کشور از ثبت سند برای قله دماوند و 18هزار هکتار از اراضی کوهپایه‌ای آن و همچنین اعطای یک سند ثبتی از دماوند به اداره اوقاف خبر داد. محمد نژاد رجبعلی‌بیشه، رئیس اداره ممیزی و حدنگاری اراضی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران، اعلام کرد: از 11پلاک محدوده قله دماوند تنها 10پلاک جانمایی و ثبت شدند و پلاک یازدهم، به‌عنوان اراضی موقوفه اعلام شد. وقفی اعلام شدن یک یال از دماوند نگرانی‌های زیادی را در ارتباط با از سرگیری فعالیت معدن پوکه لار (که توقف فعالیت آن سال‌ها زمان و هزینه برده بود)، تخریب بیشتر دماوند و جلوگیری از ثبت جهانی شدن آن ایجاد کرد. با جنجالی‌تر شدن این خبر مقامات وادار به واکنش شدند و درنهایت در هشتم مرداد99، سیدصادق ساداتیان، معاون امور املاک و کاداستر سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، اعلام کرد: کل اراضی دماوند به نام دولت سنددار شدند اما قسمت مورد اختلاف پلاک‌های ثبتی 68 و 69 همچنان در دست بررسی است.

صدرا- شیراز

از اواخر سال 98 تراشیدن کوه‌های حاشیه شهر جدید صدرا در شیراز آغاز شد. بهانه تراشیدن کوه این‌بار ساخت خانه‌ها و برج‌های مسکونی توسط شرکت عمران شهر جدید صدرا بوده است. این شرکت پس از پیگیری‌های دادستانی شیراز اعلام کرد که منابع طبیعی شهر جدید صدرا در سال 92 در قالب مزایده به یک اداره واگذار شده و ساخت‌وسازها در آن قانونی و با اخذ مجوزهای لازم انجام شده است، زیرا این مناطق اکنون کاربری مسکونی دارند. تخریب‌کنندگان حریم کوه صدرا معتقدند آماده‌سازی‌ این زمین‌های مسکونی ممکن است با دخل و تصرف در بستر طبیعت همراه باشد که این موضوعی عادی است. در مرداد99 دادستانی شیراز از توقف موقت ساخت‌وسازها و اقدام به تعیین و تکلیف اراضی که در حریم کوه واقع شده‌اند، خبر داد.

صفه و قله شاه‌دژ- اصفهان

احداث مسیر تله‌کابین در کوه صفه اصفهان و ساخت‌وسازهای بی‌رویه در دامنه این کوه در قالب مجتمع‌های تفریحی و رستوران در سال 95 با واکنش‌های زیادی از سوی فعالان محیط‌زیست مواجه شد. به بهانه ساخت مسیر تله‌کابین، بخش بزرگی از این کوه صاف شد و صفه اکنون به یکی از پارک‌های حاشیه زاینده‌رود شبیه‌تر است تا کوه. همچنین اجرای طرح‌های ساخت‌وساز در کوه باعث شد تا بنای تاریخی شاه‌دژ با انواع دکل‌ها و کابل‌های برق احاطه شود. روند ساخت‌و‌ساز منجر به تغییر شکل کوه و تغییر گونه‌های گیاهی و جانوری آن شده است.

شیوشگان- کرمان

شیوشگان را به‌عنوان نخستین سکونتگاه انسان در کرمان می‌شناسند. کوهی باستانی که آثار باستانی بی‌نظیری مانند سایه‌نگاره نیمرخ انسان، قلعه سر به فلک کشیده دختر، قلعه اردشیر و گنبدگبری را در خود جا داده است. اما این حجم از آثار باستانی مانع از تخریب شیوشگان نشد و مؤسسه ملل با همکاری مقامات شهر کرمان، پروژه بام کرمان را از سال 1386 در این منطقه باستانی کلید زدند تا چهره‌‌ای زخمی و نازیبا از این منطقه باستانی برجا بگذارند. نصب دکل‌های تله‌کابین در حریم منظری آثار باستانی شیوشگان، خاکبرداری و تسطیح مرتفع‌ترین بخش کوه به‌منظور احداث هتل و رستوران، تداخل جاده دسترسی به هتل با حریم باغ بیرم‌آباد و تخت دریاقلی بیگی و کاشت درخت برای ایجاد هکتارها فضای سبز ازجمله آسیب‌هایی است که کوه‌خواری به شیوشگان وارد کرده است و حتی پس از ثبت ملی این منطقه در سال 99، نگرانی‌ها برای محافظت از این اثر ملی همچنان ادامه دارد.

شاهوار- شاهرود

عملیات تخریب و نابودی بلندترین قله شرق کوه البرز، یعنی کوه شاهوار از اوایل سال 94 به اسم تامین نیاز کارخانه آلومینای ایران و در قالب بهره‌برداری از معدن بوکسیت تاش، آغاز شد. پوشش گیاهی و منابع آبی کوه شاهوار بیش از 5سال است که در معرض انواع آسیب‌های ناشی از اکتشاف معدن بوکسیت که سود‌آور‌بودن آن نیز محل تردید است، قرار گرفته است. گفته می‌شود تا سال97، یک میلیون و 680هزار تن باطله معدنی در کوه شاهوار انباشته شده‌ است و بسیاری از گونه‌های گیاهی و حیوانی منطقه در معرض انقراض قرار گرفته‌اند. در اواسط سال 97، معدن بوکسیت تاش با پیگیری فعالان محیط‌زیست و مردم شاهرود به‌صورت موقت تعطیل شد، اما نگرانی‌ها درباره ازسرگیری بهره‌برداری از این معدن مخرب همچنان ادامه دارد.

باباموسی- بجنورد

طرح عجیب کوتاه کردن چندین متری از ارتفاع کوه باباموسی با اعتبار 40میلیارد ریال در سال1384 اجرا شد. کوه به‌دلیل بهبود دید خلبانانی که قصد فرود در فرودگاه بجنورد را داشتند اجرا شد، درحالی‌که می‌شد به سادگی و با مکان‌نمایی درست فرودگاه را در مکانی مناسب‌تر احداث کرد. از ابتدای ارائه این طرح سازمان محافظت از محیط‌زیست با آن مخالفت شدید کرد.  اما از آنجا که مخالفت صرف اصولا تأثیری در محافظت از منابع طبیعی و ملی کشور ندارد، احداث فرودگاه بجنورد به کنده‌شدن تکه‌ای از کوه باباموسی منجر شد و دردناک‌تر اینکه مقامات استانی برای توجیه اقدام خود کوه را مانعی برای توسعه فرودگاه اعلام می‌کردند.