راز بقای گردشگری در کرونا
کرونا سفرهای داخلی را پایان نداد اما نان بخشی از فعالان صنعت گردشگری را آجر کرد. راهنمایان گردشگری بیکار شدند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، آمد و شد مسافران به دفاتر خدمات مسافرتی متوقف شد و هتل‌ها خالی ماند. البته استثناهایی هم وجود دارد. جزیره کیش و استان‌های شمالی در اوج کرونا هم بی‌مسافر نبودند که بخشی از آنها ظرفیت قانونی هتل‌های شمال را پر کرد. با وجود این تعداد بالایی از گردشگران تصمیم گرفتند خارج از مسیر رسمی گردشگری به مسافرت بروند. نکته‌ای که بقای صنعت گردشگری را در معرض خطر قرار داده و بسیاری را بین تصمیم درست معلق نگه داشته است. آنها با این سؤال دست و پنجه نرم می‌کنند. آیا باید مسیر سفر را تا پایان کرونا بست یا هر کاری برای حفظ بقای صنعت گردشگری کرد؟ آن هم زمانی که سفر یکی از علل شیوع و گسترش کووید ۱۹ اعلام می‌شود!
اشکان بروج مدرس گردشگری اعتقاد دارد اگر چند ماه نخست شیوع کرونا، قرنطینه جدی گرفته می‌شد امروز شرایط به نفع صنعت گردشگری بود و حتی ایران می‌توانست با کشورهای سفید در حوزه کرونا تبادل گردشگر کند اما قرنطینه هرگز جدی گرفته نشد. او اعتقاد دارد که برای برون‌رفت از این بحران، باید گردشگری در شهرهای سفید ادامه پیدا کند اما از ورود گردشگر به شهرهای قرمز جلوگیری شود. او به راهکار هتل‌های لاس‌وگاس برای درآمدزایی در دوران کرونا اشاره می‌کند و می‌گوید: «صاحبان این هتل‌ها از کارمندان دولت خواستند تا به جای خانه‌ها یا ادارات در هتل‌های آنها با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی اقامت کنند تا در یک محیط واحد به کار خود ادامه دهند. هزینه اقامت در هتل‌ها هم کاهش یافت. با این روش، هم کارکنان با فواصل بهداشتی در کنار هم به کار ادامه دادند هم هتل‌ها درآمدزایی کردند.»
او همچنین اعتقاد دارد باید تا مدت مشخصی اجازه برگزاری تور‌های زمینی با اتوبوس و میدل‌باس داده نشود. بروج می‌گوید: «باید سفرها به سمت تعداد کم، خانوادگی، استفاده از ماشین‌های آفرودی که امکان بردن تعداد بالای افراد در آنها نیست، برود.» به گفته او در هر ماشین باید در نهایت سه نفر باشد، پنجره‌ها باز باشند و از کولر هم استفاده نشود. همچنین مدت زمان سفرها هم کوتاه شود. به اعتقاد بروج اقامتگاه‌ها هم باید پذیرای تعداد کمی از گردشگران باشند و بعد از هر مسافر برای مدتی اتاق‌ها خالی بماند. او می‌گوید: «شرایط حال حاضر باعث شده برخی از صاحبان هاستل‌ها را به فروش برسانند و بومگردی‌ها واگذار شود.»
او این تعطیلی و واگذاری‌ها را ناشی از سیاست کارشناسی نشده و صدور مجوزهای بسیار به بومگردی بدون پیش‌بینی حوادث غیرمترقبه می‌داند.
او پیشنهاد می‌دهد که در سفرهای خانوادگی از راهنمای گردشگری به عنوان مشاور استفاده شود. براساس آمارهای موجود کرونا ۱۳ هزار راهنمای گردشگری را بیکار کرده است. او می‌گوید راهنمای گردشگری در کنار خانواده‌ها می‌تواند آنها را برای جانمایی چادر یا آوردن هیزم و معرفی مناطق گردشگری راهنمایی کند. به گفته بروج برخی از اقامتگاه‌ها در حال حاضر تا ۲۰ مهرماه رزرو شده‌اند، این اقامتگاه‌ها مسافر زیاد نمی‌گیرند اما خدمات عالی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی را به مسافر می‌دهند و پول خوب هم می‌گیرند. به گفته این کارشناس بعد از شیوع کرونا استفاده از کمپر یا کاروان‌ها توسط مسافران در آلمان زیاده شده است. کمپرها یا ون‌ها، خودروهایی هستند که امکانات یک زندگی در سفر را در خود دارند. به گفته او در ایران هیچ برنامه‌ای برای استفاده از چنین امکاناتی وجود ندارد. او می‌گوید: «شما در سفر ممکن است جایی برای چادر زدن پیدا کنید اما متأسفانه هیچ امکانی برای کمپ کمپرها اندیشیده نشده است.» او افزایش استفاده از موتوربرقی‌ها را یکی دیگر از پیامدهای شیوع کرونا می‌داند. در ایران هم بسیاری به سمت استفاده از موتور برقی رفتند اما بروج می‌گوید: «متأسفانه به دلیل عدم نظارت قیمت آنها به طرز سرسام‌آوری افزایش یافت و امکان خرید برای بسیاری از بین رفت.» او یکی دیگر از علل کاهش مسافرت‌های هوایی و زمینی را عدم رعایت پروتکل فروش یک صندلی در میان توسط ایرلاین‌ها و اتوبوس‌ها می‌داند. اشکان اعتقاد دارد اگر نظارت مؤثری وجود داشت باعث افزایش گردشگر می‌شد ولی نظارت نیست. از سوی دیگر ایرلاین‌ها هم به سود کوتاه مدت فکر می‌کنند و نمی‌دانند اگر این روند ادامه داشته باشد، مسافرانشان کاهش پیدا می‌کنند.
