آنتی بحران خطوط هوایی
بررسیهای موسسات علمی جهان نشان میدهد احتمال ابتلا به بیماری کووید-۱۹ در هواپیماها بسیار ناچیز است.
همهگیری ویروس کرونا در جهان ضربه سهمگینی بر صنعت هوایی جهان وارد کرده و در آوریل ۲۰۲۰ میزان پروازها تا ۸۰ درصد کاهش یافت و براساس اعلام انجمن بینالمللی حمل و نقل هوایی تا ماه ژوئن حدود ۸۴ میلیارد دلار بر صنعت هوایی جهان خسارت وارد شده است. انستیتوی پزشکی آمریکایی سه راهکار در جهت اعتمادسازی برای شرکتهای هواپیمایی و بازیابی سفرها ارائه داده است تا از این طریق ترس کرونایی از هواپیما کاهش یابد. آنتی بحران خطوط هوایی تاثیر مستقیمی بر عرضه و تقاضای سفر خواهد گذاشت و شرایط فعالیت و بازگشت بسیاری از شرکتها را فراهم میکند و همچنین تقاضای سفر برای گردشگران باتوجه به اعتمادسازی صورت گرفته افزایش مییابد که این امر میتواند تاثیر مثبتی هم بر صنعت هوایی جهان و هم بر بازار گردشگری بگذارد و منجر به بازیابی این دو بازار درآمدزا و خروج از رکود بیسابقه شود.
در یک مورد پرواز در ۳۱ مارس از آمریکا بهسوی تایوان حدود ۳۲۸ مسافر و خدمه مورد آزمایش ویروس کرونا قرار گرفتند که ۱۲ مسافر علائم مربوط به بیماری کووید-۱۹ را داشتند و تست کرونای سایر مسافران و خدمه منفی بوده است. اگرچه در ماههای اخیر مواردی از انتقال ویروس از طریق مسافران آلوده به خدمه هواپیما یا دیگر مسافران وجود داشته اما میزان این انتقال بسیار کم بوده است.
در پروازی به فرانکفورت دو مسافر که از طریق مدیر آلوده هتل به کرونا مبتلا شده بودند در هواپیما منجر به ابتلای هفت مسافر دیگر شدند. همچنین در پرواز انگلیس به ویتنام در ۲ مارس، ابتلای یک بیمار به کووید-۱۹ منجر به انتقال این بیماری به ۱۴ مسافر و یک خدمه هواپیما شد. اما با این حال کارشناسان معتقدند که موارد انتقال ویروس در هواپیماها تنها محدود به چند نفر است و کل مسافران را درگیر نمیکند و این امر را ناشی از وجود فیلترهای هوا و تهویه هوای تازه هر دو تا سه دقیقه در هواپیماهای جدید میدانند که ۱۰۰ درصد ذرات را به بیرون هدایت میکند. با این وجود شرکتهای هواپیمایی اقدام به اجرای پروتکلهای جدیدی همچون پوشش صورت برای مسافران و خدمه، غربالگری دما، ضدعفونی کردن دائم کابینها و محدودیت حرکت در کابینها هنگام پرواز کردهاند.
براساس بررسیهای محققان انستیتوی فناوری ماساچوست آمریکا، احتمال ابتلای یک مسافر به کووید-۱۹ در هنگام پرواز و مرگ او ناشی از ابتلا، یک در نیم میلیون نفر است. در پروازهای کوتاهمدت دو ساعته در آمریکا، هواپیماهایی با سه صندلی در راهرو مانند ایرباس ۳۲۰ و بوئینگ ۷۳۷ با فرض استفاده از ماسک امکان ابتلا به ویروس یک نفر در ۴۳۰۰ نفر است و اگر صندلی وسط خالی باشد این احتمال به یک در ۷۷۰۰ نفر کاهش مییابد.
باتوجه به اینکه شیوع کووید-۱۹ در جهان به مرز بسیار خطرناکی رسیده است و هواپیماها نیز از این قاعده مستثنی نیستند اما آلوده شدن در هنگام پرواز تنها براساس سه اشتباه صورت میگیرد؛ اینکه یک بیمار مبتلا به کرونا در هواپیما حضور داشته باشد، مسافران ماسک نداشته باشند و اینکه فاصلهها رعایت نشده باشد که این امر باتوجه به پروتکلهای سخت بهداشتی تا حدودی غیرممکن بهنظر میرسد. بررسیها نشان میدهد که احتمال ابتلا در پروازهای طولانیمدت به دلیل رعایت فاصلهگذاری بسیار کمتر است. همچنین احتمال ابتلای مسافران نزدیک پنجره کمتر از مسافران در صندلیهای میانی یا راهرو وجود دارد.
بررسیها نشان میدهد بسیاری از فرودگاههای مهم جهان به دلیل تاثیرپذیری از کرونا تقریبا خالی هستند و میزان پروازهای انجام شده با ظرفیت کامل صندلیها صورت میگیرد و تنها برخی از فرودگاهها پروازها را با ظرفیت کمتر انجام میدهند و صندلی میانی را خالی میگذارند.
براساس اعلام انجمن بینالمللی حمل و نقل هوایی (IATA) رویکرد کاهش ظرفیت پروازها از بعد اقتصادی برای شرکتهای هواپیمایی «غیرقابل اجرا» است. این سازمان بینالمللی انجام آزمایش کووید-۱۹ و ارائه گواهی پزشکی مبنی بر عدم ابتلا به کرونا بهعنوان اقدامات ایمنی و بهداشتی موقت در پروازها را توصیه میکند بهطوریکه برای دستیابی به منفعت پایدار در صنعت هوایی باید بهدنبال راهحلی برای اطمینان مسافران از پرواز و مقرون بهصرفه کردن پروازها بود.
کارشناسان انستیتوی فناوری ماساچوست آمریکا معتقدند علاوه بر استفاده از ماسک با استفاده از محافظ صورت ضریب ابتلا را به شدت کاهش میدهند. از آنجا که این سپر چشمها، بینی و دهان را میپوشاند خطر آلوده شدن به ویروس را کاهش میدهد و استفاده از ماسک به تنهایی برای محافظت مسافران کافی نیست.این نظریه مورد پذیرش دیگر موسسات علمی جهان نیز قرار گرفت. همچنین صندلیهای هواپیماها باید از پنجرههای محافظ شخصی (PPW) و موانع پلاستیکی شفاف برخوردار باشد و در دوطرف صندلیهای هواپیماها قرار گیرد. این امر خطر ابتلا به کووید-۱۹ در پروازها را به حداقل میرساند و با اجباری شدن این سه اقدام بههمراه رعایت بهداشت فردی، شرکتهای هواپیمایی میتوانند امکان حفاظت از مسافران را افزایش دهند. قطر ایرویز نخستین خط هوایی در جهان بود که در ماه ژوئیه (تیر) استفاده از محافظ صورت را علاوه بر ماسک برای مسافران اجباری کرد. استفاده از سپرهای حفاظتی برای مسافران عمومی بهجز هنگام خوردن و آشامیدن اجباری است اما مسافران تجاری باتوجه به برخورداری از فضای بیشتر و خلوتتر براساس صلاحدید خود میتوانند از آن استفاده کنند. با این حال تمام مسافران هنگام ورود و خروج از هواپیما باید از آن سپر استفاده کنند. شرکت هواپیمایی فیلیپین از اوایل ماه جاری این روند را دنبال کرد و دیگر شرکتهای هواپیمایی درصدد اجرای این قانون در آینده هستند.