فاطمه ترکیزاده صاحب یک بومگردی در جزیره هرمز از کاهش مسافر به این جزیره به دنبال شیوع کرونا خبر می‌دهد اما می‌گوید همچنان میزبان تعدادی از گردشگران این جزیره است. به گفته او مسافران جدید جزیره هرمز این روزها در قالب تور به جزیره سفر نمی‌کنند بلکه سفرها خانوادگی و انفرادی است. او از مسافران می‌خواهد که همواره از ماسک استفاده کنند و به جای چرخیدن در بافت مسکونی جزیره به طبیعت بروند. یکی از علل سفر گردشگران به جزیره مردم‌شناسی آن است. ترکیزاده می‌گوید: «از آنها می‌خواهیم اگر سؤالی دارند به جای مردم از صاحب بومگردی بپرسند تا ارتباط کمتری برای حفظ سلامتی مردم و مسافران بین آنها ایجاد شود.» او حتی از آنها می‌خواهد بیش از سه نفر و خانوادگی وارد غارهای نمکی جزیره نشوند و در ساحل کمپ بزنند.
محمدعلی فرخ‌مهر رئیس اتحادیه هتل‌ها هم حضور دولت را پاشنه آشیل نجات صنعت‌گردشگری می‌داند. او با اعتقاد به اینکه دولت کمک مؤثری به صنعت گردشگران در بحران کرونا نکرد، می‌گوید: «بخشی از نیرو‌ها در هتل‌ها تعدیل شده‌اند اما هتل‌ها با توجه به عدم درآمد، در زمینه پرداخت هزینه بیمه تأمین اجتماعی مشکل دارند. آنها خواستار فرصت یک‌ساله تأمین اجتماعی برای پرداخت حق بیمه و تقسیط حق بیمه کارکنان هستند.او دریافت تسهیلات بانکی برای صنعت گردشگری را بسیار سخت می‌داند و می‌گوید: «در زمان درخواست وام برای کارشناس رسمی باید یک پول پرداخت شود و برای ثبت املاک مبلغی دیگر. بار مالی اجازه نمی‌دهد تا این صنعت از تسهیلات بانکی استفاده کند.» او همچنین خواهان معافیت مالیاتی برای دو سال می‌شود. شهریار پاتیمار هم صاحب یکی از دو هاستل بومگرد روستای پامنار خوزستان می‌گوید: اهالی روستا تصمیم گرفته‌اند تا آخر کرونا اجازه ندهند مسافر وارد روستا شود.» او پیش از کرونا مسافران زیادی از تهران، شیراز، اصفهان و... داشت. پاتیمار می‌گوید: «الان هم مسافران زنگ می‌زنند اما به آنها می‌گوییم فعلاً مسافر نمی‌پذیریم.» او این روزها زندگی را از راه ماهیگیری اداره می‌کند! «امیر پویان رفیعی شاد» رئیس هیأت مدیره انجمن دفاتر سفر هوایی، گردشگری و زیارتی استان تهران هم کرونا را تنها عامل کسادی بازار گردشگری نمی‌داند. او می‌گوید: «در شرایط اقتصادی حال حاضر سفر در اولویت مردم قرار ندارد. دولت باید در بحث حمل و نقل تخفیف ایجاد کند تا مردم برای سفر ترغیب شوند.» او حذف مالیات، مالیات بر ارزش افزوده و همچنین عوارض آزادراهی را از جمله دیگر راهکارها برای افزایش گردشگر می‌داند. او رعایت پروتکل‌های بهداشتی را پیش‌شرط سفرها اعلام می‌کند و می‌گوید: «هتل‌ها پروتکل‌های بهداشتی را رعایت می‌کنند اما مسافران ترجیح می‌دهند در اقامتگاه‌های غیررسمی ساکن شوند که امنیت آنها به لحاظ بهداشتی تضمین شده نیست.» رفیعی شاد اعتقاد دارد باید تمام ذینفعان برای گذر از بحران کرونا همکاری کنند.
